-Μπαμπά, ποιος είναι ο Θεός;

-Ο Θεός είναι ένας κύριος (τελεία).

Η στιχομυθία, που άκουσα κλεφτά στην αρχή της Μεγάλης Εβδομάδας, μ’ έβαλε σε σκέψεις. Τι να πω στο παιδί μου, που εφέτος είναι σε θέση να «καταλάβει», για τον υιό του Θεού, τα Πάθη της Μεγάλης Εβδομάδας, για τον Επιτάφιο και την Ανάσταση;

Το θέμα δεν είναι αβανταδόρικο, δεν υπάρχουν τζάκια και καμινάδες, ούτε επιστολές και κουραμπιέδες για τον κουρασμένο Αη Βασίλη που πάρκαρε τους τάρανδους κι έφερε το δώρο. Πώς να αφηγηθείς σε ένα τετράχρονο μια ιστορία πόνου, ματαίωσης, θλίψης, προδοσίας, θανάτου, με χαρά διόλου ευεξήγητη στο τέλος;

Δεν υπάρχουν καν παραστάσεις, θεάματα, που να βοηθούν τον δόλιο γονιό, ανοίγοντας μονοπάτια για κουβέντα. Το Πάσχα αποδεικνύεται θέμα – ταμπού για τα παιδιά, στην ελληνική πραγματικότητα.

Μια φίλη με μεγαλύτερα παιδιά, μου σύστησε την «Ανάσταση του Χριστού», του Φίλιππου Μανδηλαρά, «από τα λίγα καλά» – όπως μου είπε – «που υπάρχουν». Όσα βιβλιοπωλεία κι αν γύρισα, δεν κατάφερα να το βρω. Και συνειδητοποίησα σταδιακά ότι το Πάσχα έχει συνδεθεί από πολλούς γονείς αποκλειστικά με λαγουδάκια και κόκκινα αυγά, λαμπάδες κι ελευθεριότητα στη σοκολάτα.

Είδα κι αποείδα, είπα να δράσω μόνη μου. Η ιστορία του Χριστού, σκέφτηκα, είναι ίσως η πιο συναρπαστική ιστορία όλων των εποχών. Με χαρακτήρες, ανατροπές, πλοκή που θα τη ζήλευαν μεγάλοι λογοτέχνες. Και μήνυμα. Που τα παιδιά μπορούν να αντιληφθούν στη μανιχαϊστική προσέγγιση του καλού και του κακού, της αγάπης και της έχθρας.

Δεν ήθελα να στερήσω από κάποιον που ανακαλύπτει τον κόσμο, τη χαρά μιας κορυφαίας γιορτής, θρησκευτικής μα τόσο άμεσα συνδεδεμένης με την κοινωνική και την εποχική πραγματικότητα της χώρας στην οποία ζει∙ δεν ήθελα να στερήσω από το παιδί τη γνώση που θα το καταστούσε ισότιμο απέναντι μας, επιτρέποντας του να συμμετέχει κι αυτό στο Πάσχα ∙ σε ένα κόσμο που φωτίζεται από το γλυκό φως των κεριών και ευωδιάζει από τις νεραντζιές, σε ένα σύμπαν άνοιξης, αληθινά ποιητικό, γνήσια ελληνικό.

Πρέπει να σας πω ότι η αφήγησή μου σημείωσε μεγάλη επιτυχία. Χωρίς καμία αναφορά, φυσικά, στο μαρτύριο της Σταύρωσης και με έμφαση στην ταυτότητα του Ιησού, τις διδαχές και την πολεμική που δέχθηκε, η ιστορία απέκτησε εύκολα αρχή, μέση και τέλος. Και το κυριότερο: άρεσε στο παιδί, που ζητούσε να του την πω ξανά και ξανά, όπως πάντα κάνουν τα παιδιά με αυτά που ακούνε πρώτη φορά και τους κάνουν εντύπωση.

Γιατί, που να πάρει η ευχή, ο Θεός δεν είναι «ένας κύριος». Ακόμη και αν έχεις βάλει αμέτι μουχαμέτι να μη μυήσεις το παιδί σου στα θεία, οφείλεις προηγουμένως να του τα συστήσεις. Να του επιτρέψεις να γνωρίζει. Μοιάζει με αποκλεισμό και περιθωριοποίηση το αντίθετο, ειδικά σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, όπου η θρησκεία καπελώνει ακόμη και πολιτικές εκφάνσεις του δημόσιου βίου.

Προσωπικά, αισθάνομαι την ανάγκη ως γονιός να ντύνω με νόημα αυτά που ζει το παιδί μου, δίπλα μου. Το τι θα κάνει μόνο του, παρακάτω στον χρόνο, είναι άλλη υπόθεση. Και δεν θα σταματήσω να αφηγούμαι με την ίδια ζέση ιστορίες που θα το βοηθούν να συνειδητοποιεί, να διαμορφώνει εικόνα, να κρίνει το ίδιο τι του φαίνεται συναρπαστικό και τι όχι.
Παιδιά που μεγάλωσαν χωρίς πολλές εξηγήσεις, ενίοτε με το πρόσχημα μιας κακώς εννοούμενης «προστασίας», δεν υστερούν μόνο σε γνώσεις, μπερδεύοντας τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του ‘21 με την Κορυτσά και το Τεπελένι. Υστερούν σε ωριμότητα συναισθηματική, ένα κράμα κατανόησης του κόσμου και αυτογνωσίας, προσαρμοστικότητας, σφαιρικής αντίληψης, υπομονής και επιμονής.

Διατηρώ την αίσθηση –ψευδαίσθηση;– ότι αν εξηγώ στο παιδί μου θέματα δύσκολα που ακόμη κι οι «μεγάλοι» αποφεύγουν, αν δεν κρύβω γεγονότα, καταστάσεις, ποτέ κανείς στο μέλλον δεν θα μπορέσει να του κρύψει, να μην του εξηγήσει. Κι αυτό, θαρρώ, θα είναι πολύτιμο, ακόμη και για την ιδιότητα του ως πολίτη.

ΥΓ. Σπάω από τώρα το κεφάλι μου, τι να του πω για την Πρωτομαγιά…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News