Να μένουμε πιο συχνά στο σπίτι. Να βάλουμε περισσότερη γυμναστική στη ζωή μας – δίχως να χρειάζεται εκείνο το SMS «πάω, τώρα, να περπατήσω». Τις πιο πολλές αγορές μας από σουπερμάρκετ να τις κάνουμε διαδικτυακά, με κατ’ οίκον παράδοση, και τα προϊόντα να τα απολυμαίνουμε. Να μαγειρεύουμε συχνότερα. Η διατροφή να γίνει πιο απλή, πιο καθαρή.

Εκείνα τα βιβλία που έχουμε στοιβάξει στα ράφια, να τα ξεσκονίσουμε. Να κρατάμε τις αποστάσεις, παντού και γενικώς. Να πλένουμε τα χέρια. Να έρθουμε πιο κοντά στο περιβάλλον, να αγαπήσουμε τον πλανήτη μας. Κόβοντας τα αχρείαστα ταξίδια, τις αγορές τροφίμων και άλλων προϊόντων που έρχονται από του διαόλου τη μάνα –π.χ. λεμόνια από την Αργεντινή, ψάρια (φρέσκα, λέει) από τη Νέα Ζηλανδία και τη Σενεγάλη–, όλα όσα πωλούνται σε πλαστικές συσκευασίες.

Να εμπιστευόμαστε πιο πολύ τους επιστήμονες. Να αποφεύγουμε όσους συνωμοσιολογούν. Να αγκαλιάσουμε το Εθνικό Σύστημα Υγείας και ο καθένας, με τη δύναμη που διαθέτει πια μέσω των social media, να πιέζει, αλλά και να βοηθά με όποιον τρόπο μπορεί. Να πιστέψουμε ότι η φοβισμένη πλευρά του εαυτού μας μπορεί να βγάλει καλό πρόσωπο· Το είδαμε στην πρώτη φάση της πανδημίας.

Να αξιοποιήσουμε ακόμα πιο πολύ, όσοι το μπορούν, την εξ αποστάσεως εργασία. Σε πολλές περιπτώσεις είναι πιο αποτελεσματική από την εκ του σύνεγγυς, κι αν μας λείπει η επαφή με άλλους συναδέλφους ή και πελάτες, ας οργανώσουμε το πρόγραμμά αναλόγως. Η digital εποχή δεν απομονώνει τους ανθρώπους, ούτε τους αποξενώνει. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τους φέρνει και πιο κοντά. Ασε που ο καθημερινός συγχρωτισμός, πολλές φορές, φέρνει συγκρούσεις και αρνητικά συναισθήματα που βλάπτουν την υγεία.

Φέρνουν και ωραίες στιγμές, θα πείτε. Και συνεργασίες αποδοτικές. Και σχέσεις που μένουν. Σύμφωνοι. Αλλά πιστεύω ότι έχει γερή βάση αυτό που λέμε, ότι η ζωή από εδώ και στο εξής δεν θα είναι ίδια με πριν. Κι ότι ακόμα δεν είδαμε όλες τις αλλαγές που ενδέχεται να φέρει. Μια απλή γωνίτσα της μέχρι τώρα φωτογραφίας της απομονώνω, και λέω ότι αυτό που βλέπω δεν με τρομάζει.

Δεν θέλω να ωραιοποιήσω τις ημέρες της σκληρής καραντίνας – προς Θεού. Με όποιον, όμως, νορμάλ άνθρωπο κι αν μιλήσεις, θα σου αναφέρει μια σειρά από πράγματα που έκανε όταν ήταν κλεισμένος και του άρεσαν, θα ήθελε δηλαδή να τα κρατήσει. Συνέταξα και εγώ μια μικρή λίστα πιο πάνω, και δύο από αυτά τα απλώνω τώρα εδώ…

Κρατάμε αποστάσεις…

Οι ουρές έξω από τράπεζες και άλλες υπηρεσίες, δημόσιες και ιδιωτικές, είναι μια εικόνα ευπρόσδεκτη στα δικά μου μάτια, ιδίως όταν αποτελώ κι εγώ ενσταντανέ της! Αποτυπώνει την τάξη, την πειθαρχία και την ευγένεια που, με εξαίρεση λίγων, δεν είχαμε ποτέ.

Ταυτόχρονα, λόγω και του κορονοϊού, περιορίζουν την πολυκοσμία, και ιδίως το στρίμωγμα, κάτι εξαιρετικά ευεργετικό για την υγεία μας, σωματική μα και ψυχική.

Είμαι της γενιάς που μεγάλωσε με τη διαφήμιση ενός αποσμητικού προϊόντος που έδειχνε επιβάτες-σαρδέλες σε ένα λεωφορείο, όρθιους, να κρατιούνται από τις χειρολαβές, με τις μασχάλες ορθάνοικτες, στο πουκάμισο ή στην μπλούζα ένας υγρός λεκές, και έναν να δείχνει τον δύσοσμο και να λέει «κάποιος να του μιλήσει για τη Ρεξόνα».

Είχαμε επίσης, μιας που το έφερε η κουβέντα, ταμπέλες τότε στα λεωφορεία που έγραφαν «απαγορεύεται το πτύειν», για να μη θυμηθώ κι εκείνους που σκάλιζαν αυτί και μύτη με μακρύ νύχι μικρού δακτύλου, το έπλαθαν κατόπιν σε μπαλίτσα, το εκτόξευαν τυφλά, όποιον έπαιρνε ο χάρος, κι αυτοί έκαναν τους αδιάφορους.

Κοντολογίς, ζούσαμε, ή και ζούμε ακόμα, μέσα σε μια υγειονομική ντροπή πιστεύοντας, όχι εντελώς λανθασμένα, αλλά πάντως με δική μας… προσέγγιση, ότι θα μας σώζει πάντα το ανοσοποιητικό μας σύστημα.

Αυτό, που τώρα με την Covid-19, δοκιμάζεται όσο ποτέ άλλοτε στη διάρκεια της δικής μας ζωής. Και που μας έχει βάλει στο λούκι να αρχίσουμε να συνειδητοποιούμε ότι το να μένουμε καθαροί και να τηρούμε αποστάσεις δεν είναι, και δεν πρέπει να είναι, ένα έκτακτο μέτρο, και μάλιστα μόνο για λόγους υγιεινής.

Το να μπαίνουμε ένας-ένας και μετρημένοι σε ένα κατάστημα, επιταχύνει τη διαδικασία εξυπηρέτησης. Είτε είναι για να πληρώσεις έναν λογαριασμό κινητής, αν δεν το κάνεις ήδη διαδικτυακά, είτε για να δοκιμάσεις ένα ρούχο. Το χάζεμα, σίγουρα, δεν θα το καταργήσουμε. Η περιπλάνηση μέσα σε ένα βιβλιοπωλείο είναι ακόμα μεγάλη απόλαυση, κι ας γλιτώνεις με το ίντερνετ χρόνο και χρήμα.

Γενικά, με τις ουρές δεν τα πηγαίναμε ποτέ καλά όσοι έχουμε DNA ελληνικό. Δυσανασχετούμε, εκνευριζόμαστε, σπρώχνουμε και με την πρώτη ευκαιρία βρισκόμαστε μπροστά-μπροστά με κάτι γελοία επιχειρήματα του τύπου «μόνο μια ερώτηση να κάνω», που σπάνια είναι μόνο μία…

Στο ασανσέρ, οι απέξω σπεύδουν να μπουν πριν βγουν οι από μέσα. Το ίδιο στο μετρό. Ξέρετε πόσες φορές έχω μείνει εκτός, ακριβώς λόγω αυτής της εθνικής ανυπομονησίας/αγένειας; Ξέρετε πόσες φορές έχω δει σε τράπεζα εξυπνάκια που μπήκε μετά από μένα, και που μόλις ανάβει φωτάκι για εξυπηρέτηση του 72, ας πούμε, και περάσουν λίγα δευτερόλεπτα χωρίς να εμφανιστεί κανείς, πετάγεται τούτος, που κρατούσε 85, αφού μπήκε αμέσως μετά από μένα που είχα το 74, και πάει κατευθείαν στο ταμείο;

Λοιπόν: αποστάσεις, με αυστηρή επιτήρηση. Για να μείνουμε υγιείς, αξιοπρεπείς, και πολιτισμένοι. Και να θεσπιστεί ως μέτρο μόνιμο, έστω με λίγο πιο ελαφρές προδιαγραφές.

Αυτά τα χέρια…

Οταν ήμουν παιδί σε αγγλικό σχολείο στην Αφρική, όποτε αρρωσταίναμε και μας πήγαιναν στον γιατρό, το πρώτο πράγμα που μας σύσταινε για θεραπεία οποιασδήποτε νόσου ήταν «να πλένετε καλά τα χέρια σας». Σαν παιδιά, είχαμε κάθε λόγο να κοροϊδεύουμε τον αυστηρό άγγλο γιατρό μας για αυτήν τη μονότονη συμβουλή του, και σίγουρα δεν είχαμε κανένα απολύτως λόγο να ερευνήσουμε εάν αυτή η συμβουλή είχε πράγματι κάποια σοβαρή ιατρική βάση. Ε, παιδιά ήμασταν, διάολε!

Με τα χρόνια, μεγαλώνοντας, ακούγαμε αραιά και πού την ίδια συμβουλή κι από άλλους γιατρούς, παλιάς σχολής συνήθως, και θυμόμασταν με γλυκιά συμπάθεια τα σχολικά μας. Και πάλι όμως, δεν τη θεωρούσαμε εκείνη τη συμβουλή, «να πλένετε τα χέρια σας», επιστημονικά τεκμηριωμένη, αφού συνδέαμε την ιατρική μόνο με φάρμακα. Αντιβιοτικά αβέρτα, παυσίπονα για το άλγος και τον πυρετό, ενεργό κάρβουνο για γαστρικό πόνο και στομαχική αναστάτωση.

Τώρα, με την πανδημία κορονοϊού, το «να πλένετε καλά τα χέρια σας» έγινε παγκόσμια συμβουλή από τα πιο έγκυρα μάλιστα ιατρικά ιδρύματα και πρόσωπα. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ακόμα το έχει προμετωπίδα στην ιστοσελίδα του, wash your hands, ο καθηγητής Τσιόδρας μας το έλεγε από την πρώτη ως την τελευταία μέρα της ενημερωτικής του ιεροτελεστίας, ως και ο παθών Μπόρις Τζόνσον βγήκε σε διάγγελμά και μας προέτρεψε να πλένουμε τα χέρια όσο διαρκεί, και μάλιστα να τραγουδάμε το happy birthday to you τρεις φορές – δύο αρκούν, απάντησε ο Φαρμακευτικός Σύλλογος της Βρετανίας.

Ολα αυτά, μαζί και με τα απολυμαντικά χεριών, για να σκοτώσουμε τα μικρόβια, κυρίως της Cοvid-19, που ροκάνιζε και ροκανίζει ανθρώπινους οργανισμούς με το δευτερόλεπτο. Oπως και να έχει, με Happy Birthday και μη, αυτήν την ιατρική συμβουλή ας την κρατήσουμε εσαεί – ακόμα και όταν φύγει με το καλό ο κορονοϊός.

Ενας φίλος γιατρός μού έλεγε τις προάλλες, σχετικά με αυτό, πόσο μειώθηκαν τα συνηθισμένα περιστατικά απλής γρίπης στον καιρό της καραντίνας. «Πού πήγαν όλα τα συνάχια, σκέφτηκες;», με ρώτησε. Και παραδέχτηκα ότι πράγματι δεν πέρασε ούτε στιγμή από το μυαλό μου.

Χωρίς να θέλω, ή και να μπορώ, να εισέλθω σε ιατρικά χωράφια, θεωρώ ότι αυτό με τα καθαρά χέρια, που αναδείχθηκε πολύ έντονα από την αρχή αυτής της κρίσης κορονοϊού, είναι από τα μέτρα εκείνα που αξίζει και πρέπει να κρατήσουμε ακόμα και όταν, πρώτα ο Θεός, απαλλαγούμε από αυτόν.

Πόσες και πόσες φορές προ κρίσεως δεν είδαμε σε δημόσιες τουαλέτες ανθρώπους να κάνουν την ανάγκη τους και να φεύγουν χωρίς να πλένονται; Τρόμος και θυμός με κυρίευε κάθε φορά που τους έβλεπα, και είχα κάνει από παλιά συνήθειά μου να έχω μαζί μου απολυμαντικά πετσετάκια για να καθαρίζω τα πόμολα από τα δικά τους βρώμικα αποτυπώματα. Τώρα, ελπίζω να κατάλαβαν και αυτοί, ότι τα ακάθαρτα χέρια είναι εκκολαπτήρια μικροβίων που μπορούν και να σε σκοτώσουν.

ΥΓ.: Πάνω όμως, αλλά και μαζί με αυτά, ας κρατήσουμε από τον αναγκαστικό περιορισμό μας εκείνην την πραγματική έγνοια για δικούς μας ανθρώπους – συγγενείς και φίλους. Με ένα «κλικ», το στερεότυπο και ψυχρό «έλα, τι γίνεται;», μετατράπηκε στο πιο ουσιώδες και αληθινό «πώς είσαι:». Και στο τέλος του τηλεφωνήματος, μηνύματος, mail, chat, WhatsApp ή ό,τι άλλο, πόσο γλυκό το κλείσιμο «να προσέχεις τον εαυτό σου». Πόσες φορές τα ακούσαμε (ή τα διαβάσαμε) αυτά προ κρίσεως; «Πώς είσαι;». «Πρόσεχε τον εαυτό σου»…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News