Για όλους εμάς που μεγάλωσαν στη μεταπολίτευση, η αριστερά είχε ταυτιστεί, σχεδόν εξ ορισμού, με τις πιο προοδευτικές αξίες του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Πολλοί από τους αριστερούς, έχοντας σπουδάσει και ζήσει στην Ευρώπη, είχαν διαμορφώσει ακραιφνή ευρωπαϊκή συνείδηση, που διακρίνονταν για τη βαθιά πίστη και αγάπη στην έννοια της ελευθερίας, την ανοχή στη διαφορετική άποψη, τη μετριοπάθεια και τον ευρωπαϊκό ορθολογισμό.
 
Αντίθετα η λαϊκή δεξιά της εποχής εμφορούνταν συνήθως από αξίες μάλλον παρωχημένες, και εν μέρει οπισθοδρομικές. Ο αξιακός προσανατολισμός της δεξιάς ήταν κατά βάση συντηρητικός και εθνοπατριωτικός. Η θρυλική ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση στις αρχές του ‘80 από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή ήταν μάλλον αντίθετη στα δεξιά ένστικτα του χριστιανορθόδοξου επαρχιωτισμού και ήταν εν πολλοίς το αποτέλεσμα ενός προσωπικού οράματος και βιώματος. Αν ο Καραμανλής δεν είχε αυτοεξοριστεί στην Ευρωπαϊκή Γαλλία του ‘60 και του ‘70 και δεν είχε μεταλλαχθεί σε έναν Ευρωπαϊστή πολιτικό είναι μάλλον αμφίβολο αν η Ελλάδα θα είχε ενταχθεί στην Ένωση τουλάχιστον κατά τη δεδομένη χρονική στιγμή.
 
Αλλά η ευρωπαϊκή επιλογή δεν ήταν επιλογή της δεξιάς συνολικά. Την εκπροσώπηση του ευρωπαϊκού πολιτισμού και διανόησης την είχε αναλάβει η αριστερά στην Ελλάδα. Η οποία Ελλάδα ζούσε για πολλές δεκαετίες σε μια ιδεολογική και αξιακή παράνοια, με τη Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ να κυβερνούν, αλλά την αριστερά να έχει την απόλυτη επικυριαρχία σε επίπεδο ιδεών καi την αποκλειστικότητα στο πεδίο των προοδευτικών αξιών. Το πιο δυναμικό και μορφωμένο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας και ιδίως της νεολαίας ήταν σταθερά προσανατολισμένο στην αριστερά και όσοι έχουν περάσει από ελληνικό πανεπιστήμιο από το ‘70 μέχρι και τις αρχές του ‘90 θα έχουν ίδιαν αντίληψη. Όσα νέα παιδιά προέρχονταν από δεξιές οικογένειες ένιωθαν άβολα με το οικογενεικό τους ιδεολογικό περιβάλλον και σύντομα επαναστατούσαν ασπάζοντας τις προοδευτικές αξίες της αριστεράς—όσα νέα παιδιά προέρχονταν από αριστερές οικογένειες απόπνεαν την αλαζονεία της αξιακής τους υπεροχής.
 
Μετά από την πεντάμηνη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, η αριστερά έχει πλέον ταυτιστεί με τη συντήρηση και τον αναχρονισμό. Η πολιτική συμμαχία με τους Ανεξάρτητους Έλληνες, η επανεισαγωγή του βαθιά αναχρονιστικού και αντι-ευρωπαϊκού αφηγήματος περί ανάδελφου λαού που βάλλεται από όλα σχεδόν τα ευρωπαϊκά κράτη και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και η μελοδραματική επίκληση εθνοπατριωτικών αξιών καταδεικνύει τη στροφή της αριστεράς στον πολιτικό επαρχιωτισμό και ιδεολογικό συντηρητισμό. Η ελληνική αριστερά, έτσι, επιλέγει να οχυρωθεί πίσω από το αντιδραστικό ΟΧΙ του δημοψηφίσματος, που ισοδυναμεί με μία νιχιλιστική άρνηση σε επίπεδο αρχής. Η πρόσφατη επιβράβευση από τη Μαρί Λεπέν της «σθεναρής αντίστασης» του ΣΥΡΙΖΑ ενάντια στην Ευρώπη υπογραμμίζει τη διαπίστωση. 
 
Οτιδήποτε ευρωπαϊκό αντιμετωπίζεται με καχυποψία και αποστρέφεται. Η περιορισμός των μαθημάτων ξένων γλωσσών από τα Ελληνικά σχολεία, η κατάργηση των ξενόγλωσσων προγραμμάτων μεταπτυχιακών σπουδών των ελληνικών πανεπιστημίων και των προγραμμάτων ανταλλαγής ευρωπαϊκών φοιτητών δεν είναι μεμονωμένες επιλογές της αριστερής κυβέρνησης. Είναι συμπτώματα έκφρασης ενός οπισθοδρομικού αξιακού συστήματος της αριστεράς σήμερα, που νιώθει πιο άνετα να συνομιλεί και να επιδιώκει να συνεργαστεί με περιθωριακούς και αντιδραστικούς ηγέτες παρά με ηγέτες ευρωπαϊκών κρατών και θεσμών. Είναι συμπτώματα μιας συντηρητικής και ιδεολογικά ανασφαλούς αριστεράς, η οποία θα έχει απέναντί της σε αυτό το δημοψήφισμα, ίσως για πρώτη φορά στην ιστορία της, το πιο δυναμικό και προοδευτικό κομμάτι της κοινωνίας. Μια μεγάλη μερίδα νέων που διακαώς θέλει να είναι αναπόσπαστο μέρος της Ευρώπης. Να ταξιδεύει χωρίς διαβατήριο και να θεωρεί όλες τις Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες δικές του πρωτεύουσες. Να μπορεί να σπουδάζει στα καλύτερα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια και να είναι μέρος του πανευρωπαϊκού διαλόγου που διεξάγεται αυτή τη στιγμή για τις επιστήμες, τη τέχνη, τη μουσική. Που θέλει να μπορεί να συναγωνίζεται τους νέους της Ευρώπης σε όλα τα επίπεδα και είναι συμμέτοχος στον συναρπαστικό καινούργιο κόσμο που εξελίσσεται. Το κομμάτι της νεολαίας του ευρωπαϊκού Ναι.

*Ο Σταύρος Μπρεκουλάκης είναι τακτικός καθηγητής του Διεθνούς Εμπορικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Queen Mary University of London

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News