Στην αυγή της κρίσης μία κοινωνική έξοδος δεν ήταν απλή υπόθεση για τον Κώστα Καραμανλή. Υπήρξαν περιπτώσεις που ο πρώην πρωθυπουργός βρέθηκε σε πραγματικά δύσκολη θέση. Συνέβη και στον Γιώργο Παπανδρέου, ο οποίος χρειάστηκε χρόνο –και μακρά διαστήματα απουσίας στο εξωτερικό- προκειμένου να ανακτήσει ανέφελη πρόσβαση στο δημόσιο βήμα.

Ο Καραμανλής και ο Παπανδρέου θεωρήθηκαν, από μεγάλα κομμάτια της κοινωνίας, υπαίτιοι για την περιπέτεια της χώρας. Ο μεν Καραμανλής επειδή τίναξε το ταμείο στον αέρα, ο δε Παπανδρέου για τον τρόπο με τον οποίο επέλεξε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα. Όμως αυτή η χώρα έχει ένα μοναδικό τρόπο να ανοίγει νέες πληγές πάνω στις παλιές. Και είναι από τη μία ο χρόνος που αμβλύνει τα πάθη και από την άλλη η μνήμη των ανθρώπων που είναι κοντή. Μερικές φορές έχω την αίσθηση πως με την κατάλληλη επικοινωνιακή μανούβρα, η μνήμη των ανθρώπων προσαρμόζεται στα μέτρα που εσύ θέλεις. Η περίπτωση του Κώστα Σημίτη είναι χαρακτηριστική. Αν τον βάλεις σήμερα δίπλα στον Καραμανλή και τοποθετήσεις μπροστά τους ένα μετρητή δημοφιλίας, είναι απολύτως βέβαιο ότι θα υστερήσει. Και αυτό επειδή ακόμα και άνθρωποι που ήταν αγέννητοι τότε, θεωρούν την εποχή Σημίτη ως το big bang της κρίσης.

Η ιστορική μνήμη, έτσι όπως σχηματίζεται έξω από τα βιβλία, είναι κάτι το περίεργο. Συχνά όμως διακρίνεται από μία σταθερά: η υστεροφημία του ανδρός δεν προσδιορίζεται μόνο από το έργο του. Καθορίζεται και από την Πολιτεία των διαδόχων του –και εδώ εξαιρείται η περίπτωση Σημίτη. Στην Ελλάδα ο πολιτικός χρόνος γίνεται ποτάμι που ξεπλένει ανθρώπους και μνήμες. Σήμερα ο Κώστας Καραμανλής χειροκροτείται όπου εμφανίζεται. Όπως και ο Γιώργος Παπανδρέου. Στην περίπτωση του Καραμανλή επευφημείται η εποχή της ασυδοσίας που o ίδιος αντιπροσωπεύει. Στον δε Παπανδρέου, ουσιαστικά αποδοκιμάζονται όσοι τον διαδέχθηκαν.

Αυτές οι αρχές δεν εφαρμόζονται βέβαια μόνο σε όσους έχουν διατελέσει πρωθυπουργοί της χώρας. Δείτε, για παράδειγμα, τον Γιάνη Βαρουφάκη. Και παρακολουθήστε με προσοχή την πορεία προς την δικαίωση, από σημαντικό τμήμα της κοινής γνώμης. Δεν το πιστεύετε τώρα, αλλά εύχομαι να είμαστε όλοι εδώ σε ένα-δύο χρόνια για να το συζητήσουμε εκ νέου.

Ο Γιάνης εμφανίστηκε στον Alpha και είπε, πάλι, απίστευτα πράγματα. Δήλωσε ότι είναι οι δηλώσεις του Στουρνάρα που προκάλεσαν το bank run και οι αποφάσεις του Ντράγκι που οδήγησαν στα capital controls. Aυτό δεν είναι, απλώς, εναλλακτική πραγματικότητα. Είναι εξωφρενικό δούλεμα. Όμως περιέχει και την εκδοχή της αλήθειας που υιοθετούν πολλοί συμπατριώτες μας. Είπε και άλλα, εξίσου ακραία: «αν παραμέναμε σταθεροί για δέκα μέρες και ανακοινώναμε κούρεμα ομολόγων θα είχαμε μια συμφωνία. Υπήρχε πιθανότητα ο Σόιμπλε να δρομολογούσε Grexit. Αυτό που συμβαίνει σήμερα, τα τελευταία δύο χρόνια είναι χειρότερο από το Grexit». Με δυο λόγια, παραδέχεται, ομολογεί πλέον, ότι γνώριζε πως η πολιτική του ίσως οδηγήσει στο Grexit, πλην όμως ακολούθησε το δρόμο που θεωρούσε καλύτερο. Για αυτό και λέει πως θα πήγαινε και σε Ειδικό Δικαστήριο. Μπορείτε να φανταστείτε το ύφος του ως απολογούμενος; Αλλωστε στην ουσία ισχυρίζεται ότι σχεδίασε μία πολιτική που ακολουθούσε τη βούληση του προϊσταμένου του. «Με τις πληροφορίες που είχα τότε δεν μπορούσα να κάνω κάτι διαφορετικό. Με τις πληροφορίες που έχω τώρα, αν γνώριζα ότι το “Oχι” ο πρωθυπουργός θα το έκανε “Nαι”, δεν θα έκανα αυτά που έκανα».

Εχει κάτι το χαριτωμένο όλο αυτό. Σταδιακά ο Γιάνης θα εξελιχθεί σε σύμβολο αντίστασης και αδέσμευτου αγώνα απέναντι στους δανειστές. Δεν αποκλείεται δε, έτσι όπως τείνουν να εξελιχθούν τα πράγματα, να επανέλθει και ως σημείο αναφοράς στην άσκηση κυβερνητικής πολιτικής. Αλλά ακόμα και αν κλείσει η αξιολόγηση, ο Βαρουφάκης θα πετάει τις πέτρες στα παράθυρα του Μαξίμου ως ο υπουργός Οικονομικών που δεν έλαβε μέτρα λιτότητας. Ακόμα καλύτερο: «τουλάχιστον εκείνος προσπάθησε». Πρώτα θα τον υμνήσουν οι ταξιτζήδες. Και μετά θα λουστεί και αυτός στο καθαρτήριο νερό της λήθης και της δικαίωσης.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News