Τελικά να φύγω για τα βόρεια ή όχι; Στο νησί Φάρο του Μπέργκμαν θα βρω καμιά δουλειά; Ήμουν στο κατώφλι της απόφασης. Ο φίλος εκδότης Δ.Μ. μού περιέγραψε πώς η γυναίκα του και οι δύο έφηβες κόρες του μετακόμισαν στο Ελσίνκι από τον Αύγουστο, πώς οι μικρές σκίζουν σε δημόσια σχολεία εννέα μαθητών με δύο δασκάλους ανά τάξη, πώς έμαθαν φιλανδικά, πώς η γυναίκα του κάνει πανευτυχής το μεταπτυχιακό της στο καλύτερο πανεπιστήμιο για την ειδικότητα που πάντα ήθελε. Μου λεγε, μου λεγε για το σπίτι που τους νοίκιασε το πανεπιστήμιο, για τα πάρκα και τα ποδήλατα, για τα γεύματα και τις τιμές, για τα βιβλιοπωλεία και τα χαμόγελα. Γύρισα σπίτι μου πασιχαρής, η προσγείωση ακολούθησε απότομα: η μεν μικρή κόρη μου δήλωσε ότι "δεν υπάρχει περίπτωση", ο δε σύντροφος του βίου μου σχολίασε «πήγαινε και σε κάθε βήμα σου θα υπάρχει ένας καλός ψυχίατρος να σε κρατάει για να μην το αποτολμήσεις». Από ψυχίατρο ήρθε φευ και το επόμενο επιχείρημα: μου δήλωσε ότι ο άνθρωπος είναι κατασκευασμένος να ζει σε θερμά κλίματα, τα γονίδιά μας χρειάζονται τον ήλιο και το παν στη ζωή δεν είναι η κοινωνική οργάνωση και οι παροχές. «Μα βαρέθηκα να δίνω γροθιές στον ουρανό» της αντέτεινα. «Ναι, αλλά σε τι ουρανό!», νόμισε ότι με αποστόμωσε.

Το παιχνίδι παίχτηκε οριστικά χτες και η Σπιναλόγκα έπαιξε τον κρίσιμο, αποφασιστικό ρόλο. Όχι το τηλεοπτικό Νησί (δεν το χω δει ) ούτε το μυθιστορηματικό (δεν το χω διαβάσει). Η ελληνική κοινωνία των λεπρών, για να μη μακρηγορώ. Φίλη, ευαίσθητη και με ανοιχτό μάτι ταξιδιώτισσα, άρτι επιστρέψασα από το Μπέργκεν, ξέρετε, τη δεύτερη πόλη της Νορβηγίας που είναι διάσημη μεταξύ άλλων για τα περίφημα γυρτά πολύχρωμα παραμυθένια σπίτια της, μου περιέγραψε την πρώτη αποικία των λεπρών έτσι όπως την ίδρυσε ο Χάνσεν.

Νορβηγός ο Γκέραρντ Αρμάουερ Χάνσεν έχει συνδέσει άρρηκτα το όνομα του με την ασθένεια, αρχεία φέρουν το όνομά του, οι πάσχοντες ασθενείς επίσης λέγονται χανσενικοί και εξαιτίας του φιλέρευνου επιστημονικού του πνεύματος έχασε και την θέση του στο νοσοκομείο καθότι κατηγορήθηκε από ασθενή ότι σκοπίμως τη μόλυνε με τύπο της ασθένειας.Η γυναίκα κέρδισε τη δίκη, εκείνος απώλεσε την έδρα, πλην όμως κέρδισε αιώνια θέση στο πάνθεον των επιστημόνων.

Αν η Σπιναλόγκα φέρει το βάρος, την οδύνη, τη μομφή του αποκλεισμού και τη σφραγίδα της αρρώστιας, είναι ο παράδεισος μπροστά στην αποικία λεπρών του Μπέργκεν: σε ένα χώρο μόλις δυο εκατοντάδων τετραγωνικών είχαν στοιβαχτεί εκατοντάδες άρρωστοι, τους αντιστοιχούσε μια κουκέτα, στενότερη κι από τάφο.

Υποκείμενοι σε πειράματα από τη μία και παρατημένοι από την άλλη, χωρίς θέρμανση και με υποτυπώδη ρουχισμό και τροφή, σε έναν τόπο όπου οι θύελλες είναι σε ημερήσια διάταξη και ο θαμπός ήλιος εμφανίζεται δυο μήνες το χρόνο. Απολύτως αποκομμένοι και εξαθλιωμένοι οι χανσενικοί του Μπέργκεν έβγαζαν λίγα όβολα από τα ξύλινα χειροτεχνήματα που έφτιαχναν και κατόρθωναν να πουλήσουν.

Τουλάχιστον οι δικοί μας είχαν τη θάλασσα της Κρήτης να τους περιβρέχει, το φως, τις βάρκες και την απ’ έξω κοινωνία. Και το φως της δημοσιότητας που κάποτε απέδωσε ένα είδος δικαιοσύνης. Καθόλου ελάχιστον.
 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News