Υπάρχει ένα δικαιολογημένο δέος για τα πανεπιστήμια του εξωτερικού και ειδικότερα της Αγγλίας. Σύμφωνα με τον ΔΟΑΤΑΠ, τα αγγλικά πανεπιστήμια είναι πρώτα στην προτίμηση των Ελλήνων φοιτητών. Ιδρύματα όπως Cambridge, Oxford, University College London και Imperial έχουν μέσα σε μια πορεία αιώνων απασχολήσει άτομα τα οποία χάραξαν την πορεία την ανθρωπότητας, κερδίζοντας δεκάδες βραβεία Nobel, διοικώντας έθνη και συμβάλλοντας σε κάθε επιστήμη.

Σπουδάζοντας με πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών σε ένα από αυτά, κατάλαβα πως τα δικά μας, νεότερα σε ηλικία, ελληνικά πανεπιστήμια, αν και βρίσκονται εκατοντάδες θέσεις παρακάτω σε παγκόσμιες κατατάξεις, στην ουσία τους πλέον δεν έχουν πολλά να ζηλέψουν. Η ευκολία που παρουσιάζει σήμερα η ανταλλαγή της γνώσης, δεν εμποδίζει νεότερα πανεπιστήμια να παρέχουν το ίδιο επίπεδο σπουδών με αυτά που την συσσώρευαν για αιώνες.

Είχα την ευκαιρία σαν φοιτητής του τμήματος Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας (ΔΕΤ) του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΟΠΑ) να συμμετέχω σε μία ανταλλαγή φοιτητών Erasmus+ για να σπουδάσω για έναν χρόνο στο School of Management του University College London (UCL). Αρχικά, θεωρούσα πως πρόκειται να αντιμετωπίσω έναν τελείως διαφορετικό ακαδημαϊκό κόσμο και ένα πολύ υψηλό επίπεδο μαθημάτων που θα κάνουν την συμμετοχή μου εξαιρετικά δύσκολη.

Παρά όλα αυτά, σύντομα αντιλήφθηκα πως δεν διαφέρουμε πολύ. Εχουμε εξίσου ταλαντούχους καθηγητές με πλούσιο ερευνητικό έργο οι οποίοι μάλιστα βρίσκονται πολύ πιο κοντά στον φοιτητή. Οπως κατάλαβα σε μια συζήτηση με κοσμήτορα του UCL, σε μια προσπάθεια να ελέγξουν τα πλέον 1000 εκπαιδευτικά προγράμματά τους, θεσπίζουν αυστηρούς κανόνες για την διδασκαλία και την βαθμολογία που απομακρύνουν σημαντικά τον καθηγητή από τον φοιτητή. Ακόμη, αν και οι χώροι του ΟΠΑ είναι σημαντικά μικρότεροι του UCL, είναι, σε πολλές περιπτώσεις, καλύτερα εξοπλισμένοι. Για παράδειγμα τα αντίστοιχα εργαστήρια υπολογιστών του ΔΕΤ είναι πολύ πιο σύγχρονα του UCL. Τα μαθήματα είναι εξίσου περιεκτικά, τόσο με θεωρία όσο και πρακτικές εφαρμογές.

Οταν ένα ελληνικό πανεπιστήμιο μπορεί να συγκριθεί με ένα κορυφαίο στον κόσμο στους βασικούς του άξονες: ποιότητα καθηγητών, μαθημάτων και υποδομών, υπάρχουν κάποιοι άλλοι παράγοντες που το εμποδίζουν να αναρριχηθεί και αυτό στις παγκόσμιες και ευρωπαϊκές κατατάξεις.

Πρώτον, το UCL, όπως πολλά πανεπιστήμια του εξωτερικού καταφέρνουν να εκμεταλλευτούν στο έπακρο την σύνδεση των καθηγητών και των φοιτητών με την έρευνα. Κάθε μάθημα αποτελείται από μόνο δύο ώρες διάλεξη και μία εργαστήριο, ώστε να δίνει χρόνο στους καθηγητές να ασχολούνται περισσότερο με την έρευνα. Οι φοιτητές υποχρεούνται να διαβάσουν την θεωρία του μαθήματος από βιβλία και επιστημονικά άρθρα, πριν από το μάθημα, ώστε να συζητηθούν μόνο ειδικά θέματα στην διάλεξη. Επίσης, παρακινούνται με διάφορα ακαδημαϊκά κίνητρα και χρηματική υποστήριξη να αναπτύξουν από μόνοι τους ερευνητικό έργο. Συνολικά το ερευνητικό προϊόν του πανεπιστημίου πολλαπλασιάζεται και προσελκύει οικονομικούς πόρους που εξασφαλίζουν την ανάπτυξη του ιδρύματος.

Δεύτερον το πανεπιστήμιο συνεργάζεται στενά με επιχειρήσεις, μια πρακτική την οποία  καταδικάζουμε για πολλούς λόγους στην Ελλάδα, χωρίς να αναγνωρίζουμε πόσο αναγκαία είναι πλέον. Ιδανικό παράδειγμα αποτελεί το περίπτερο της J.P. Morgan στο προαύλιο του πανεπιστημίου, στο οποίο στελέχη του οργανισμού πρόσφεραν χυμούς και συμβουλές για τα βιογραφικά μας. Ακόμη, πολλές φορές οι εργασίες στα μαθήματα αφορούν πραγματικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν πραγματικές επιχειρήσεις (μια πρακτική που εφαρμόζεται όλο και περισσότερο στο ΔΕΤ). Οι φοιτητές έτσι ετοιμάζονται κατευθείαν για την αγορά εργασίας την οποία θα αντικρίσουν έχοντας πάρει το πτυχίο τους.

Οταν ένα ελληνικό πανεπιστήμιο μπορεί να συγκριθεί με ένα κορυφαίο στον κόσμο στους βασικούς του άξονες: ποιότητα καθηγητών, μαθημάτων και υποδομών, υπάρχουν κάποιοι άλλοι παράγοντες που το εμποδίζουν να αναρριχηθεί και αυτό στις παγκόσμιες και ευρωπαϊκές κατατάξεις.

Τρίτον, ενώ το UCL εκπροσωπείται από φοιτητικές περισσότερες από 250 οργανώσεις, αυτές δεν είναι συνδεδεμένες με την πολιτική αλλά με το πραγματικό συμφέρον των φοιτητών και του πανεπιστημίου. Κάθε χρόνο εκλέγεται το διοικητικό συμβούλιου της Ένωσης UCL από τους φοιτητές, η οποία ελέγχει πληθώρα φοιτητικών οργανώσεων και υπηρεσιών. Οι οργανώσεις αυτές περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων οργανώσεις επιχειρηματικότητας, τεχνολογίας και αθλημάτων, οι οποίες δρουν ανεξάρτητα, με δική τους διοίκηση, δραστηριότητες και χρηματοδότηση από συνδρομές μελών και εισιτήρια εκδηλώσεων. Ενδεικτικές δραστηριότητες αποτελούν επενδυτικά funds κοινοτήτων ελεγχόμενα από φοιτητές, διαγωνισμοί για start-ups, ομιλίες πολιτικών, στελεχών και επιστημόνων. Ετσι οι φοιτητές συμμετέχουν σε δραστηριότητες που οργανωμένες από αυτούς που ωφελούν το σύνολο του πανεπιστημίου.

Τέταρτον, το ποσοστό επιτυχίας στα μαθήματα είναι σχεδόν 100%. Από τη μια πλευρά οι φοιτητές αντιμετωπίζουν σημαντικές κυρώσεις σε περίπτωση που δεν είναι συνεπείς στης ακαδημαϊκές τους υποχρεώσεις. Από την άλλη πλευρά, το ενιαίο σύστημα βαθμολόγησης για όλα τα μαθήματα, όπως δεν αφήνει εξετάσεις να υπερβαμθολογούνται δεν τις αφήνει και να υποβαθμολογούνται.

Πέμπτον, το UCL αν και λαμβάνει κρατική επιχορήγηση για ερευνητικά προγράμματα, βασίζεται στις δικές του πηγές για να καταφέρει να κρατήσει ένα τόσο υψηλό επίπεδο σπουδών και έρευνας. Πρέπει να είμαστε υπερήφανοι σαν χώρα που κρατάμε τα πανεπιστήμια δωρεάν για όλους. Όταν όμως αυτά υποχρηματοδοτούνται λόγω της οικονομικής δυσχέρειας της Ελλάδας, οφείλουν να αναζητούν τρόπους χρηματοδότησης, χωρίς φυσικά να θίγεται το δικαίωμα της δωρεάν παιδείας. Ο ένας τρόπος, είναι η εντατικοποίηση της έρευνας και η οικονομική αξιοποίηση των αποτελεσμάτων. Ο δεύτερος τρόπος, ο οποίος ακολουθείται και από το ΟΠΑ, είναι η διεκπεραίωση διεθνών μεταπτυχιακών προγραμμάτων με δίδακτρα τα οποία υποστηρίζουν την υλοποίηση τους και μετέπειτα το υπόλοιπο πανεπιστήμιο.

Οι παραπάνω πρακτικές μπορούν να εξασφαλίσουν σημαντικούς πόρους για τα πανεπιστήμια όταν αυτά υποχρηματοδοτούνται από το κράτος, πλεονεκτική θέση για τους φοιτητές όταν αυτοί θα αντιμετωπίσουν την αγορά εργασίας, την ομαλή λειτουργία και ανάπτυξη του πανεπιστημίου.

Είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε την τεράστια αξία πολλών εκ των ελληνικών ιδρυμάτων χωρίς να ξεχνάμε πως οφείλουμε και μπορούμε με πολλού τρόπους να τα αναπτύξουμε.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News