O Ευκλείδης Tσακαλώτος, πιθανόν άθελά του, θύμισε την έκφραση «καθαρές λύσεις» του Κώστα Σημίτη. Μιλώντας το βράδυ της Τρίτης στην ΕΡΤ1 και στον Γιώργο Κουβαρά είπε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να ξανακυβερνήσει με τον Γιάνη Βαρουφάκη. Με δεδομένο ότι στο ΠΑΣΟΚ και στο ΚΚΕ δεν φαίνονται πρόθυμοι να συμπράξουν, η δήλωση αυτή «καθάρισε» στα μάτια των πολλών το δίλημμα της πρώτης κάλπης η οποία θα στηθεί με απλή αναλογική.

Διότι, οι πολλοί που δεν ενδιαφέρονται για τα εσωκομματικά και υπαρξιακά του ΣΥΡΙΖΑ (εκεί απευθυνόταν ο Τσακαλώτος) βλέπουν πια δύο προτάσεις: αυτή που εκφράζεται από τον Μητσοτάκη και αυτή που παραπέμπει σε όσα ζήσαμε το πρώτο εξάμηνο του 2015. Πιο καθαρό και έντονο κοντράστ είναι αδύνατο να υπάρξει.

Ας αρχίσουμε από τα βασικά. Ο Αλέξης Τσίπρας έχει απευθύνει «κάλεσμα σε όλες τις αυτοπροσδιοριζόμενες ως προοδευτικές δυνάμεις, να ανοίξουν τα χαρτιά τους. Οχι γενικά, αν συμπαθούν τον έναν ή τον άλλον, αλλά να πουν πώς πιστεύουν ότι πρέπει να κυβερνηθεί η χώρα». 

Ο Τσακαλώτος δήλωσε στον Γιώργο Κουβαρά: «Με τον κ. Βαρουφάκη έχουμε μεγάλες διαφωνίες για το τι έγινε και τι θα μπορούσε να γίνει το 2015. Αλλά όταν ψηφίζεις την απλή αναλογική, είναι μέσα στη λογική σου, ότι με ανθρώπους που έχεις διαφωνήσει στο παρελθόν και διαφωνείς τώρα, πρέπει να τα βρεις, πρέπει να υπάρχει προοπτική». 

Και πρόσθεσε ότι ο Αλέξης Τσίπρας, στο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, έκανε πρόταση πέντε σημείων προς το ΠΑΣΟΚ, το ΚΚΕ και το κόμμα του Γιάνη Βαρουφάκη, «να υπάρχει μια ριζοσπαστική, αριστερή, προοδευτική κυβέρνηση».

Ο Νίκος Ανδρουλάκης έχει δηλώσει ότι «μαθήματα προοδευτικότητας από τον συνεταίρο του Πάνου Καμμένου δεν δέχομαι», ενώ το ΚΚΕ έχει απαντήσει στον κ. Τσίπρα ότι «η “προοδευτική” κυβέρνηση που επαγγέλλεται δεν έχει καμία σχέση με την πραγματική πρόοδο».

Το ευρύτερο κάλεσμα Τσίπρα έχει απορριφθεί λοιπόν από το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ. Το ΜέΡΑ25, παρά την κριτική που ασκεί και προς τον ΣΥΡΙΖΑ, δεν έχει πει προς το παρόν «όχι» σε ενδεχόμενη μετεκλογική συνεργασία.

Επομένως ο Τσακαλώτος, αναφερόμενος στον Βαρουφάκη, λέει την αλήθεια. Αυτός είναι τη δεδομένη στιγμή ο μοναδικός πιθανός εταίρος του ΣΥΡΙΖΑ για το σχηματισμό κυβέρνησης. Βεβαίως, ο Τσακαλώτος δεν το είπε για να ενεργοποιήσει στα μάτια της κοινωνίας το αντανακλαστικό του “run for your lives”, που θα το αποδίδαμε ως «ο σώζων εαυτόν σωθήτω» στα ελληνικά. Αλλη ήταν η στόχευσή του.

Γιατί λοιπόν, την ώρα που ο Τσίπρας μιλάει γενικά για προοδευτικές δυνάμεις, ο Τσακαλώτος σπεύδει να το κάνει πενηνταράκια και αναφέρεται ονομαστικά στον Βαρουφάκη. Οπως σχολιάζουν πολιτικοί αναλυτές, η δήλωση του αποτελεί και ένα μήνυμα για τον Τσίπρα, που το καταλαβαίνουν καλύτερα οι εντός του κόμματος. Απευθύνεται, λένε, και σε εκείνους που πιστεύουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει χάσει ένα μέρος από την αριστερή «ψυχή» του και αποτελεί εμμέσως ένα σχόλιο στο «δεν αναγνωρίζω τάσεις» που δήλωσε πρόσφατα ο Τσίπρας.

Το ΜέΡΑ25 του Γιάνη Βαρουφάκη δεν είναι βέβαια τάση του ΣΥΡΙΖΑ, είναι ένα άλλο κόμμα, στο οποίο όμως κατέφυγαν κυρίως απογοητευμένοι οπαδοί του ΣΥΡΙΖΑ.

Αλλά η αναφορά του Τσακαλώτου ηχεί και ως υπενθύμιση ότι υπάρχουν και άλλοι, κυρίως εντός του κόμματος -δηλαδή η Ομπρέλα- αλλά γιατί όχι και εκτός, τους οποίους θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη του ο Τσίπρας μετά την απόφασή του να μετατρέψει τον ΣΥΡΙΖΑ σε αρχηγικό κόμμα. Του θυμίζει, ενόψει και των εκλογών που πλησιάζουν, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε μεγάλο κόμμα όχι ως κόμμα αρχηγικό, αλλά ως ένα κόμμα με διαφορετικές τάσεις και ιδεολογικά ρεύματα.

Παράλληλα, η συγκεκριμένη αναφορά σε συνεργασία με τον Βαρουφάκη, ηθελημένα ή αθέλητα (πιο πιθανό το πρώτο) έχει «άρωμα 2015».

Που όμως δεν είναι «άρωμα» για όλους, μάλλον το αντίθετο. Επαναφέρει τις μνήμες από το φόβο και την ανασφάλεια που ένιωσαν οι πολίτες, θυμίζει τα capital controls, το κλείσιμο των τραπεζών, την ύφεση και τους παράλογους φόρους. Και de facto θυμίζει και το κόστος που είχε το 2015, το οποίο ο Κλάους Ρέγκλινγκ, ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) με τον οποίο συνεργάστηκε αρμονικά η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ επί τέσσερα χρόνια, το υπολογίζει σε 100 δισ. ευρώ.  

Η αναφορά του Τσακαλώτου στον υπουργό Οικονομικών που πρωταγωνίστησε σε εκείνη την περίοδο δεν γίνεται από κάποιο τυχαίο στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ. Γιατί ο Τσακαλώτος ήταν ο άνθρωπος που διαδέχθηκε τον Βαρουφάκη στο υπουργείο Οικονομικών μετά το δημοψήφισμα και κλήθηκε να αποκαταστήσει ψήγματα εμπιστοσύνης προς την οικονομία και τη χώρα με το μοναδικό τρόπο που είχε απομείνει: με την αποδοχή, την υπογραφή και την πιστή εφαρμογή του τρίτου μνημονίου.

Η δήλωσή του -την Τρίτη στην ΕΡΤ- για το ενδεχόμενο συνεργασίας με τον Βαρουφάκη μοιραία ανακινεί τη συζήτηση για το πρώτο εξάμηνο του 2015 και στους κόλπους του ΣΥΡΙΖΑ και του ευρύτερου χώρου. Και ο Βαρουφάκης δεν ήταν ποτέ μετρημένος στις εκφράσεις του για εκείνη την περίοδο. 

Ολοι θυμούνται πχ. ότι οι πιο σκληρές αναφορές στο βιβλίο του Βαρουφάκη «Ανίκητοι ηττημένοι», το οποίο, όπως λέει ο συγγραφέας, βασίστηκε και σε ηχογραφήσεις που έκανε με το τηλέφωνό του, είναι σε βάρος του Τσίπρα.  Αντίστοιχα πράγματα έχει πει ο Βαρουφάκης και σε δηλώσεις του, όπως πχ. αυτή του Ιανουαρίου του 2018, όταν είχε μνημονεύσει μια συνάντηση που είχε με τον Τσίπρα το 2015, στην οποία, όπως ισχυρίστηκε, έμαθε ότι ο τότε πρωθυπουργός είχε συναινέσει σε πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% χωρίς να τον συμβουλευτεί.

«Του είπα “είσαι εντελώς ηλίθιος; Εσένα τι σου έδωσαν ως αντάλλαγμα;” Και μου απάντησε: “Α, έκανα βλακεία; Εντάξει, θα το πάρουμε πίσω”» δήλωσε το 2018 ο Βαρουφάκης. Και στο βιβλίο του υπάρχουν πολλοί τέτοιοι διάλογοι. 

Είναι προφανές λοιπόν ότι η δήλωση Τσακαλώτου δεν αποτελεί μια «αυτονόητη» εξειδίκευση του ανοίγματος Τσίπρα στις προοδευτικές δυνάμεις. Εχει πολλές διαστάσεις. Διότι πέρα από το αρνητικό «γκελ» που κάνει στον περισσότερο κόσμο η ανάμνηση του 2015, κάτι που -κακά τα ψέματα- ευνοεί τον Μητσοτάκη, αφορά τη συζήτηση που συνεχίζεται στο εσωτερικό του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης για τον χαρακτήρα του ΣΥΡΙΖΑ. Για το πριν αλλά και το μετά των εκλογών.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News