Διάβασα τη Δευτέρα, στη στήλη Text του protagon, το παρακάτω: «Αντιμετωπίζουμε την Κάλλας ως κάτι “δικό μας”, ενώ μας “ανήκει” μόνο κατ' όνομα.». Αν και δεν συμφωνώ απόλυτα με τα λεγόμενα του συντάκτη του Text, η φράση αυτή θίγει ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα. Με άλλα λόγια, κατά πόσο Ελληνίδες και Έλληνες στην καταγωγή, που πήγαν στο εξωτερικό, δραστηριοποιήθηκαν και ξεχώρισαν εκεί, και έγιναν παγκόσμια γνωστοί, κατά πόσο λοιπόν μπορούμε εμείς εδώ στην Ελλάδα να τους θεωρούμε «δικούς» μας ή όχι.

Η Μαρία Κάλλας είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη πριν από ενενήντα χρόνια (2/12/1923) από Έλληνες γονείς. Μετά τον χωρισμό των γονιών της ήρθε με τη μητέρα της στην Αθήνα όπου έκανε και τα πρώτα της βήματα ως οπερατική υψίφωνος στην Εθνική Λυρική Σκηνή. Μετά την κατοχή πήγε στην Ιταλία, και η καριέρα της συνεχίστηκε εκεί και στις Η.Π.Α., κατακτώντας τα υψηλότερα κλιμάκια στο παγκόσμιο στερέωμα της όπερας.

Τον περασμένο Σεπτέμβριο με αφορμή τα 36 χρόνια από τον θάνατό της, η Λυρική Σκηνή οργάνωσε έναν μουσικό περίπατο, με τη συμμετοχή χιλιάδων Αθηναίων, σε διάφορα κεντρικά σημεία της Αθήνας, όπου ακούστηκαν άριες τραγουδισμένες από τη Μαρία Κάλλας. Στην τελευταία «στάση» αυτού του υπέροχου μουσικού περιπάτου, στον ανοιχτό χώρο του Αρχαιολογικού Μουσείου ο αρχιμουσικός Λουκάς Καρυτινός που διεύθυνε την ορχήστρα, ανέφερε ότι στα χρόνια που έζησε στην Αθήνα, η Μαρία Κάλλας, που έμενε στην Πατησίων, περνούσε καθημερινά από τον κήπο του Μουσείου στον δρόμο της για τη Λυρική. Ρίγη συγκίνησης και πολλά χειροκροτήματα. Γιατί λοιπόν να μη θεωρούμε τη Μαρία Κάλλας «δική μας»; H ίδια δεν ξέχασε ποτέ τις ρίζες της και τα ελληνικά της. Ακόμη και ο μεγάλος έρωτας της ζωής της, ο Αριστοτέλης Ωνάσης, Έλληνας ήταν. Και, το κυριότερο απ’ όλα, η ίδια ζήτησε να αποτεφρωθεί και η τέφρα της να διασκορπιστεί στο Αιγαίο! Η ζωή και η καριέρα της την έφεραν σε όλα τα πλάτη και τα μήκη της Γης, η ίδια όμως δεν έπαψε ποτέ να αισθάνεται Ελληνίδα. Το είπε μάλιστα και σε μία συνέντευξή της. Εμείς λοιπόν γιατί να μην την αισθανόμαστε δική μας; Όχι βέβαια με κανενός είδους βλακώδους κομπορρημοσύνης, αλλά -αντίθετα- με αγάπη και τρυφερότητα. Με πολλή αγάπη και τρυφερότητα.

Η Ελλάδα, χώρα μικρή και φτωχική, δύσκολα μπορεί, κατά κανόνα, να προσφέρει τα μέσα και τις δυνατότητες που χρειάζεται ένας/μία ταλαντούχος νέος/νέα να διαπρέψει στον βαθμό που το ίδιο του το ταλέντο προστάζει.

Ένας δεύτερος παράγοντας που οδήγησε στην ξενιτιά νέους που στη συνέχεια διέπρεψαν στο εξωτερικό είναι ο εμφύλιος και η πολιτική διασπορά που τον ακολούθησε. Να αναφέρω εδώ τον Iάννη Ξενάκη (βιογραφικά του στοιχεία εδώ), τον Κώστα Γαβρά (η πρώτη ταινία που τον καθιέρωσε παγκόσμια ήταν το Ζ για τη δολοφονία Λαμπράκη) (κλικ εδώ, και εδώ) και βέβαια τη Γλύκατζη-Αρβελέρ (κλικ εδώ), όλοι τους παιδιά του εμφυλίου, που μπολιάσανε τις χώρες στις οποίες βρέθηκαν και λαμπρύνανε την Ελλάδα στο εξωτερικό, παραμένοντας Έλληνες στην ψυχή τους.

Κλείνω με τη Μαρία Κάλλας, της οποίας τη γέννηση πριν από ενενήντα χρόνια τίμησε χθες το Google αποδίδοντάς της φόρο τιμής με έναν εντυπωσιακό τρόπο. Εκατοντάδες χιλιάδες ή και εκατομμύρια επισκέπτες της μεγαλύτερης μηχανής αναζήτησης στο ίντερνετ είδαν τη χαρακτηριστική της φιγούρα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News