Πλανιέται διάχυτη ανάμεσά μας  κι ωστόσο αναπάντητη μία απορία: τί περιμένουμε; Είναι παράδοξο, με τόσα σκάνδαλα που έχουν βγει στο φως της δημοσιότητας, χρόνια τώρα, ένας λαός που υποφέρει τα πάνδεινα να μην δείχνει καμία διάθεση να αντιδράσει. Πως είναι δυνατόν η διαφθορά να μην θίγει συνειδήσεις;

Θα τολμήσω μια προσέγγιση με αναφορά σε μία καθ’ όλα παρόμοια εμπειρία που διαδραματίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’90 στην Ιταλία: τη γνωστή σε όλους μας κάθαρση του πολιτικού συστήματος με την ονομασία «Mani pulite».

Τους πρώτους μήνες, αφότου οι εισαγγελείς του Μιλάνου (Di Pietro, Colombo, Borelli, κ.ά.) άρχισαν να αποδεικνύουν τις διαδρομές του βρώμικου πολιτικού χρήματος και να στέλνουν ενώπιον της δικαιοσύνης τους παράγοντες της διαπλοκής (υπουργούς, βουλευτές, γερουσιαστές, αρχηγούς κομμάτων, επιχειρηματίες), έμοιαζε να συντελείται μια επανάσταση, με την αμέριστη και ενθουσιώδη στήριξη του λαού.

Θυμάμαι το κλίμα απελευθέρωσης και θυμού και τα συνθήματα στους τοίχους: «Di Pietro facci sognare» / «Tangente, tangente. E i diritti della gente?» / «Milano ladrona, Di Pietro non perdona!». Μέσα σε δύο χρόνια συνέβησαν όσα κανείς δεν μπορούσε ποτέ να φανταστεί: εξαφανίστηκαν από τον πολιτικό χάρτη κόμματα εξουσίας (DC, PSI, PSDI, PLI), φυλακίστηκαν πολιτικοί και επιχειρηματίες, το πλήθος χειροδικεί εναντίον του Craxi που αυτοεξορίζεται, υπήρξαν αυτοκτονίες προϊσταμένων κολοσσών της ιταλικής οικονομίας (Gabriele Cagliari της ENI, Raul Gardini της Montendison)! Και πάνω απ’ όλα η ένταση ανάμεσα στις δύο εξουσίες έφτασε στα ύψη.

Όμως ο λαός είναι με τους δικαστές! Για όσο διάστημα οι έρευνες και τα εντάλματα αφορούν σε υψηλά ιστάμενους.

Έπειτα, σιγά σιγά, όσο οι έρευνες προχωρούν και φτάνουν σε βάθος, βγαίνουν στην επιφάνεια παράγοντες δεύτερου μεγέθους, μικροί επιχειρηματίες, υπάλληλοι της δημόσιας διοίκησης στα υπουργία, στις υπηρεσίες και στους δήμους, ο αρχιτέκτονας έπαιρνε προμήθεια, ο οικογενειακός γιατρός, με το αζημίωτο, σε δασκάλευε πως να ξεγελάσεις την ασφάλεια ή να πάρεις επίδομα αναπηρίας, διαφθορά παντού, μέχρι και ο πορτιέρης έπαιρνε φακελάκι! Ήταν δεδομένο σε κάθε επίπεδο συναλλαγής, είτε με το δημόσιο είτε μεταξύ ιδιωτών… Ως περιβαλλοντικό φαινόμενο όρισε τη διαφθορά ο Di Pietro.

Στη φάση αυτή το κλίμα στην κοινωνία αλλάζει, η επανάσταση αμφισβητείται από πολλούς, γιατί η διαφθορά αφορούσε πλέον τεράστιο μέρος της κοινωνίας! Κάτι σαν «Μαζί τα φάγαμε!», με την αντίστοιχη αντίδραση από τον απλό λαό.

Σε μία συνέντευξή του ο δικαστής Borelli λέει: «Όσο τα πλήγματα αφορούσαν τους μεγάλους της πολιτικής, δεν υπήρχαν αντιδράσεις, τουναντίον. Όταν όμως η έρευνα προχώρησε, έγινε εμφανές ότι η διαφθορά δεν αφορούσε μόνο την πολιτική, αλλά πλατιά στρώματα της κοινωνίας: ενέπλεκε τα υψηλά αξιώματα αλλά ξεκινούσε από χαμηλά. Ο μέσος πολίτης λοιπόν είχε την αίσθηση ότι οι «ηθικολόγοι» της εισαγγελίας του Μιλάνου ήθελαν πράγματι να περάσουν το σφουγγαρόπανο σε όλη τη χώρα και στην αστική συνείδηση όλων των Ιταλών. Μιλώ για τον μέσο πολίτη που ζει συχνά με μικρά τεχνάσματα επιβίωσης, γνωριμίες, συστάσεις,, φακελάκια, για να αντιμετωπίσει την αναποτελεσματικότητα της Δημόσιας Διοίκησης. Στο σημείο εκείνο ο κόσμος άρχισε να λέει: “Αρκετά, κάνατε τη δουλεία σας, μας ελευθερώσατε από τα πλοκάμια του παλιού πολιτικού συστήματος που μας έπινε το αίμα, αλλά τώρα αφήστε μας στην ησυχία μας».

Το πρόβλημα στη χώρα μας είναι ότι αυτή η επανάσταση δεν άρχισε ποτέ! Επειδή δεν υπάρχουν δικαστές του αναστήματος των δικαστών του Μιλάνου; Ή επειδή οι Έλληνες γνωρίζουν καλά πώς θα κατέληγε μια τέτοια επανάσταση; Είναι σαν να περάσαμε και τα πέντε στάδια αντίδρασης απέναντι στην τραγική είδηση, και να βρισκόμαστε πλέον στο τελευταίο: τη θανατηφόρα αποδοχή.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News