Υπάρχουν λέξεις μαγικές;

Βέβαια και υπάρχουν. Νοήματα που αφοπλίζουν κάθε αντίδραση γιατί τα αποδέχεσαι αμαχητί, που καθιστούν μάταιη κάθε προσπάθεια ερμηνείας γιατί τις εμπεριέχουν όλες. Αγάπη για παράδειγμα, ή ομορφιά! Τι να πεις εσύ, τι να προσθέσεις, πως να αντισταθείς!

Όμως γιατί έχουν την ίδια δύναμη και κάποιες άλλες, ύπουλες, που όχι μόνο δεν είναι μαγικές αλλά αντίθετα μας αφαιρούν κάθε διάθεση να νιώσουμε την αστείρευτη μαγεία της ζωής και των νοημάτων, αφού τα αναιρούν και τα υποκαθιστούν με ένα υποσύστημα μίζερο, επαναλαμβανόμενο, υπνωτικό.

Παράδοση σου λέει, για να σου κλείσει το στόμα. Ακόμα και για σαδομαζοχιστικά θεάματα αιματηρής αυτομαστίγωσης (μουσουλμάνων αλλά και χριστιανών) ή νεκρολατρικές λιτανείες, σου προβάλλουν την αδιαμφισβήτητη υπόληψη της παράδοσης (στο αρχαίο δράμα βέβαια, τα αποκρουστικά και βίαια, διαδραματιζόταν εκτός σκηνής). Και στην ένσταση αυτή δεν αντιδρούμε, για κάποιο παράξενο λόγο μας έχουν εμφυτέψει στο μυαλό το ταμπού της παράδοσης. Τεράστιο θέμα το πως και το γιατί, δεν μπορούμε να το αναλύσουμε εδώ. Ούτε φυσικά αναφέρομαι σ’ εκείνες τις μορφές παράδοσης που εμπλουτίζονται με νέες εμπειρίες κι εξελίσσονται: τέχνη, κουζίνα κλπ.

Μ’ ενδιαφέρει περισσότερο να αντιληφθούμε το τέχνασμα της παραπλάνησης. Η παράδοση, όσο διαιωνίζεται, τόσο λιγότερο αμφισβητείται! Προβάλει τη διαχρονικότητα σαν δύναμη, όμως της λείπει κάτι βασικό: οι «μαγικές» αλήθειες, πέρα από διαχρονικές είναι και πανανθρώπινες. Η παράδοση δεν είναι άλλο από μια δόλια επιβολή μορφών εξουσίας, όπως οι θρησκείες ή οι κοινωνικοοικονομικές διακρίσεις: κάθε μορφής συντηρητισμού με λίγα λόγια. Όλοι γνωρίζουμε για πόσους αιώνες και ποιος ήταν ο παραδοσιακός ρόλος που επιφύλασσαν οι ανδροκρατούμενες κοινωνίες στις γυναίκες.

Ένα άλλο τέχνασμα που χρησιμοποιεί η παράδοση είναι η κυκλικότητα: γιορτές, πανηγύρια, παζάρια, νηστείες: ρυθμοί ζωής γενικά. Έχει μια πρόταση για τα πάντα η παράδοση, έχει επιλέξει πριν από σένα για σένα, κι έτσι απομακρύνει κάθε ευκαιρία αυτονόμησης και δημιουργικότητας!

Κάλπικο τέχνασμα κι αυτό. Αφού η μόνη αυθεντική κυκλικότητα είναι αυτή της φύσης, όποια χαρά ή έμπνευση από αυτή απορρέει. Από τη φύση και από την έμφυτη περιέργεια για το άγνωστο. Από τη φυσική μας προδιάθεση για ευδαιμονία.

Επικούρεια θεώρηση θα μου πείτε.

Δεν το κρύβω, προτιμώ τις χαρές που μπορεί να μου δώσει η φύση και η φύση μου από εκείνες τις μεταφυσικές που μου υπόσχονται τα δόγματα τα ερμητικά, σε κάποιον άλλο κόσμο πέρα από αυτό της ζωής, εξουσιοδοτώντας  την παράδοση να διευθετεί τα στενά όρια μιας ζωής υποταγμένης στην επανάληψη και στον περιορισμό. Δεν είναι κρυφό, όλοι γνωρίζουμε ποιοι και πότε και με τι ύφος κηρυγματικό  αναφέρονται στην παράδοση, πόσο μισούνε τα γήινα και τα ανθρώπινα, με πόση ενοχή γεύονται τις σαρκικές χαρές. Πόση υποκρισία και ψευτοπνευματικότητα…

Και φθινόπωρο που είναι θέλω να προτείνω ένα φρούτο, τον λωτό, που λίγοι εκτιμούν και ακόμα λιγότεροι ξέρουν να απολαμβάνουν σε όλο του το μεγαλείο. Ίσως γιατί όταν είναι ακόμη άγουρο είναι στιφό κι όταν είναι πολύ ώριμο είναι γλοιώδες: σαν τους άκαιρους έρωτες! Όταν όμως το γευτείς στη σωστή του ωρίμανση, πέρα από τον γλυκό πολτό του, αν δεν είσαι λαίμαργος και δώσεις προσοχή, ανάμεσα στον ουρανίσκο και τη γλώσσα σου, θα νοιώσεις τις γλωσσίτσες του λωτού τις τόσο φιλήδονες, να ερωτοτροπούν με τη δικιά σου με εκείνον τον άδολο κι αγνό τρόπο που μόνο η φύση μπορεί.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News