Τελικά η φορολογία είναι κάτι θετικό ή αρνητικό για τον μέσο έλληνα; Εχει επικρατήσει η αρνητική όψη της φορολογίας και μόνο που ακούει κανείς αυτή τη λέξη δυσανασχετεί. Η φορολογία όμως ως εργαλείο οικονομικής πολιτικής είναι πολύ χρήσιμη εφόσον την απαρτίζουν οι έννοιες δικαιοσύνη, ανταποδοτικότητα και προοδευτικότητα.

Οι βασικές αρχές της λοιπόν βάσει των οικονομολόγων είναι αυτή της φοροδοτικής ικανότητας που ενέχει την έννοια της δικαιοσύνης και αυτή της αρχής του οφέλους.

Στη συνέχεια όσον αφορά τους φορολογικούς συντελεστές που διέπουν ένα φορολογικό σύστημα αυτοί είναι αναλογικοί, προοδευτικοί ή αντιστρόφως προοδευτικοί. Αντιστοίχως λοιπόν χαρακτηρίζεται και το εκάστοτε φορολογικό σύστημα. Ας δούμε όμως τι σημαίνει αναλογικό φορολογικό σύστημα βάσει αναλογικών φορολογικών συντελεστών: Το κράτος αφαιρεί χρηματικά ποσά μέσω φορολογίας αναλογικά από όλους τους φορολογούμενους δηλαδή το ίδιο ανεξάρτητα κλιμακίων ή διαβάθμισης. Προοδευτικοί συντελεστές και συνάμα προοδευτικό φορολογικό σύστημα είναι αυτό που αφαιρεί περισσότερα χρηματικά ποσά από τους πλούσιους και λιγότερα από τους φτωχότερους στα πλαίσια πάντα της αναδιανεμητικής πολιτικής ενός κράτους. Τέλος , το αντιστρόφως προοδευτικό φορολογικό σύστημα είναι το πιο άδικο αφού αφαιρεί περισσότερα από τους φτωχούς και λιγότερα από τους εύπορους.

Πέραν λοιπόν των οικονομικών αναλύσεων ένα φορολογικό σύστημα θα πρέπει να σέβεται το κράτος δικαίου και την αρχή της αλληλεγγύης.

Η φορολογία γενικότερα ως εργαλείο κοινωνικής πολιτικής μπορεί να αποβεί τόσο σωτήρια όσο και καταστρεπτική για τον πολίτη. Αποτελεί ένα σημαντικότατο μοχλό για τη δημοσιονομική πολιτική του κράτους αλλά και για τη σταθεροποίηση της οικονομίας όπως άλλωστε και ο εξωτερικός δανεισμός μιας χώρας.

Οσο οξύμωρο και αν φαίνεται αυτές οι δυο έννοιες έχουν κοινά χαρακτηριστικά αλλά και επιπτώσεις στην οικονομία γενικότερα. Το κοινό στοιχείο είναι το εξής: όπως με την φορολογία έτσι και με το δημόσιο δανεισμό έχουμε μεταφορά πόρων από τον ιδιωτικό τομέα στο δημόσιο έτσι ώστε να καλυφθούν οι εκάστοτε δαπάνες. Κατόπιν, διαφορές μεταξύ τους είναι πως ο δανεισμός είναι εκούσιος και αποφέρει τόκο, ενώ η φορολογία ακούσια και δεν αποφέρει αντίστοιχη ειδική παροχή. Συνεπώς δημιουργεί αντικίνητρα για εργασία , αποταμίευση και επένδυση. Επίσης, με τη φορολογία καλύπτεται οριστικά η χρηματοδοτική δαπάνη ενώ με το δανεισμό καλύπτεται τη δεδομένη στιγμή η ανάγκη αλλά έχουμε μελλοντική μεταφορά στις επόμενες γενιές δηλαδή την κάλυψη τοκοχρεολυσίων. Τότε, οριστικοποιείται το κόστος στο κοινωνικό σύνολο.

Τέλος, μια προοδευτική φορολογία συμβάλει σε πλεονασματικούς ή ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς. Ετσι ώστε το κράτος να διανείμει ξανά πλεόνασμα στους πολίτες και να παρέχει δημόσια αγαθά υψηλής ποιότητας και κυρίως δωρεάν για όλους αδιακρίτως.

---

* Η Μένια Τζιοβάρα είναι πολιτική επιστήμονας Νομικής Αθήνας

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News