Η συζήτηση στην εθνική  αντιπροσωπεία αναφορικά με την ψήφιση του νέου εκλογικού  νόμου που καθιερώνει την απλή αναλογική, αποτέλεσε αφορμή για οξεία αντιπαράθεση των πολιτικών κομμάτων. Τελικά το νομοσχέδιο ψηφίστηκε με 179 ψήφους, μη κατορθώνοντας να συγκεντρώσει την απαραίτητη πλειοψηφία των 200, με αποτέλεσμα η απλή αναλογική να μην εφαρμοστεί από τις επόμενες εκλογές, αλλά από τις μεθεπόμενες.

Η επιχειρηματολογία όσων  τάχθηκαν εναντίον στηρίχθηκε στο επιχείρημα ότι ο νέος εκλογικός νόμος προωθεί την ακυβερνησία και την αδυναμία σχηματισμού σταθερών κυβερνήσεων.

Η αναλογικότερη εκπροσώπηση του λαού, θα μεταφραζόταν σε μεγαλύτερο αριθμό κομμάτων που θα εισέρχονταν στη βουλή, άρα και αυξημένη δυσκολία ως προς την πολιτική εξισορόπηση των κομματικών συσχετισμών και των ιδεολογικών αντιπαραθέσεων, με αποτέλεσμα η συγκρότηση κυβέρνησης την επομένη των εκλογών να αποτελούσε ένα μείζον θέμα το οποίο νομοτελειακά  θα οδηγούσε σε ακυβερνησία ή σε κυβερνήσεις με μικρό κύκλο ζωής.

Αυτή η σκέψη αποτέλεσε τον πηρύνα της επιχειρηματολογίας, η οποία προτάσει το πρακτικό  κριτήριο της αποτελεσματικότητας. «Το νομοσχέδιο να καταψηφισθεί, λόγω της μη έλλειψης αποτελεσματικότητας» φαίνεται να μας είπαν οι φωνές που αντιτάχθηκαν. Δηλαδή, το νομοσχέδιο που ακυρώνει και καταργεί το περίφημο bonus των 50 εδρών, μιας  αντιδημοκρατικής ρύθμισης, η οποία ολοφάνερα φαλκίδευε και μόχλευε τη λαϊκή βούληση μπορούμε να το θεωρήσουμε μη-αποτελεσματικό;

Η αποτελεσματικότητα του νομοσχεδίου δεν πρέπει να κρίνεται μονομερώς (π.χ κίνδυνος για ασταθείς κυβερνήσεις), αλλα πρέπει να κρίνεται μέσα στο ευρύτερο νομοθετικό  πλαίσιο. Ο νέος εκλογικός νόμος, πρώτα διορθώνει τις στρεβλώσεις του παλαιού (βλέπε bonus) και ύστερα εισάγει έναν νέο τρόπο κατανομής των εδρών και έκφρασης της λαϊκής  βούλησης. Συνεπώς, δεν μπορώ να αντιληφθώ τη μη-αποτελεσματικότητα του νομοσχεδίου ούτε στο παρόν, ούτε στην προοπτική του μέλλοντος όπου η αβεβαιότητα μη σχηματισμού κυβέρνησης δεν θα πρέπει να συνιστά φόβο αλλά «ευχάριστο πονοκέφαλο».

Οι σύχρονες αστικές δημοκρατίες βασίζονται στο αντιπροσωπευτικό σύστημα. Η αρχή αυτή  θέλει μια εκλεγμένη συνέλευση (Βουλή), προϊόν ελεύθερων και διαφανών εκλογών, στην οποία το εκλογικό σώμα (λαός εν στενεί εννοία) έχει παραχωρήσει σε αυτή την εξουσία να θέτει τους κανόνες δικαίου. Έναν κανόνα δικαίου συνιστά και αυτός ο νόμος που περιγράφει τον τρόπο που θα διενεργηθούν οι εκλογές, δηλαδή το πώς θα εκφραστειί η λαϊκή  βούληση, και εν συνεχεία το πώς μέσω αυτής της έκφρασης θα οργανωθει τόσο η Βουλή όσο φυσικά  και η Κυβέρνηση. Συνεπώς καταλαβαίνει κανείς πόσο σημαντικό είναι αυτό το ζήτημα.

Η απλή αναλογική εξασφαλίζει ότι οι ψήφοι είναι ίσες κατά το αποτέλεσμα, και ο αριθμός εδρών που συγκεντώνουν τα κόμματα βασίζεται στο ποσοστό που θα συγκεντρώσουν σε εθνικό επίπεδο και όχι σε επίπεδο περιφέρειας. Θεωρώ ότι καθετί το οποίο όχι μόνο προασπίζεται τη δημοκρατία αλλά τη χρησιμοποιεί ως όχημα για τη διάπλαση των πολιτειακών εξελίξεων πρέπει να θεωρηθεί ως μια θετική εξέλιξη στην οποία ο πολίτης μετακυλίεται αποφασιστικά στον πυρήνα των αλλαγών .

Επίσης η απλή αναλογική εγγυάται την πολυφωνία και την έκφραση περισσότερων φωνών μέσα από την κοινωνία, οι οποίες λόγω του φόβου «μη χαθεί η ψήφος μου, ας ψηφίσω ένα κόμμα εξουσίας», θα ψηφίζουν ό,τι θεωρούν ότι τους αντιπροσωπεύει ιδεολογικά, απαλλαγμένοι από το άγχος της χαμένης ψήφου. Επιπλέον, ο δικομματισμός που τα παλαιά εκλογικά συστήματα έτρεφαν θα εξαλειφθεί και επιτέλους, βάσει βεβαίως και των  τωρινών δεδομένων (ότι κανένα κόμμα δεν εξασφαλίζει αυτοδυναμία), θα δημιουργηθούν συμμαχικές κυβερνήσεις, μια πολιτική λύση η οποία, όπως διαφαίνεται στη Δύση, προσφέρει τον πλέον κατάλληλο πολιτικό χώρο για ορθή άσκηση κυβερνητικής πολιτικής ειδικά σε περιόδους έντονων οικονομικών και κοινωνικών κρίσεων.

Ο «ευχάριστος πονοκέφαλος» συνιστά ακριβώς αυτό, ότι όποια βουλή και αν προκύψει θα υποχρεωθεί έστω και με πολυπλόκες ή χρονικά παρατεταμένες συζητήσεις να εκλέξει μια κυβέρνηση προϊόν ευρύτερης κοινωνικής αποδοχής, προέκταση της μαζικότερης, ανόθευτης, ακριβέστερης και χωρίς τη μεσολάβηση βοητικών εδρών (bonus), έκφρασης της λαϊκής  βούλησης.

Η αλλαγή αυτή θεωρώ ότι κινείται στην ορθή κατεύθυνση της αυξημένης συμμετοχής των πολιτών στις εξελίξεις, συμβαδίζει απόλυτα με το πνεύμα του Συντάγματος, και από τη στιγμή που η άμεση δημοκρατία αποτελεί μια μουσειακή ένδειξη της αρχαίας Ελλάδας, τι πιο πρωτοπορικό από την απλή αναλογική;

*Ο Μιχάλης Τσιοκάνης είναι φοιτητής.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News