Πρόκειται για ερώτημα που απασχολεί πολιτικά επιτελεία και δημοσκοπήσεις όλο και περισσότερο πλησιάζοντας προς τη φετινή γιορτή Κωνσταντίνου & Ελένης. Πόσο μάλλον όταν η ηλικία έχει αναδειχθεί στον πιο αξιόπιστο παράγοντα πρόβλεψης πολιτικών απόψεων και πρόθεσης ψήφου, κατά τον πολιτικό αναλυτή Keir Milburn.

Υπάρχει η εκτίμηση πως ενδεχομένως η ψήφος των 17-25 να δώσει άλλη τροπή στο εκλογικό αποτέλεσμα, σε σχέση με τις μέχρι σήμερα δημοσκοπήσεις. Βέβαια, σε παλαιότερες εκλογικές αναμετρήσεις κάποια κόμματα να υπερτερούσαν στη νεανική ψήφο, αυτή όμως η υπεροχή δεν κατάφερε να αλλάξει το αποτέλεσμα. Και είναι λογικό. Η νεολαία μπορεί να αποτελεί μια κοινωνική κατηγορία, υπάρχουν όμως εντός αυτής σημαντικές κοινωνικές, οικονομικές, πολιτικές, ιδεολογικές διαφοροποιήσεις. Οπότε η δύναμη της διασπείρεται.

Για να δούμε λίγο κάποια κριτήρια: Θα μπορούσε να πει κανείς πως διαφορετικά θα σκεφτούν οι δεκάδες χιλιάδες νέοι που γέμισαν γήπεδα και θέατρα για να ακούσουν τον ΛΕΞ (για τους boomers, γνωστός έλληνας ράπερ) και τον Θανάση Παπακωνσταντίνου και αλλιώς οι δεκάδες χιλιάδες που κατέκλυσαν το ΟΑΚΑ για να ακούσουν τον Αργυρό.

Φυσικά η μουσική, ο τρόπος ζωής και διασκέδασης και γενικά το status quo καθορίζουν άμεσα ή έμμεσα και την πολιτική συνείδηση – ή την πολιτική υπο-συνείδηση. Αλλά τελικά μήπως υπάρχει και άλλη παράμετρος, ένας πιο κοινός τόπος;

Είναι το Tik Tok, το Instagram και το BeReal; Είναι η υποστήριξη της γενιάς των social media στις εργασιακές, φεμινιστικές, περιβαλλοντικές και αντιφασιστικές κινητοποιήσεις, όπως το #metoo, το δικαίωμα στην έκτρωση και η καταδίκη της Χρυσής Αυγής; Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι όλοι οι νέοι στηρίζουν όλες τις κινητοποιήσεις, ανεξάρτητα από το περιεχόμενο και τον προσανατολισμό τους.

Άλλες παράμετροι: Το γεγονός ότι οι νέοι κινούνται συχνά σε άλλους ρυθμούς από την υπόλοιπη κοινωνία είναι γνωστό. Αμέσως μετά τη μεταπολίτευση, η φοιτητική παράταξη της Νέας Δημοκρατίας ήταν τρίτη δύναμη στις πανεπιστημιακές σχολές, ενώ το κόμμα σάρωνε τη χώρα. Υπάρχει και η άλλη πλευρά, που μπορεί κάποιος να υποστηρίξει ότι η νεολαία τείνει προς τα προοδευτικά κόμματα και απομακρύνεται από τα πιο συντηρητικά. Και υπάρχουν και οι νέοι που δεν αποδέχονται καν τη διάκριση αριστεράς και δεξιάς, όπως υφίσταται σήμερα.

Όμως υπάρχει το ενδεχόμενο ένα μεγάλο κομμάτι της νεολαίας να έχει γυρίσει τις πλάτες του στην πολιτική. Να είναι απογοητευμένο και οργισμένο με πολιτικούς, πολιτική και κόμματα. Πιθανόν, αλλά και αυτό πάντα δεν ίσχυε; Σημαίνει αυτό απολιτίκ;

Και τελικά τι σημαίνει να είσαι απολιτίκ; Α-πολιτικότητα ονομάζεται η απάθεια ή αντιπάθεια προς όλες τις πολιτικές παρατάξεις. Ο όρος μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί σε καταστάσεις όπου ένα άτομο ενστερνίζεται συγκρουόμενες απόψεις κομμάτων, χωρίς όμως να ταυτίζεται με καμία από αυτές. Η α-πολιτικότητα γενικότερα σημαίνει πολιτική ουδετερότητα ή είναι η πολιτική αποστροφή;

Χωρίς καμία υποτίμηση της πολυπλοκότητας της πολιτικοποίησης, διαφαίνεται από τα γεγονότα η άποψη ότι η Gen Z στην Ελλάδα ακολουθεί τις διεθνείς τάσεις, ψάχνοντας εναλλακτικές και διεξόδους απέναντι σε μια συνθήκη συνεχών και διαφορετικών κρίσεων. Σίγουρα θα ήταν ενδιαφέρον να ρωτήσουμε τους νέους ανθρώπους τι πραγματικά τους ενδιαφέρει. Με τι κριτήρια θα ψηφίσουν και ποιες είναι οι προτεραιότητες που θέτουν.

Ας μην ξεχνάμε ότι οι τελευταίες γενιές μεγάλωσαν πιο απότομα στη διαρκή συνθήκη κρίσης που υπήρχε στην Ελλάδα. Πέρασαν το μεγαλύτερο μέρος της ως τώρα ζωής τους μέσα σε ένα πλαίσιο οικονομικής κρίσης και πολιτικών λιτότητας, είδαν από κοντά capital controls, ενηλικιώθηκαν και σπούδασαν μέσα στην πανδημία και βλέπουν στο μέλλον να αχνοφαίνονται νέα οικονομική ύφεση και κλιματική αλλαγή. Περικλείονται μέσα σε ένα πλαίσιο δυσπιστίας απέναντι στους θεσμούς και μιας ανάγκης για πραγματική αλλαγή.

Αυτό από μόνο του δύσκολα σε κάνει απολιτίκ.

Επειδή εκατοντάδες χιλιάδες νέοι θα ψηφίσουν το 2023 για πρώτη φορά, υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για το τι θα ψηφίσουν, αν θα ψηφίσουν και πόση επιρροή θα ασκήσουν στο αποτέλεσμα. Θα είναι ο άγνωστος Χ των εκλογών. Για αυτό βλέπουμε καθημερινά posts στο TikTok από τους Κυριάκο Μητσοτάκη και Αλέξη Τσίπρα.

* Η Μυρτώ Τσουμαλάκου είναι Δικηγόρος

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News