Τα τελευταία 30 χρόνια στην Ευρώπη έχουν γίνει πάρα πολλά δημοψηφίσματα. Να σημειωθεί πως στα εν λόγω συντάγματα των κρατών-μελών υπάρχει πρόβλεψη για τον θεσμό αλλά δεν υπάρχει ενιαία αντιμετώπιση και ενιαία νομοθεσία έτσι ώστε να αρθεί το λεγόμενο δημοκρατικό έλλειμμα που διέπει τους θεσμούς της Ένωσης.

Πέρα από το γεγονός ότι τα δημοψηφίσματα ενέχουν θετικά αλλά και αρνητικά όπως η αμεσότητα του λαού αλλά και η παραπλάνηση και ο αποπροσανατολισμός αντίστοιχα.

Oσον αφορά την επικύρωση συνθηκών αυτή συνήθως γίνεται από τα κοινοβούλια απευθείας και σε ελάχιστες χώρες γίνεται μέσω δημοψηφισμάτων από το λαό. Όταν έχει γίνει πάντως αυτό συγκαταλέγεται στα θετικά διότι οι πολίτες ασχολούνται με τα ευρωπαϊκά θέματα –συνθήκες. Οξύμωρο είναι όταν γίνονται αυτά για ακύρωση συνθηκών και δεν έχουν προηγηθεί για την επικύρωση τους. Κατόπιν, ακύρωση ευρωπαϊκής συνθήκης μέσω δημοψηφίσματος σημαίνει και ταυτόχρονη έξοδο από την Ε.Ε

Σωφρονέστερο θα ήταν ένα ενιαίο ευρωπαϊκό δημοψήφισμα σε όλες τις χώρες. Βέβαια η συνθήκη της Λισσαβόνας με τη συμμετοχή ενός εκατομμυρίου πολιτών προβλέπει τη δημιουργία νομοθετικής πρωτοβουλίας, ακύρωσης ή επικύρωσης τρόπον τινά νόμου.

Η Ιρλανδία, η χώρα με τα περισσότερα δημοψηφίσματα πριν την ένταξή της στην Ε.Ε διενέργησε. Το πρώτο κύμα προσχώρησης κρατών στην ένωση συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας δεν έκανε κανένα δημοψήφισμα. Αντίθετα το δεύτερο με Ιρλανδία, Αγγλία, Δανία έκαναν και οι τρεις καθώς είχαμε και ένα αποχώρησης της Γροιλανδίας όπου ανήκε στη Δανία.

Και οι επόμενες χώρες Σουηδία, Φινλανδία διενέργησαν καθώς και όλες οι χώρες της Νοτιοανατολικής αλλά και αυτές του Βίζεγκραντ. Τέλος, η Δανία θα λέγαμε ότι ξεκίνησε τη κρίση των δημοψηφισμάτων μετά από εκείνο για την επικύρωση το 1992 της συνθήκης του Μάαστριχ.

Συνοψίζοντας, όλη αυτή η κατάσταση οδήγησε στη ψήφιση του ευρωπαϊκού συντάγματος όπου δεσμεύει και την Ελλάδα.

Αναλόγως το αντικείμενο του δημοψηφίσματος διακρίνεται σε συνταγματικό, νομοθετικό ή καταργητικό. Σχετικά με τη δεσμευτικότητά του αποτελέσματος συμβουλευτικό ή αποφασιστικό.

Σημειωτέον, υπάρχουν τα προεδρικά, αυτά της πρωτοβουλίας των πολιτών αλλά και τα κυβερνητικά.

Τέλος, πέραν των αναλύσεων για τα δημοψηφίσματα αυτό που θα πρέπει να τονιστεί αλλά και να προσεχθεί είναι τα επακόλουθα αυτών καθώς και η συνειδητοποιημένη συμμετοχή των ευρωπαίων πολιτών.

---

* Η Μένια Τζιοβάρα είναι πολιτική επιστήμονας Νομικής Αθήνας

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News