Κάπου διάβασα πως δεν υπάρχει καλύτερη πρόληψη ενός εγκλήματος από τη βεβαιότητα ότι ο ένοχος θα υποστεί άμεση και σκληρή τιμωρία. Λίγο μετά θυμήθηκα μια από τις πολλές φορές που μετρούσα  αυτοκίνητα να περνάνε με κόκκινο, να διπλοπαρκάρουν, να αγνοούν προκλητικά τους στοιχειώδεις κανόνες του κώδικα οδικής κυκλοφορίας και το σημαντικότερο τις περισσότερες φορές δίχως καμία απολύτως συνέπια.

Όταν το κράτος είναι εκκωφαντικά απόν από τα απλά καθημερινά προβλήματα που δυσχεραίνουν τις ζωές όλων μας, όταν είναι παντελώς αδιάφορο για το αν ο οδηγός που διπλοπαρκάρει ή παρκάρει παράνομα ταλαιπωρεί δεκάδες συμπολίτες του με αυτή του την αυθαίρετη πράξη, όταν η πράξη αυτή είναι πολύ κοντά σε επίπεδο ήθους με την αυθαίρετη πράξη του επίορκου δημοσίου λειτουργού, ο οποίους αρνείται να επιτελέσει το στοιχειώδες χρέος του απέναντι στον συνταξιούχο τον άνεργο τον επιχειρηματία, τον πολίτη, τότε ένα μόνο πράγμα μπορεί να συμβαίνει: η βεβαιότητα της ατιμωρησίας είναι πλέον γεγονός.

H άτυπη και καταφανής ανοχή των πράξεων παραβατικότητας, των εκβιασμών, της αυθαιρεσίας και της διαφθοράς, διαμορφώνουν ένα μοντέλο αντίληψης και νοοτροπίας που καθιστά απόλυτα φυσιολογική και αποδεκτή την, από όλους μας αποδοκιμασμένη, νομιμοποίηση της ατιμωρησίας.

Όταν ο παραβάτης δεν διανοείται ποτέ πως μπορεί να τον αγγίξει ο νόμος, να φτάσει η αστυνομία στα άδυτα της προκλητικής αυθαιρεσίας του και να του φορέσουν χειροπέδες για τις πράξεις του, τη στιγμή εκείνη ο παραβάτης έχει απωλέσει την επαφή του με την πραγματικότητα και έχει πλέον αναπτύξει επιλεκτική όραση και επιλεκτική ακοή για τα όσα συμβαίνουν γύρω του.

Ποιος είναι όμως ο κυρίαρχος λόγος που οδηγεί την ορθή κρίση στο να κατεβάσει ρολά και θολώνει την αίσθηση του καθήκοντος ενώ ταυτόχρονα προκρίνει την αυθαιρεσία, ακυρώνοντας με αυτόν τον τρόπο την επαφή με την πραγματικότητα;

Ο λόγος δεν είναι άλλος από την κρατούσα άποψη ότι η παράνομη στάθμευση και η παραβίαση των σημάτων τροχαίας κίνησης τιμωρείται τόσο σπάνια και επιλεκτικά, γεγονός το οποίο καθιστά τον φόβο της τιμωρίας σχεδόν ανύπαρκτο. Αλήθεια πόσες φορές τιμωρήθηκαν όλοι εκείνοι που απαιτούν από τον πολίτη να τους δωροδοκήσει για να επιτελέσουν έργο για το οποίο μισθώνονται;

Μέσα από αυτή την επαναλαμβανόμενη σειρά ατιμώρητων συμπεριφορών που τυφλώνουν και διαφθείρουν τους διαχειριστές της καθημερινότητάς μας και της ίδιας μας της ζωής, οδηγούμαστε στο σήμερα. Ένας ολόκληρος λαός έχει μετατραπεί σε αποδέκτη των αρνητικών αποτελεσμάτων της ατιμωρησίας και των ευτελών συνεπειών που προκύπτουν από αυτή.

Mπορούμε όμως να απαλλαγούμε μια και έξω από έναν θεσμικό εκμαυλισμό, από την πτώση σε μια κατάσταση απύθμενου χάους και εθνικής απομόνωσης;

Μόνο εάν αντιληφθούμε έγκαιρα πως η απαλλαγή μας από την παραπάνω κατάσταση είναι άμεσα συνυφασμένη όχι μόνο με το τι ζητάμε αλλά και με τον βαθμό στον οποίο το ζητάμε. Έχοντας κατανοήσει πως το αίτημα μας για την απαλλαγή από το ολοκληρωτικό καθεστώς της ατιμωρησίας θα πρέπει πρώτα απ’ όλα να είναι συλλογικό και να έχει τη μορφή ενός λαϊκού αιτήματος το επόμενο βήμα είναι να κατανοήσουμε το τι θα περιλαμβάνει.

Το λαϊκό αυτό αίτημα απαλλαγής πρέπει να αναπτύσσεται γύρω από την άποψη «πρέπει να αλλάξει ο τρόπος». O τρόπος εφαρμογής των κανόνων του Συντάγματος, τήρησης των νόμων του κράτους, τήρησης των εγγυήσεων ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης, ο τρόπος λειτουργίας των θεσμών, ελέγχου και τιμωρίας των αυθαίρετων συμπεριφορών σε όλα τα επίπεδα.

Καταληκτικά η προώθηση μιας συλλογικής απαίτησης με την παραπάνω μορφή είναι η μόνη που μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά στην επίτευξη του σκοπού μας, όπερ μεθερμηνευόμενο την εξουδετέρωση του μεγαλύτερου εχθρού μας, ο οποίος κρύβεται στα πιο απίθανα μέρη.

*Ο Γιώργος Κουμπαράκης είναι Υπ. Διδάκτωρ ΕΜΠ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News