Στην πλειονότητα των κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης, όπως επισημαίνει και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, παρά την ποικιλομορφία των επιμέρους ρυθμίσεων σε κάθε χώρα, τα άτομα που συνάπτουν σύμφωνο συμβίωσης, ετερόφυλα και ομόφυλα, αποκτούν ένα καθεστώς παρόμοιο με αυτό του γάμου, αφού αποκτούν δικαιώματα που σχετίζονται με τη φορολογία, την ασφάλεια υγείας, τα επιδόματα κοινωνικής ασφάλισης και τις συντάξεις, τη δυνατότητα απόκτησης άδειας παραμονής και ιθαγένειας, την αναγνώριση του συντρόφου ως οικείου για ιατρικά θέματα κλπ.

Τα μέρη του συμφώνου συμβίωσης στερούνταν βασικών δικαιωμάτων σχετικών με την οικογενειακή ζωή, όπως, για παράδειγμα, θεσμοθετημένες άδειες ή το δικαίωμα της συνυπηρέτησης που αναγνωρίζεται στους συζύγους σε διάφορους κλάδους (π.χ. στο δημοσιοϋπαλληλικό δίκαιο, στις ένοπλες δυνάμεις, κ.ά).

Οι σχετικές διατάξεις που προβλέπουν δικαίωμα λήψης άδειας δημοσίου υπαλλήλου που θεμελιώνεται με τη συζυγική σχέση, έχουν ανάλογη εφαρμογή και στους δημοσίους υπαλλήλους που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.4356/2015 (ΦΕΚ 181/Α΄/24-12-2015). Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το άρθρο 12 περί ανάλογης εφαρμογής άλλων διατάξεων του Ν.4356/2015 «Σύμφωνο συμβίωσης, άσκησης δικαιωμάτων, ποινικές και άλλες διατάξεις», «Άλλες διατάξεις νόμων που αφορούν αξιώσεις των συζύγων μεταξύ τους, καθώς και αξιώσεις, παροχές και προνόμια έναντι τρίτων ή έναντι του Δημοσίου εφαρμόζονται αναλόγως και στα μέρη του συμφώνου, εφόσον δεν υπάρχει διαφορετική ειδική ρύθμιση στον παρόντα ή άλλο νόμο…..».

Συνεπώς,  οι διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 50 περί δικαιώματος ειδικής άδειας του Υπαλληλικού Κώδικα (Ν.3528/2007), «Οι υπάλληλοι έχουν δικαίωμα άδειας απουσίας με αποδοχές πέντε (5) εργασίμων ημερών σε περίπτωση γάμου και τριών (3) εργασίμων ημερών σε περίπτωση θανάτου συζύγου τους ή και συγγενούς έως και β` βαθμού….», ισχύουν και για τους δημοσίους υπαλλήλους που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, είτε είναι ετερόφυλα είτε είναι ομόφυλα ζεύγη. Τα ίδια ισχύουν και για τα προβλεπόμενα στο άρθρο 51 του Υ.Κ. για τις άδειες χωρίς αποδοχές και στο άρθρο 53 του Υ.Κ. περί διευκολύνσεων των δημοσίων υπαλλήλων με οικογενειακές υποχρεώσεις.

Στο πλαίσιο των υπηρεσιακών μεταβολών των δημοσίων υπαλλήλων, η συνυπηρέτηση καθιστά εφικτή τη συμβίωση δύο ατόμων, κατοχυρώνοντας έτσι την ουσιαστική προστασία και απόλαυση της οικογενειακής ζωής. Ο N.4440/2016, (ΦΕΚ 224/Α/2-12-2016), για το Ενιαίο Σύστημα Κινητικότητας στη Δημόσια Διοίκηση και την Τοπική Αυτοδιοίκηση, στο άρθρο 11 για τη συνυπηρέτηση ορίζει τα εξής: «1. Επιτρέπεται, ύστερα από αίτηση, η απόσπαση για συνυπηρέτηση στην περιοχή που υπηρετεί σύζυγος ή συμβιών κατά την έννοια του άρθρου 1 του N. 4356/2015, ΦΕΚ 181/Α΄) δημόσιος υπάλληλος δημόσιας υπηρεσίας, Ν.Π.Δ.Δ., ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού και Ν.Π.Ι.Δ. ή λειτουργός, κατά προτεραιότητα εκτός νομού Αττικής. Οι αιτήσεις υποβάλλονται στην Κεντρική Επιτροπή Κινητικότητας, η οποία γνωμοδοτεί για την κατανομή των αιτούμενων υπαλλήλων σε θέσεις αντίστοιχες των τυπικών και ουσιαστικών προσόντων τους, λαμβάνοντας υπόψη τις υπηρεσιακές ανάγκες των φορέων ανά περιοχή. Οι εν λόγω υπηρεσιακές ανάγκες προκύπτουν από τα αιτήματα που αποστέλλουν οι φορείς στο πλαίσιο του ΕΣΚ. Η απόσπαση ολοκληρώνεται με την

έκδοση απόφασης των οικείων Υπουργών ή, προκειμένου για απόσπαση μεταξύ ΟΤΑ, με την έκδοση απόφασης από τα αρμόδια για το διορισμό όργανα.  2. Η χρονική διάρκεια της απόσπασης δεν δύναται να υπερβαίνει τα δύο (2) έτη, μετά το πέρας των οποίων απαιτείται η επανεξέταση από την Κεντρική Επιτροπή Κινητικότητας του αιτήματος του υπαλλήλου για εκ νέου απόσπαση έως δύο (2) έτη, στην ίδια ή σε άλλη υπηρεσία της ίδιας περιοχής, συνεκτιμώντας τις υπηρεσιακές ανάγκες……».

Τέλος, όσον αφορά στα κοινωνικά και ασφαλιστικά δικαιώματα,  στο άρθρο 16  του Ν.4387/2016, ΦΕΚ 85/Α΄/12.5.2016, «Ενιαίο Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλειας-Μεταρρύθμιση ασφαλιστικού συνταξιοδοτικού. Σύσταση ΕΦΚΑ», ορίζεται ότι «Με τους εγγάμους εξομοιώνονται πλήρως οι αντισυμβαλλόμενοι στο σύμφωνο συμβίωσης του Ν. 4356/2015 (Α` 181) ως προς κάθε κοινωνικοασφαλιστικό δικαίωμα, παροχή, υποχρέωση ή περιορισμό, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου ή της εν γένει κοινωνικο- ασφαλιστικής και προνοιακής νομοθεσίας».

Οι ως άνω νομοθετικές ρυθμίσεις, φαίνεται να προωθούν την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος, ενδυναμώνοντας  το ανθρώπινο δυναμικό της δημόσιας διοίκησης , καθώς μεριμνούν  για την προστασία της οικογενειακής ζωής  χωρίς διακρίσεις.

*Η Βενετία Μπακαλούδη είναι διεθνολόγος, υπάλληλος του Υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News