Σας εξομολογούμαι ότι κρυφοκοιτάζω προς την Τουρκία. Όχι όπως κρυφοκοιτάζουν πολλοί συμπατριώτες μου, κρεβατοκάμαρες και κιτσάτα σαλόνια, όπου ο ακαταμάχητος Ονούρ δρέπει τις δάφνες της γοητείας του. Όχι. Τα δικά μου μάτια είναι χρόνια προσηλωμένα στο φαινόμενο Ερντογάν. Τον μοναδικό ,ίσως, πολιτικό που η προσφώνηση του, στη χώρα του και όλο τον κόσμο, με το μικρό όνομα είναι στοιχείο αναγνώρισης της αξίας του και όχι παρατσούκλι περιφρόνησης. Πως τα κατάφερε το χαμίνι -κουλουρτζής της δεκαετίας του ’60, ο ημιεπαγγελματίας ποδοσφαιριστής της δεκαετίας του ’70, ο φυλακισμένος δήμαρχος του 1998, ο απαγορευμένος πρωθυπουργός του 2002 να αναδειχθεί τελικά στον απόλυτο κυρίαρχο της πολιτικής σκηνής της Τουρκίας και ίνδαλμα των εξεγερμένων Αράβων;
Ο Ερντογάν όχι μόνο σάρωσε το διεφθαρμένο κατεστημένο των πολιτικών – ανδρεικέλων των στρατιωτικών- τύπου Τσιλέρ , Γιλμάζ και Σία -αλλά, επί χρόνια, μεθοδικά ξεδοντιάζει τον πυρήνα του θεσμοθετημένου «βαθέως κράτους» μιας στρατοκρατικής εξουσίας δεκαετιών. Πραγματοποιεί εδώ και μια δεκαετία μια πρωτοφανή ανατροπή, μια νέα πολιτικοκοινωνική και οικονομική πραγματικότητα και μάλιστα σε συνθήκες της πιο ελεύθερης έκφρασης της λαϊκής βούλησης στην ιστορία της Τουρκίας. Κερδίζει τις εκλογικές μάχες παίρνοντας κάθε φορά μεγαλύτερο ποσοστό από την προηγούμενη.
Η Τουρκία, τουλάχιστον στο επίπεδο των αριθμών, ευημερεί εν μέσω παγκόσμιας κρίσης. Το κύριο όμως είναι οι αλλαγές σε επίπεδο θεσμών και κράτους. Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί, ακόμη και πριν λίγα χρόνια, ότι το 2012 θα εύρισκε στις φυλακές εκατοντάδες στρατιωτικούς- ακόμη και τον μέχρι πέρυσι αρχιεπιτελάρχη- και παρακρατικούς;
Ο Ερντογάν, προικισμένος με ισχυρό πολιτικό ένστικτο, τόλμη, ευφυΐα και μακρόπνοη στρατηγική κερδίζει επί δέκα χρόνια κάθε μάχη. Ηγετική φυσιογνωμία γονιμοποίησε τη λαϊκή απαίτηση για μια μεγάλη αλλαγή και έπεισε ένα μεγάλο τμήμα της άρχουσας τάξης ότι το στρατιωτικό κατεστημένο δεν ήταν πλέον σύμμαχος αλλά εμπόδιο στο δρόμο της . Δεν γνωρίζω, ούτε μπορώ να προβλέψω, που και πότε θα σταματήσει αυτή η πορεία. Πόσο θα τον βλάψει ο περιφερειακός ηγεμονισμός, η συνεχιζόμενη αιματοχυσία στο Κουρδιστάν ή αν αποπειραθούν οι στρατιωτικοί την εξόντωσή του. Η ουσία είναι ότι ακόμη κι αν εξέλιπε αύριο θα είχε αφήσει ένα γιγάντιο αποτύπωμα στην Τουρκία αυτού του αιώνα.
Δεν είμαι σίγουρος ότι η βία είναι η μαμή της ιστορίας. Ξέρω όμως ότι τις μεγάλες αλλαγές τις πήραν στις πλάτες τους μεγάλοι οραματιστές, μεγάλες προσωπικότητες. Παρατηρώ τις εξεγέρσεις, κατά των αυταρχικών και διεφθαρμένων Αραβικών καθεστώτων, να παραπαίουν ανολοκλήρωτες δίνοντας τη δυνατότητα σε πιθανές παλινορθώσεις μέσα από επουσιώδεις αλλαγές.
Η χώρα μας έχει τη δική της παραξενιά. Η μεγάλη πλειονότητα των πολιτών θα ήθελε να απαλλαγεί το συντομότερο από το υφιστάμενο πολιτικό κατεστημένο και τους εκπροσώπους του. Δεν τους θεωρεί ικανούς να τον οδηγήσουν σε ένα μέλλον με ελπίδα, δεν τους εμπιστεύεται. Κι όμως αυτοί παραμένουν εκεί, αποδυναμωμένοι, παραπαίοντες συνεχίζουν τα καμώματά τους. Κι όμως το «βιβλίο» λέει ότι όταν εμείς δεν θέλουμε και εκείνοι δεν μπορούν τα πράγματα αλλάζουν. Τι είναι εκείνο που λείπει και συντηρεί το βάλτωμα και το αδιέξοδο; Ξέρω ότι δεν κάνει νόημα και δεν προσθέτει τίποτε μια φράση του τύπου «ένας Ερτογάν μας χρειάζεται». Άλλωστε διαφέρουμε σημαντικά από τους γείτονές μας και παράλληλα λειτουργούν αρνητικοί συνειρμοί και προκαταλήψεις. Το σίγουρο πάντως είναι πως ελάχιστα μπορούν να αλλάξουν δίχως ένα κίνημα ανατροπών και ελπίδας και δίχως τον οραματιστή ηγέτη που θα το εκφράσει.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News