Με ένα μικρό τουριστικό ιστιοπλοϊκό πλησιάζαμε μια απομονωμένη μικροσκοπική παραλία. Τα μάτια όλων μας έπεσαν αμέσως πάνω σε ένα μπλε αντικείμενο που ξεχώριζε ανάμεσα στο πράσινο θάλασσας και φύσης. Κάτι μπλε πεταμένο πάνω στις αστραφτερές πέτρες. Όταν δέσαμε, είδαμε όλοι πάνω στην μαγευτική παραλία ένα μεγάλο μπλε βαρέλι, ένα πελώριο σκουπίδι που είχε ξεβράσει η θάλασσα.

Οι για-μια-ημέρα φυσιολάτρες της μεγάλης βάρκας μας ξεκίνησαν παράλληλους διαλόγους και κάποιοι χάθηκαν στους κλισέ μονολόγους. Η ευθύνη όποιου το έριξε στη θάλασσα, τα όρια της ευθύνης της τοπικής αυτοδιοίκησης, η απροθυμία του διοργανωτή της ημερήσιας κρουαζιέρας να μαζέψει το μπάζο που κάθε μέρα χαλάει την αισθητική της εκδρομής. «Πόσο να κοστίζει μια βάρκα και ένα παλληκάρι να έρθει να το μαζέψει;». «Έλεος», αναφώνησε ένας καλοζωισμένος κύριος με τεράστια βατραχοπέδιλα.

Σε λίγο όλοι βούτηξαν στο γαλάζιο δροσερό νερό, λύσαμε και συνεχίσαμε. Και ούτε στιγμή δεν συζητήσαμε την πιθανότητα να πάρουμε μαζί μας το βρώμικο μπλε βαρέλι. Κάποιοι σίγουρα το σκέφτηκαν αλλά δεν το πρότειναν (όπως και εγώ). Θα ήταν αυτό που ο Μπουρντιέ θα ονόμαζε αντισυμβατική πράξη, η κοινωνικά απαράδεκτη μεταμόρφωση μιας ξεκούραστης εκδρομής σε επιχείρηση καθαρισμού – και όντως δεν θα ήταν εύκολο καθώς θα έπρεπε να κολυμπήσουμε με το βαρέλι, να το φορτώσουμε στο κατάστρωμα και να του κάνουμε παρέα για ένα πεντάωρο.

Τα κοινωνικά κινήματα, οι ΜΚΟ και οι ακτιβιστές «κάτι κάνουν», ο Γουίλ Σμιθ μάζεψε είκοσι σακούλες σκουπίδια και μια κάποια οικολογική συνείδηση μας την δίδαξε ο μειλίχιος γλάρος του ΕΟΤ. Όμως η φύση μας είναι να πετάμε μπλε βαρέλια στην θάλασσα όποτε μπορούμε, επιλέγοντας το παρόν αντί του μέλλοντος το οποίο δεν θα ζήσουμε ποτέ. Και να μην τα μαζεύουμε όταν πρέπει. Ο κόσμος μας έχει γεμίσει από μπλε βαρέλια.

Νησίδες ανευθυνότητας, προβλήματα που τροφοδοτούν συζητήσεις χωρίς δράση, περιμένοντας την κρίση ή μετρώντας τον χρόνο που θα φέρει την λήθη. Στην φουτουριστική παρωδία κινουμένων σχεδίων Fururama, η ανθρωπότητα δίνει μια λύση στο πρόβλημα των σκουπιδιών: τα εκτοξεύει σαν έναν σκουπιδοπλανήτη στο διάστημα γνωρίζοντας ότι σε εκατό χρόνια αυτός θα επιστρέψει στην Γη σαν κομήτης. Εκατό χρόνια αργότερα η ανθρωπότητα αντιμέτωπη με τον πλανήτη σκουπίδι δίνει πάλι την λύση κλωτσώντας τον πίσω στο διάστημα για άλλα εκατό χρόνια. Και βλέπουμε.

Ο μεταπολεμικός δυτικός άνθρωπος δανείστηκε αλόγιστα, ψήφιζε συνεχώς τους πολιτικούς του κόλακες, χρησιμοποίησε άμετρα τους φυσικούς πόρους και όπου μπόρεσε υποβάθμισε τον ίδιο του τον συνάνθρωπο προς ίδιο όφελος. Κυρίως όμως έκλεισε στα αυτιά του στο κάλεσμα του Ζαν Πωλ Σαρτρ και του Ράσσελ για την ανάγκη διαμόρφωσης ατομικής ευθύνης και δράσης. Ο λογικός μοντερνισμός  και οι επικριτές του μας οδήγησε να γράψουμε χιλιάδες βιβλία και εκατομμύρια επιστημονικά άρθρα, να εξελίξουμε την «τέχνη», να καταναλώσουμε δισεκατομμύρια αγαθά αλλά μας απέκοψε εκνευριστικά από τις συνέπειες των πράξεων μας. Είμαστε όλοι οχυρωμένοι πίσω από τα βολικά όρια της παρέμβασής μας θεωρώντας ότι είμαστε απλώς κομμάτια μιας κοινωνικής μηχανής. Αυτή είναι η απαρχή του βαρβαρισμού μας είπαν κάποιοι προφητικοί κοινωνιολόγοι.

Φυσικά υπάρχουν εξαιρέσεις. Η Νορβηγία που επενδύει τα πλεονάσματα στο μέλλον, χρηματοδοτεί την σωτηρία δασών που δεν της ανήκουν και εξυγιαίνει τα οικονομικά της. Το παγκόσμιο οικολογικό κίνημα, η συνθήκη του Παρισιού και η αυξανόμενη ευαισθησία στην μάστιγα της φτώχιας. Χιλιάδες εθελοντές παλεύουν για την σωτηρία της πανίδας και την διάσωση ορισμένων αξιών με τις οποίες ζήσαμε για εκατό χρόνια.

Εξαιρέσεις όμως. Γινόμαστε ολοένα και περισσότερο βάρβαροι θεωρητικοί, άπραγοι συζητητές, περιμένοντας στην στάση το λεωφορείο, γκρινιάζοντας που άργησε. Το μπλε βαρέλι το ξανασυναντάμε στον υπερδανεισμό των κρατών, στην επερχόμενο εθνικισμό (παιδί της οικονομικής αρρυθμίας), στην αλόγιστη χρήση των φυσικών πόρων, στην διογκούμενη εξαθλίωση της παγκόσμιας εργατικής και μικροαστικής τάξης. Τα βλέπουμε όλα αυτά. Και όμως βουτάω και βουτάμε στα παγωμένα νερά απολαμβάνοντας το ακόμα γαλάζιο καθαρό νερό όσο μπορούμε.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News