Από τη γέννηση του ελληνικού κράτους, η ελληνική διπλωματική ιστορία είναι γεμάτη με υπέρτερα επωφελείς συμβιβασμούς. Η ίδια η σύσταση του ελληνικού κράτους στη γραμμή Αχελώος-Σπερχειός, με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου, αποτελεί προϊόν διπλωματικής μαεστρίας, αλλά και συμβιβασμού του πρώτου κυβερνήτη της χώρας Ιωάννη Καποδίστρια. Σημαντικό τμήμα της δυτικής Στερεάς Ελλάδας, τελούν υπό ελληνικό έλεγχο, έμεινε πρόσκαιρα εκτός των συνόρων του ελληνικού κράτους.

Εναν αιώνα αργότερα και μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ως πρωθυπουργός της Ελλάδας, αντιτάχθηκε στο κυρίαρχο αίσθημα των μικρασιατών προσφύγων και υπέγραψε με τον Κεμάλ το Ελληνοτουρκικό Σύμφωνο Φιλίας, με το οποίο επιλύθηκαν οριστικά οι εκκρεμότητες με τη γείτονα Τουρκία. Πολύ αργότερα και συγκεκριμένα στις 28 Μαΐου 1979, ένας άλλος πρωθυπουργός της νεότερης Ελλάδας, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, υπέγραψε τη Συνθήκη Προσχώρησης της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ), με την οποία η χώρα θυσίασε μέρος της εθνικής της κυριαρχίας χάριν του ευρωπαϊκού ιδεώδους.

Ανάλογες ενέργειες προς μία Ελλάδα που βλέπει μπροστά, έγιναν και από τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, με την αποδοχή «μικτής ονομασίας» για τη γείτονα ΠΓΔΜ, και από τον Κωνσταντίνο Σημίτη, με τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων, την προσχώρηση της Κύπρου στην Ε.Ε. και την υιοθέτηση του ευρώ ως εθνικού νομίσματος.

Ο Αλέξης Τσίπρας, ως σημερινός πρωθυπουργός της Ελλάδας, έχει να επιδείξει αμφιλεγόμενα δείγματα γραφής ως προς την προσήλωση σε ένα υπέρτερο εθνικό αφήγημα και στο ευρωπαϊκό ιδεώδες. Εντούτοις με την υπογραφή της συμφωνίας για την επίλυση του ονοματολογικού ζητήματος με τη γείτονα χώρα, έδειξε ότι τουλάχιστον για μια στιγμή παραλαμβάνει τη σκυτάλη από τους προκατόχους του και εγκολπώνεται το αφήγημα μιας Ελλάδας που, συμβιβαζόμενη, οραματίζεται, μια διαφορετική θέση στα Βαλκάνια, αλλά και μία διαφορετική θέση των Βαλκανίων στην Ευρώπη. Αλλωστε, πατριωτισμός συνιστά αυτό: να παράγεις πολιτικές οι οποίες τροφοδοτούν με ελπίδα το μέλλον του τόπου σου.

Εν προκειμένω, η Ελλάδα κατέστη με τη συμφωνία «εγγυήτρια δύναμη» της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή των Βαλκανίων, αλλά και της σταδιακής προσχώρησης των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην Ευρωπαϊκή Ενωση και της πρόσδεσής τους στο δυτικό αξιακό σύστημα. Η ίδια η ελληνική Μακεδονία πρόκειται να επωφεληθεί σταδιακά από τη συμφωνία, καθώς θα πληθύνει τις οικονομικές και λοιπές συναλλαγές με τη γείτονα χώρα, ενώ η Θεσσαλονίκη έχει την ευκαιρία να μετεξελιχθεί από «συμπρωτεύουσα» σε πραγματική, οικονομική και πολιτιστική, πρωτεύουσα των Βαλκανίων, συναιρώντας την πολιτισμική ετερότητα της περιοχής. Η δε Ελλάδα συνολικά, θα αποκτήσει έναν αξιόπιστο σύμμαχο στο Βορρά της, κατευθύνοντας την εξωστρέφειά της και προς τα βόρεια.

Η ιστορία, συνολικά, είναι γεμάτη με ήττες που έγιναν νίκες, και το αντίστροφο. Έχει αποδειχθεί ότι οι συμβιβασμοί δε συνιστούν πράξεις αδυναμίας, αλλά δύναμης και πίστης στο μέλλον. Οταν η Ελλάδα δεν φοβάται να συμβιβαστεί, κάνει, συμβολικά και ουσιαστικά, άλματα προς το μέλλον.

* Ο Κωνσταντίνος Καούρας είναι Δικηγόρος Αθηνών και κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος ειδίκευσης στο Δημόσιο Δίκαιο της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News