«Όταν λες Κοκτώ είναι σαν να ανοίγεις ένα μπουκάλι σπάνιο παλιό κρασί» μου έλεγε ένας θείος μου γλύπτης της γενιάς του 30. Εγώ πάλι είναι σαν να ανοίγω ένα από κείνα τα παλιά κιτρινισμένα άλμπουμ με τις φωτογραφίες σε σέπια που οι ήρωες της φωτογραφίας πραγματικά ποζάρουν. Έχει η πόζα τους όλη την αξία της στιγμής. Η ανθοστήλη, τα φαρδιά φορέματα, τα καπέλα και το ντεγκραντέ γκρίζο φόντο, έχουν εγκλωβίσει το χρόνο κι ενώ αυτός θέλει να φύγει μπροστά αστραπιαία, εκείνα τον κρατούν ακίνητο, γεμάτο φρέσκια ένταση, όσα χρόνια κι αν περάσουν.

Κι έχουν αυτές οι φωτογραφίες μια αισθητική αξία διαχρονική. Κι έχουν αυτά τα άγνωστα πρόσωπα με το σοβαρό ύφος και τα μακριά φορέματα με τους φιόγκους μια ουσία και μια ανθρωπιά που σπάνια πετυχαίνεις με 50 κλικ μιας σούπερ γιαπωνέζικης φωτογραφικής μηχανής του ιαπωνικού θαύματος. Ίσως γι αυτό οι φωτογράφοι σήμερα δεν αρκούνται σε μια πόζα. Θέλουν πολλές, γιατί ψάχνουν τη μία την αληθινή. Το δευτερόλεπτο που ο τσίγκινος φωτογραφούμενος θα αφήσει στο βλέμμα του μια χαραμάδα όπου μπορούμε να τον δούμε επιτέλους γυμνό.

Το Αίμα του Ποιητή είναι ένα βεριτάμπλ avant – garde φιλμ. Όσα χρόνια κι αν περάσουν. Κι αυτό είναι το θαυμαστό. Μου φαίνεται ότι θα είναι πιο μπροστά από την εποχή του ακόμα και στο μέλλον. Ακόμα και οι θρυλούμενες ιστορίες γύρω του είναι avant-garde. Κι αυτό φαίνεται σε κάθε καρέ. Φτιαγμένο με τα χρήματα ενός μαικήνα της εποχής του 30 (ένα εκατομμύριο γαλλικά φράγκα) ο οποίος χρηματοδότησε και τον Μπονιουέλ για τον Ανδαλουσιανό Σκύλο, αποτυπώνει τον σουρεαλισμό που βρίσκεται όχι μόνο στο μυαλό του σκηνοθέτη, αλλά και στην ίδια την κατασκευή του φιλμ. Όσοι από σας έχετε κάποια εμπειρία γυρίσματος φιλμ με καταλαβαίνετε καλύτερα. Το να παριστάνεις το σκηνοθέτη και να φτιάχνεις ταινία με χρήματα κάποιου μαικήνα, είναι το ωραιότερο πανηγύρι που μπορεί να σου συμβεί. Ένα ατελείωτο πάρτι γυρισμάτων, όπου η κάθε δυσκολία και η κάθε ατέλεια υπερνικείται, απλοποιείται και βαφτίζεται άποψη. Η Τέλεια Ελευθερία. Στο τέλος πάντα υπερισχύει το αδιαμφισβήτητο ταλέντο και η τρέλα του Κοκτώ βέβαια.

Ένας φουτουριστής σουρεαλιστής κυβιστής, ντανταϊστής που έγραψε θέατρο, ποίηση, όπερα, μιούζικαλ, χορόδραμα, ζωγράφισε και συνεργάστηκε με τις μεγαλύτερες μούρες της Γαλλικής πρωτοπορίας. Τι άλλη ευλογία να ζητήσει από την ζωή του ένας καλλιτέχνης;
Ένα είναι σίγουρο. Πως ο Κοκτώ όπως και ο Γουόρχωλ, δεν βαρέθηκε ούτε δευτερόλεπτο στη ζωή του. Κατά την ίδια έννοια δεν πρόκειται να βαρεθεί οποιοσδήποτε δει ή ξαναδεί το Αίμα του Ποιητή. Που αν δεν απατώμαι είναι το πρώτο μέρος μιας τριλογίας. (και καλά… Αυτά με τις τριλογίες δεν τα πιστεύει κανείς, εκτός απ τον καλλιτέχνη)…
Επηρεασμένος από το σουρεαλιστικό κίνημα και τους πρωτοπόρους της αφηρημένης τέχνης στη ζωγραφική και τη γλυπτική, ο Κοκτώ πειραματίζεται και μεταφέρει τις τάσεις αυτές της εποχής του στο θέατρο και στον κινηματογράφο. Το συναίσθημα, τα σχόλια σουρεαλισμού και η abstrait άποψη, ξεχειλίζουν σε κάθε σκηνή του φιλμ που σχηματικά αν θέλετε να το δείτε χωρίζεται σε τέσσερις ενότητες.
Στην πρώτη, ένας καλλιτέχνης ζωγραφίζει ένα πρόσωπο απ’ το οποίο ξεκολλάει ένα στόμα και το πιάνει στην παλάμη του. Στο δεύτερο μέρος ένα άγαλμα μιλάει στον καλλιτέχνη ο οποίος περνάει μέσα από ένα καθρέφτη και βρίσκεται σε ένα ξενοδοχείο όπου κοιτά μέσα απ τις κλειδαρότρυπες ένα παιδί με την γκουβερνάντα του να το βασανίζει, έναν οπιομανή και άλλους ενοίκους…
Στην τρίτη ενότητα, βλέπουμε μαθητές να παίζουν χιονοπόλεμο μέχρι που κάποιος μαθητής πέφτει χτυπημένος άσχημα από μια χιονόμπαλα που ήταν ένα κομμάτι μάρμαρο. Στην τελευταία section ο καλλιτέχνης παίζει χαρτιά δίπλα στο νεκρό παιδί. Ο Κοκτώ μιλά για το θάνατο και μεταχειρίζεται ορισμένους από τους μηχανισμούς του ονείρου, όχι για να σχολιάσει κάτι αλλά σαν αυτοσκοπό. Χρησιμοποιεί την τεχνική του animation, (μιλάμε για το 1930!) παίζει με καθρέπτες, slow motion, αντίστροφη δράση, stop motion, ψεύτικες προοπτικές που έχουν θεατρική καταγωγή, ενώ σκοπίμως θολώνει τα όρια μεταξύ της δράσης, των γραφικών κι ενός τρισδιάστατου γλυπτού ας πούμε από σύρμα.

Η ταινία αυτή, μαζί με τον Ανδαλουσιανό Σκύλο έχουν αποδειχθεί ότι είναι έργα, που ακόμα και σήμερα μπορούν να εμπνεύσουν όχι μόνον κινηματογραφιστές, αλλά και πάσης φύσεως ημεδαπούς καλλιτέχνες…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News