1035
Φοιτητές, αστυνομικές δυνάμεις, ένταση και επεισόδια στο ΑΠΘ | ΧΗΡΑΣ ΑΧΙΛΛΕΑΣ / IntimeNews

Τι (δεν) πρέπει να κάνουμε οι νέοι

Φίλιππος Τάρτας 30 Μαΐου 2022, 15:48
Φοιτητές, αστυνομικές δυνάμεις, ένταση και επεισόδια στο ΑΠΘ
|ΧΗΡΑΣ ΑΧΙΛΛΕΑΣ / IntimeNews

Τι (δεν) πρέπει να κάνουμε οι νέοι

Φίλιππος Τάρτας 30 Μαΐου 2022, 15:48

Είδηση: Παρεμποδίζεται η κατασκευή βιβλιοθήκης στο ΑΠΘ από τους μέχρι πρότινος καταληψίες. Είδηση: 6 φοιτήτριες ξυλοκοπούνται στη Νομική Αθηνών. Γεγονός: βαδίζουμε προς τον 3ο χρόνο της πανδημίας και τον 3ο μήνα μίας πολεμικής σύρραξης που προμηνύει χειρότερα. Διαπίστωση: το μέλλον είναι δυσοίωνο. Ο Έλληνας εικοσάρης έχει ανδρωθεί ανάμεσα σε κρίσεις, ανησυχεί, προβληματίζεται, αντιδρά, αναζητεί λύσεις. Και αντικρύζει παντού την έννοια της ευθύνης: ατομική, κοινωνική, των προηγούμενων γενεών, εκείνων που έπονται. Πώς πρέπει να την αντιμετωπίσουμε; Ποια είναι η μαγική εκείνη στιγμή που η ευθύνη μεταβιβάζεται σε εμάς και τι πρέπει να κάνουμε με αυτή;

Είμαστε συνειδησιακά ονειροπόλοι. Τρανή απόδειξη τούτου είναι το brain drain. Οι χιλιάδες νέων Ελλήνων που κατέφυγαν στο εξωτερικό, αψηφώντας τις σημαντικές προκλήσεις και αγωνιζόμενοι για να ανταποκριθούν στις βιοτικές τους ανάγκες, αλλά και συχνότατα για την εκπλήρωση ενός ονείρου. Ενδεικτικά, την περίοδο 2008-2017, 467.765 Έλληνες έφυγαν για το εξωτερικό, εκ των οποίων το 51,4% ηλικίας 25-44 ετών*. Ποιος τολμά να ισχυριστεί άλλωστε ότι τα φωτεινά μυαλά υποχρεούνται να παραμείνουν σε ένα κράτος στο οποίο ουδέποτε πρόκειται να αξιοποιηθούν οι κλίσεις του και να υπάρξει χώρος για την ανεμπόδιστη πρόοδό τους; Δεν είναι ευθυνόφοβοι, ούτε λιποτάκτες όσοι διαπρέπουν εκτός Ελλάδος. Η πρωτογενής ευθύνη στην περίπτωση αυτή βαρύνει τους κυβερνώντες, οι οποίοι οφείλουν να προβούν σε βαθύτατες μεταρρυθμίσεις, με το βλέμμα στραμμένο στον εξορθολογισμό της διοίκησης, τη βελτίωση της παροχής υπηρεσιών και τη διαμόρφωση κλίματος φιλικού προς νέους ανθρώπους με όραμα και όρεξη για δουλειά. Άραγε αυτό σημαίνει ότι οι μεγαλύτερες γενεές φέρουν αποκλειστικά την ευθύνη για την παρούσα κατάσταση; Ασφαλώς και όχι. Οι γενεές διαδέχονται η μία την άλλη και δεν υπάρχει συγκεκριμένη χρονική στιγμή μεταβίβασης της ευθύνης, διότι αυτή είναι διάχυτη και θα έπρεπε, τουλάχιστον στις συνειδήσεις μας, να αφορά τους πάντες.

Κάθε φορά που γίνονται ανάλογες συζητήσεις, ο διάλογος ορθά επανέρχεται στο ζήτημα της εκπαίδευσης. Ακόμη και αν στα αυτιά ορισμένων μοιάζει τετριμμένο, τα όσα συμβαίνουν στα σχολεία και στα Πανεπιστήμια δε συνδέονται μόνο με την απόκτηση δεξιοτήτων και γνώσεων, αλλά και με την ιδεολογική διαμόρφωση εν δυνάμει πολιτών. Ας μην ερμηνεύσουμε την ιδεολογία στενά, ως σύνολο ιδεών που εξυπηρετούν την ταύτιση με κάποιο κόμμα. Η ιδεολογική διαμόρφωση, ιδιαίτερα εντός του Πανεπιστημίου, δημιουργεί ισχυρές τάσεις και στάσεις ζωής. Εδώ ακριβώς έρχεται το ζήτημα της ευθύνης. Για να μην κρυβόμαστε, η κατάσταση στα ελληνικά Πανεπιστήμια είναι κατά κύριο λόγο απογοητευτική. Τρανοί επαναστάτες, με άκαμπτο φρόνημα, ιδέες του 1880 και «αγωνιστικές παρεμβάσεις» που θα ζήλευε πρωταθλητής πυγμαχίας, συνιστούν ένα κομμάτι του φοιτητικού δυναμικού που μάλλον δεν αγαπά ιδιαίτερα την ευθύνη. Τίς πταίει, σύμφωνα με αυτούς; Ένα απροσδιόριστο «σύστημα», οι μεγάλοι, ο καπιταλισμός, η ατομική ευθύνη που λανθασμένα τους αποδίδεται, ο ζωροαστρισμός, ο ανάδρομος Ερμής, η κανέλλα στη μπουγάτσα του κυλικείου και τα λοιπά και τα λοιπά. Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα, ότι συχνά χρησιμοποιούν την έννοια της «διεκδίκησης». Η διεκδίκηση προϋποθέτει βέβαια ότι κάποιος σου έχει στερήσει κάτι. Και η αδιαμφισβήτητη αλήθεια είναι ότι ιδιαίτερα ο νέος Έλληνας του 2022 στερήθηκε πολλά. Η γενική και αφηρημένη αναφορά στις ευθύνες των άλλων όμως, ιδιαίτερα όταν συνοδεύεται από βλακώδη συνθήματα για την πλήρη ανατροπή του «σάπιου συστήματος» και το ξερίζωμα, ακόμη και με τη βία, κάθε στοιχείου που το θυμίζει, μόνο παραγωγική δεν είναι. Τι πρέπει, λοιπόν να κάνουμε οι νέοι; Η ριζοσπαστική πρότασή μου είναι η εξής: να διεκδικήσουμε ευθύνη. Να την επιδιώξουμε, να την αποδεχθούμε, να την αξιοποιήσουμε.

Σε ατομικό επίπεδο, η ευθύνη αφορά κάθε τι που θα μας βοηθήσει να εκπληρώσουμε τους στόχους μας και να υπερβούμε τα προβλήματα που τίθενται στον πορεία μας. Οφείλουμε να μοχθήσουμε ώστε να γίνουμε η καλύτερη εκδοχή μας. Η γνώμη μας να βασίζεται στη γνώση μας. Να μην καλλιεργούμε σύνδρομα φυγοπονίας και ήσσονος προσπάθειας. Να ασκήσουμε γόνιμη και νηφάλια κριτική. Να μην συμβιβαζόμαστε, να μην επιδεικνύουμε ανοχή σε παθογένειες που διαιωνίζονται. Να έχουμε παρρησία για την έκφραση της άποψής μας. Η υπεύθυνη στάση απέναντι στον εαυτό μας μεταφράζεται σε κοινωνική ευθύνη, καθότι μάλιστα το άτομο αποτελεί τον πυρήνα της κοινωνίας. Και το αίσθημα κοινωνικής ευθύνης μετουσιώνεται σε προτάσεις. Ιδιαίτερα σε μία εποχή που τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι καθοριστικός παίκτης της άσκησης πολιτικής, η συλλογική δράση είναι εξαιρετικά χρήσιμη. Οι νέοι, λοιπόν προτείνουμε:

• Τον εκσυγχρονισμό του Πανεπιστημίου. Το βάρος αυτής της πρότασης επωμίζονται τόσο το κράτος, όσο και οι πανεπιστημιακές αρχές.
• Το κράτος οφείλει, μέσω των εποπτικών οργάνων, να μεριμνά για την νομιμότητα των πράξεων των ΑΕΙ (κάτι που συνιστά τον ελάχιστο περιορισμό της αυτοδιοίκησής τους), χωρίς εξαιρέσεις και παραλείψεις.
• Το ίδιο το Πανεπιστήμιο πρέπει να ενεργοποιηθεί πολύπλευρα. Να μην εθελοτυφλεί απέναντι στα διαρκή φαινόμενα ανομίας και καταστροφής της δημόσιας περιουσίας.
• Να εξαλείψει τη συναλλαγή μεταξύ καθηγητών και παρατάξεων.
• Να διεξαγάγει περισσότερες ενημερωτικές ημερίδες και σεμινάρια.
• Να προσανατολιστεί στη ρύθμιση του περιεχομένου των μαθημάτων, ώστε να συνδεθούν οι σχολές με την αγορά εργασίας.
• Προτείνουμε επίσης, την άρση των ταμπού από την κοινωνία των πολιτών. Να αποενοχοποιηθεί η ατομική ευθύνη, η αριστεία, η αγορά, η οικονομική διαπαιδαγώγηση, ο ανταγωνισμός, η πρόοδος και η εν ισότητι ελευθερία, έννοιες που βρίσκονται στον πυρήνα του δυτικού τρόπου ζωής. Η αταλάντευτη παραμονή μας στο δυτικό στρατόπεδο αποτελεί ευτύχημα, είναι όμως καθήκον μας να φέρουμε διαρκώς τέτοιου είδους ζητήματα στον δημόσιο διάλογο, να τα κατανοούμε βαθύτερα και να βρισκόμαστε σε εγρήγορση για την υπεράσπιση των δημοκρατικών μας κεκτημένων.
• Προτείνουμε τέλος, την προσαρμογή στα σύγχρονα τεχνολογικά, περιβαλλοντικά, κοινωνικά και πολιτικά δεδομένα. Οι προκλήσεις των τελευταίων ετών είναι πολύ κρίσιμες και η γενιά μας θα κληθεί να διαχειριστεί τα μείζονα διακυβεύματα του 21ου αιώνα. Για να το κατορθώσουμε αυτό, πρέπει να βρούμε έναν κρατικό μηχανισμό που συμβαδίζει με την εποχή του.
• Άρα, το κράτος μας πρέπει με επιμονή και συνέπεια να αφοσιωθεί στο έργο της ψηφιακής μεταρρύθμισης, να εισαγάγει νέες τεχνολογίες, να προσελκύσει μεγάλες επενδύσεις, να μετάσχει στις διεθνείς συνδιασκέψεις που αφορούν την κλιματική αλλαγή, να αφουγκραστεί τις κοινωνικές ανάγκες μίας κοινωνίας που εξελίσσεται ταχύτατα. Σε μία δημοκρατία, τα ζητήματα αυτά που είναι βαθύτατα πολιτικά, έχουν άμεση σχέση με τη δραστηριοποίησή μας. Η προσαρμογή είναι δύναμη και πρέπει να προσδεθούμε στο άρμα της προόδου.

Υπάρχει λοιπόν συγκεκριμένη στιγμή για εμάς τους νέους; Εφόσον είμαστε σκεπτόμενοι και ικανοί να δράσουμε, η ευθύνη υφίσταται. Μένει μόνο να την διεκδικήσουμε, να βγούμε μπροστά, να προτείνουμε. Τώρα είναι η στιγμή.


Η μελέτη του ΣΕΒ για το brain drain εδώ:

* Ο Φίλιππος Τάρτας είναι πτυχιούχος του τμήματος Ιστορίας του ΕΚΠΑ 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News

Διαβάστε ακόμη...

Διαβάστε ακόμη...