Το ρεύμα είναι παντού το ίδιο. Δεν μυρίζει, δεν έχει ποιότητα, δεν έχει ποικιλίες και σίγουρα δεν έχει χρώμα που προσπαθούμε να του προσθέσουμε για να το διαφοροποιήσουμε.

Φως, νερό, τηλέφωνο διαφήμιζαν ότι είχαν τα οικόπεδα που πωλούνταν τις δεκαετίες του ’70, ως τα απολύτως απαραίτητα για να διαβιώσει κάποιος με σύγχρονες ανέσεις.

Σήμερα το τηλέφωνο με την κινητή τηλεφωνία έχει γίνει ασώματο αλλά το φως και το νερό παραμένουν άρρηκτα συνδεδεμένα με την έννοια των φυσικών δικτύων.

Συνδεδεμένα και απαραίτητα, αποτελούν τον ορισμό του μονοψωνίου.

Στην αρχή το ρεύμα ξεκίνησε σαν ιδιωτικό (εταιρεία Power), ύστερα έγινε δημόσιο (ΔΕΗ).

Η εξέλιξη του τρόπου παραγωγής (φυσικό αέριο) έφερε τους ιδιώτες παραγωγούς και στο τέλος εμφανίσθηκαν στην εικόνα και οι ανανεώσιμές πηγές ενέργειας.

Για να δημιουργηθεί ανταγωνισμός, το δίκτυο διανομής έγινε ανεξάρτητη οντότητα.

Και ενώ υπήρχε πάντα ανταγωνισμός στο κόστος παραγωγής, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλησε να μεταφέρει τον ανταγωνισμό και στο πεδίο της λιανικής, στον τελικό καταναλωτή.

Ο σχεδιασμός του μοντέλου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε κάποιες παραδοχές σταθερότητας κυρίως στις πρωτογενείς πηγές (πετρέλαιο και φυσικό αέριο) που ανετράπησαν πλήρως μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Πέρυσι, με την ενεργειακή κρίση, όλοι μας αντιληφθήκαμε ότι το μοντέλο του ανταγωνισμού ήταν εντελώς προβληματικό, αρκεί να θυμηθούμε τις ρήτρες αναπροσαρμογής, τα κλειστά και ανοιχτά συμβόλαια και τις τεράστιες αυξομειώσεις στις τιμές. Εάν δεν υπήρχαν οι κρατικές επιδοτήσεις, θα είχαμε τεράστια ενεργειακή φτώχεια.

Σήμερα προσπαθεί ο Σκυλακάκης με τα χρώματα να μετατρέψει το δυσνόητο σε κατανοητό και κινείται προς την σωστή κατεύθυνση. Το πρόβλημα όμως παραμένει. Είναι κοινωνικά μη αποδεκτό ο ευρωπαίος οικιακός καταναλωτής να πρέπει να αποφασίσει για τον πάροχο της ηλεκτρικής του ενέργειας και τον τρόπο χρέωσής του.

Ούτε τις γνώσεις έχει ούτε τη διάθεση να μάθει και ούτε την οικονομική ευχέρεια να επιβαρυνθεί με τυχόν εσφαλμένες χρωματικές επιλογές.

Η τιμή του ρεύματος παρομοιάζεται με αυτήν του κρέατος ή την τιμή της βενζίνης στο πρατήριο.

Θα επιλέγεις το πιο φθηνό κρέας ή το πιο φθηνό πρατήριο, για τον επόμενο μήνα.

Και τον επόμενο μήνα, πάλι το ίδιο. Εάν όμως έναν μήνα η τιμή πάει στα ύψη, εσύ μπορεί να μη φας κρέας ή να μη βάλεις βενζίνη, αλλά ρεύμα μπορείς να σταματήσεις να έχεις;

Θα έπρεπε να είχες επιλέξει άλλο χρώμα με μεγαλύτερη διάρκεια, όπως ο γείτονας σου που έτυχε να είναι γεωστρατηγικός αναλυτής και είχε προβλέψει ότι θα έρθει μια αύξηση στις τιμές του φυσικού αερίου στο τέλος Μαρτίου του 2024.

Και ας το πάμε ακόμα παραπέρα.

Κάθε μήνα αυτήν τη δουλειά θα κάνουμε; Και εάν μας συμφέρει, θα αλλάζουμε πάροχο κάθε μήνα;

Ας μας εξηγήσει κάποιος τι θα σημαίνει να αλλάζουν εταιρεία κάθε μήνα 100.000 νοικοκυριά. Ή μήπως 200.000 νοικοκυριά;

Θα αύξανε αυτό το διαχειριστικό κόστος των παρόχων; Μήπως στο τέλος αύξανε και την τιμή του ρεύματος;

Αφήστε που ο δικός μου πάροχος μου έστειλε ένα ηλεκτρονικό μήνυμα που δεν αναφέρει τίποτα για χρώματα, αλλά για κάποιου άλλου τύπου προγράμματα, και που φυσικά δεν αντιλήφθηκα ποιο με ωφελεί και για ποιο χρονικό διάστημα θα με συμφέρει…

Περίεργες καταστάσεις.

Ο ανταγωνισμός είναι εξαιρετικά δύσκολο να δημιουργηθεί σε ένα ομογενές προϊόν, το οποίο είναι απαραίτητο σε όλους, ανεξαιρέτως μαντικών ή γεωστρατηγικών προβλεπτικών ικανοτήτων.

Αλλαγή μοντέλου, λοιπόν, με αίτημα και προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Μία και μόνο τιμή ηλεκτρικού ρεύματος για όλους τους οικιακούς καταναλωτές, μέσα από έναν νέο ενιαίο φορέα λιανικής. Και σε όσους χρειάζεται κοινωνική στήριξη.

Οι βιομηχανικοί καταναλωτές, από την άλλη πλευρά, να μπορούν να επιλέγουν απευθείας τους παρόχους τους, να κάνουν μακροπρόθεσμες συμφωνίες σε προκαθορισμένες ή κυμαινόμενες τιμές, να μπορούν να παράγουν μόνοι τους ρεύμα και να δραστηριοποιούνται αντισταθμίζοντας ή επενδύοντας στο χρηματιστήριο ενέργειας με παράγωγα προϊόντα.

Ο ανταγωνισμός θα πρέπει να σχεδιαστεί ώστε να αφορά κυρίως την παραγωγική διαδικασία, με καινοτομία, με τεχνολογικές επενδύσεις, με εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, οργάνωση και προπαντός επιχειρηματικότητα.

Αριστη η προσπάθεια του Σκυλακάκη.

Ομως ούτε εκείνος μπορεί να γίνει Βαν Γκογκ, ούτε εμείς να γίνουμε ενεργειακοί αναλυτές.

Και σίγουρα δεν χρειαζόμαστε έναν ακόμα μπελά στο κεφάλι μας κάθε τέλος του μήνα.

Μας αρκεί η έννοια να έχουμε τον τρόπο να πληρώσουμε έναν λογικό λογαριασμό ρεύματος.

---

* O Κωνσταντίνος Ζανετόπουλος είναι  σύμβουλος στρατηγικής

 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News