Σχεδόν αμέσως μετά την είσοδο της Ελλάδας στο ΔΝΤ, ξεκίνησε μία προσπάθεια προβολής και προώθησης μικρομεσαίων επιχειρήσεων που είχαν να προσφέρουν ένα καινούργιο προϊόν ή υπηρεσία, τις γνωστές σε πολλούς καινοτόμες επιχειρήσεις. Ο αριθμός αυτών, μέσα σε πολύ γρήγορο χρονικό διάστημα, αυξήθηκε ραγδαία. Πανεπιστήμια, οργανισμοί, φοιτητικές ομάδες, ιδιωτικές επιχειρήσεις, μέχρι και απλές παρέες φίλων μπήκαν στον στίβο της καινοτομίας και ταυτόχρονα και των διαγωνισμών.
Τέτοιοι διαγωνισμοί υπήρξαν πολλοί. Οι διαγωνισμοί καινοτομίας της Eurobank με τον ΣΕΒ (από τους πλέον δημοφιλής), διαγωνισμοί από την Τράπεζα Πειραιώς, την Εθνική Τράπεζα (να ομολογήσω πως δεν είδα κάποιον διαγωνισμό από την ALPHA BANK, δεν μπορώ όμως να είμαι σίγουρος πως δεν πραγματοποιήθηκε), διαγωνισμοί από Επιμελητήρια ή από τους επίσημους εκπροσώπους των καινοτόμων επιχειρήσεων όπως τον Σύλλογο νεανικής επιχειρηματικότητας σε κεντρικό επίπεδο αλλά και από τα αντίστοιχά του παραρτήματα στις Περιφέρειες. Να αναφέρουμε επίσης ότι μέχρι και μία ολόκληρη έκθεση οργανώθηκε για την καινοτομία στο HELEXPO στο Μαρούσι Αττικής, μικρή μεν αλλά λειτουργική, ενώ την ίδια στιγμή δημιουργήθηκαν εγκαταστάσεις με σκοπό να φιλοξενήσουν την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα στα μεγάλα αστικά κέντρα (Αθήνα, Πάτρα, Θεσσαλονίκη κ.ά.) όπως το Corallia και η Θ.Ε.Α.
Όπως ήταν αναμενόμενο, πολλές ή μάλλον οι περισσότερες από αυτές τις καινοτομίες δεν βρήκαν τον δρόμο τους προς τους επενδυτές, ελάχιστες τα κατάφεραν ενώ ακόμα λιγότερες βρήκαν θέση στα μεγάλα σαλόνια πολυεθνικών οι οποίες άμεσα τις έβαλαν σε λειτουργία. Κατά καιρούς, πολλοί οργανισμοί διοργάνωσης διαγωνισμών καινοτομίας κατηγορήθηκαν πως στόχευσαν στην αντιγραφή καινοτομιών, όμως πραγματικά δεν γνωρίζω αν έγινε κάτι τέτοιο αλλά μπορώ να βεβαιώσω πως στην περίπτωσή μου κάτι τέτοιο δεν συνέβη. Το αντίθετο μάλιστα, ο Οργανισμός στάθηκε δίπλα μου, με τοποθέτησε στους Συνεργάτες του (δεν με είδε ποτέ σαν πελάτη) και ήταν πάντα ανοιχτός για επικοινωνία και εξεύρεση λύσεων όταν αυτό απαιτείτο.
Δεν είναι όμως μόνο οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που ξεκίνησαν να λειτουργούν, που ξεκίνησαν να ονειρεύονται και να ελπίζουν ότι θα μπορούσαν να φτιάξουν κάτι δικό τους, να απευθυνθούν στο δικό τους κοινό και να πάρουν ένα μερίδιο μικρό της αγοράς. Γύρω από αυτήν τη δραστηριότητα της «επιχειρηματικής καινοτομίας» δημιουργήθηκε ταχύτατα ένας οικονομικός κλάδος ο οποίος παρήγαγε και πρόσφερε, φυσικά στις δυνατότητές του, στην ελληνική οικονομία. Δημιούργησε νέες θέσεις εργασίας, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό σε μία χώρα που η ανεργία διαρκώς αυξανόταν και κατέληγε στο να βάλει σε λειτουργία την παραγωγική Ελλάδα.
Οι τελευταίοι 6 μήνες δεν λειτούργησαν μόνο αρνητικά στις επιχειρήσεις του λιανεμπορίου, της εστίασης, των εξαγωγών (και όσων άλλων ξεχνάω) αλλά και των καινοτόμων. Των καινοτόμων που με πάθος στήθηκαν, με όνειρα, με πενιχρά μέσα και λειτούργησαν δημιουργώντας τον δικό τους οικονομικό κύκλο και προσφέροντας το δικό τους μερίδιο στην παρακμάζουσα ελληνική οικονομία. Σε καμία περίπτωση οι προηγούμενες κυβερνήσεις δεν στάθηκαν φιλικά απέναντι στις καινοτόμες επιχειρήσεις αλλά, τουλάχιστον, τους έδωσαν λίγο αέρα να αναπνεύσουν και να δημιουργηθούν. Έναν αέρα που έπρεπε να είχε δοθεί χρόνια νωρίτερα αλλά και εδώ η λαϊκή ρήση «κάλλιο αργά παρά ποτέ» για άλλη μια φορά επιβεβαιώθηκε.
Οι καινοτόμες επιχειρήσεις, οι οποίες βασίστηκαν σε Funds και επενδυτικά προγράμματα, σήμερα -και, κυρίως, εξαιτίας του ασταθούς οικονομικού περιβάλλοντος- είναι καταδικασμένες. Ποιος θα επενδύσει σήμερα; Ποιος θέλει να καινοτομήσει σήμερα; Ποιος θέλει να ανοίξει τη δική του επιχείρηση σήμερα; Γιατί να το κάνει; Όσες δεν έβαλαν λουκέτο ο χρόνος θα δείξει αν θα αντέξουν, αλλά σε αυτό το νέο περιβάλλον επιχειρηματικότητας, που διαμορφώνεται σταδιακά και βασανιστικά, τα πράγματα δυσκολεύουν ακόμα περισσότερο.
*Ο Δημήτρης Κυριακίδης είναι υποψήφιος Διδάκτωρ του Παν/μιου Αιγαίου
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News