Είναι η εξαθλίωση ένα αναγκαίο κακό για τον κόσμο μας σήμερα; Αποτελούν η περιθωριοποίηση και η κοινωνική βαρβαρότητα συνθήκες, με τις οποίες οφείλει να συμβιβαστεί ο σύγχρονος πολιτισμός; Μήπως είμαστε αναγκασμένοι, τελικά, να σκύψουμε το κεφάλι στον κυνισμό, να αποδεχτούμε την αδικία, ως αναπόφευκτο κληροδότημα της φύσης μας;

Ο John Gray έλεγε ότι «ποτέ δεν αποβάλλαμε τη βαρβαρότητα. Και το μεγαλύτερο πνεύμα του 20ου αιώνα, ο Φρόιντ, είδε τον πολιτισμό ως την άμυνα του ανθρώπου στον ίδιο του τον εαυτό. Διότι ο άνθρωπος δεν είναι μόνο «Έρως», μα και «Θάνατος». Η αύξηση της γνώσης αυξάνει τη δύναμη του ανθρώπου, τόσο για το καλό, όσο και για το κακό… Ο Homo sapiens παραμένει πάντα ένας Homo rapiens, ένας ληστής, με απίστευτη δύναμη καταστροφής, ο οποίος μπορεί να οδηγήσει τον κόσμο σε αφανισμό».

Ο Iqbal γεννήθηκε σε μια φτωχή οικογένεια.  Στα τέσσερά του, καθώς η υπερχρεωμένη οικογένεια χρειαζόταν χρήματα για το γάμο του μεγαλύτερου αδελφού, ο μικρός «υποθηκεύτηκε» σε ντόπιο επιχειρηματία.  Όταν το δάνειο παρέμεινε ανεξόφλητο, ο Iqbal παραδόθηκε στον δανειστή, ως εργάτης.  Έτσι έγινε ένα από τα πολλά παιδιά-δούλοι σε μια βιοτεχνία χαλιών. Εργαζόταν αλυσοδεμένος 14-17 ώρες την ημέρα, 7 ημέρες την εβδομάδα, κάτω από άθλιες συνθήκες, χωρίς ποτέ να είναι ικανός να κερδίσει αρκετά χρήματα, ώστε να ξεπληρώσει το δάνειο, το κόστος της «μαθητείας», τα εργαλεία, το φαγητό, τα πρόστιμα για τα λάθη ή τέλος τα αυξανόμενα επιτόκια. Ήταν «δεσμευμένος», όπως τόσα άλλα σκλαβωμένα παιδιά, τα οποία ποτέ δε θα έχουν έστω μία μικρή ευκαιρία να κερδίσουν την ελευθερία τους.

Κάποια στιγμή ο Iqbal έφτασε να χρωστά 13.000 ρουπίες. Η αμοιβή του ήταν μία ρουπία την ημέρα…

Όλα τούτα, ενώ στη χώρα του η δουλοπαροικία, η παιδική δουλεία, η καταναγκαστική εργασία, ήταν όλες παράνομες πρακτικές. Παρόλα αυτά ασκούνταν ευρέως, μιας και η κυβέρνηση ήταν διεφθαρμένη και η αστυνομία ζούσε από δωροδοκίες…

Στα δέκα του ο Iqbal αποφάσισε να δραπετεύσει. Δεν άντεχε άλλο τις σκληρές, ανθυγιεινές συνθήκες, την γεμάτη μαλλί ατμόσφαιρα, τα μαστιγώματα, τους ξυλοδαρμούς, τις μειωμένες μερίδες. Αν και ταλαιπωρημένος, καχεκτικός και υποσιτισμένος, τα κατάφερε. Έτρεξε στο τοπικό αστυνομικό τμήμα και κατήγγειλε τους βασανισμούς, τη σκλαβιά. Ο αξιωματικός, όμως, προτίμησε τα «εύρετρα» και έτσι ο Iqbalπαραδόθηκε στον εργοδότη για να υποστεί χειρότερα: να κρεμαστεί ανάποδα, να βασανιστεί, να πεινάσει. Λίγο καιρό αργότερα, ο αλυσοδεμένος απέδρασε πάλι. Αποφασισμένος να γυρίσει την πλάτη στη δουλεία, ο μικρός Iqbal δεν ξέχασε τους συντρόφους του. Βγήκε στο προσκήνιο και με θάρρος ξεμπρόστιασε τις άθλιες πρακτικές των επιχειρηματικών συμφερόντων, οι οποίες πολλές φορές κρύβονταν πίσω από τις λουστραρισμένες εικόνες διαφημίσεων πολυεθνικών κολοσσών.

Με τη δυναμική του προσωπικότητα, ο δωδεκάχρονος ξεσήκωσε την κοινή γνώμη, έδωσε κουράγιο σε χιλιάδες άλλους λιλιπούτειους βασανισμένους να κοιτάξουν τη ζωή προς τη μεριά του ήλιου. Αναδείχθηκε σε μιας μορφής ηγετική φυσιογνωμία του κινήματος κατά της καταναγκαστικής παιδικής εργασίας. Πολλά παιδιά άντλησαν από το παράδειγμά του έμπνευση και δύναμη να αποδράσουν.  Τον κάλεσαν στο εξωτερικό, τον βράβευσαν. Ο Iqbal θέλησε να σπουδάσει δικηγόρος, να υπερασπιστεί τους βασανισμένους.

Λίγο καιρό μετά, και ενώ έκανε ποδήλατο με δύο φίλους του, ο Iqbal δολοφονήθηκε. Είπαν ότι τον σκότωσαν τα επιχειρηματικά συμφέροντα, που στήριζαν την τεράστια βιομηχανία της καταναγκαστικής παιδικής εργασίας. 

Η παραπάνω ιστορία δεν είναι φανταστική, μήτε παλιά. Δεν είναι η διήγηση κάποιων «αθλίων» μιας άλλης περασμένης εποχής. Είναι η πραγματική πορεία ενός σύγχρονου απόκληρου από το Πακιστάν, ο οποίος στα μέσα της δεκαετίας του ’90, με τη δύναμη της θέλησης, με την ευγλωττία και το θάρρος της ψυχής του, ξεγύμνωσε όλη την αθλιότητα της πιο απάνθρωπης εκμετάλλευσης, που εξακολουθεί ακμαία, πίσω από τον ανταγωνισμό του διεθνούς εμπορίου.

Ο δωδεκάχρονος Iqbal μπόρεσε στη διάρκεια μιας μικρής ζωής να κάνει τα «αποκαλυπτήρια» του ξόανου της πολιτισμικής μας «εξέλιξης», που μεγαλουργεί υποκρινόμενη, που προοδεύει ασχημονούσα…  Η ιστορία τουμ δεν είναι παρά η επιβεβαίωση της πικρής αλήθειας, ότι ο Homo Rapiens είναι παρών και διαφεντεύει .

«Τα παιδικά χέρια οφείλουν να κρατούν μολύβια, όχι εργαλεία!» – Iqbal Masih

                                                                                                          

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News