Πολλές από τις πιο καταστροφικές πυρκαγιές κτιρίων στην ιστορία έχουν ξεσπάσει σε νυχτερινά κέντρα σε όλο τον κόσμο, γράφουν στο Conversation οι Μιλάντ Χαγκανί, καθηγητής Αστικών Κινδύνων του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης και Ρουγκιέρο Λοβρέλιο, καθηγητής Πυροσβεστικής Μηχανικής του Πανεπιστημίου Μασέι στη Νέα Ζηλανδία.

Με αφορμή την πυρκαγιά στο κλαμπ της Βόρειας Μακεδονίας, όπου σκοτώθηκαν 59 άνθρωποι και τραυματίστηλαν πάνω από 150, οι δύο ειδικοί ρίχνουν φως σε παρόμοια περιστατικά ανά τον κόσμο, προσπαθώντας να εντοπίσουν τους βασικούς παράγοντες που οδηγούν στις φονικές αυτές πυρκαγιές, καθώς και όσα πρέπει να γίνουν προκειμένου να αποφεύγονται.

Η μακρά ιστορία πυρκαγιών σε νυχτερινά κέντρα

Μια ματιά στις προηγούμενες πυρκαγιές σε νυχτερινά κέντρα δείχνει πόσο συχνές και θανατηφόρες έχουν υπάρξει τα τελευταία 100 χρόνια. Οι δύο καθηγητές γράφουν στο Conversation ότι έχουν εντοπισει τουλάχιστον 24 πυρκαγιές σε νυχτερινά κέντρα, κατά τις οποίες έχασαν τη ζωή τους δέκα ή περισσότεροι άνθρωποι από το 1940.

Συνολικά, αυτά τα 24 περιστατικά ευθύνονται για τουλάχιστον 2.800 θανάτους, 1.300 από τους οποίους συνέβησαν τον 21ο αιώνα.

Η πυρκαγιά στο Cocoanut Grove (Βοστώνη, 1942) παραμένει η πιο θανατηφόρα που έχει καταγραφεί, σκοτώνοντας 492 άτομα. Η εύφλεκτη διακόσμηση του κλαμπ και οι κλειδωμένες έξοδοι μετέτρεψαν μια συνηθισμένη βραδινή έξοδο σε μια από τις χειρότερες πύρινες καταστροφές στην ιστορία.

Στην Αργεντινή, η πυρκαγιά στο República Cromañón σκότωσε 194 άτομα το 2004 και προκλήθηκε από πυροτεχνήματα που έβαλαν φωτιά στα εύφλεκτα υλικά μέσα στο κλαμπ.

Στο Kiss στη Βραζιλία, το 2013, η πυρκαγιά ήταν ακόμη πιο θανατηφόρα, καθώς στοίχισε τη ζωή σε 242 ανθρώπους.

Πιο πρόσφατα, το 2022, φωτιά στο Mountain B της Ταϊλάνδης σκότωσε 23 ανθρώπους.

Και το 2023, δεκατρείς άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε πυρκαγιά στο κλαμπ Fonda Milagros, στην Ισπανία.

Τώρα, το Pulse στο Κότσανι της Βόρειας Μακεδονίας προστίθεται σε αυτή τη θλιβερή λίστα.

Γιατί τα νυχτερινά κέντρα είναι τόσο επικίνδυνα για πυρκαγιές;

Η έρευνα των δύο καθηγητών στα δεδομένα πυρκαγιών που προκλήθηκαν σε νυχτερινά κέντρα, αποκαλύπτει κάποια κοινά μοτίβα. Οι ίδιοι επισημαίνουν στο Conversation δύο βασικούς παράγοντες που έχουν καθοριστικό ρόλο στη συχνότητα και σοβαρότητα αυτών των καταστροφών.

1. Πυροτεχνήματα και εύφλεκτα υλικά

Μία από τις πιο κοινές αιτίες πυρκαγιών σε νυχτερινά κέντρα, σύμφωνα με τους δύο ειδικούς, είναι η χρήση πυροτεχνημάτων σε κλειστούς χώρους. Τα πυροτεχνήματα είναι ελεγχόμενες χημικές αντιδράσεις που έχουν σχεδιαστεί για να παράγουν φλόγα, καπνό και φως.

Η χρήση τους ήταν η αιτία για τουλάχιστον έξι από τις πιο θανατηφόρες πυρκαγιές σε νυχτερινά κέντρα, συμπεριλαμβανομένης της πρόσφατης πυρκαγιάς στο Pulse στη Βόρεια Μακεδονία, καθώς και εκείνων στα κέντρα The Station (Ηνωμένες Πολιτείες, 2003), Kiss (Βραζιλία, 2013), Colectiv (Ρουμανία, 2015), Lame Horse (Ρωσία, 2009) και República Cromañón (Αργεντινή, 2009).

Οταν χρησιμοποιούνται σε εσωτερικούς χώρους, τα πυροτεχνήματα μπορούν εύκολα να βάλουν πυροδοτήσουν εύφλεκτα υλικά, όπως ο μονωτικός αφρός ή διάφορα διακοσμητικά.

Η πυρκαγιά στο νυχτερινό κέντρο διασκέδασης Lame Horse, που σκότωσε 156 ανθρώπους στη Ρωσία το 2009, προκλήθηκε από μια σπίθα πυροτεχνήματος, που έβαλε φωτιά σε μια χαμηλή οροφή καλυμμένη με πλαστικά διακοσμητικά.

Ακόμη και όταν οι φωτιές δεν ξεκινούν από πυροτεχνήματα, τα υλικά που χρησιμοποιούνται στους εσωτερικούς χώρους των νυχτερινών κέντρων μπορούν γρήγορα να μετατρέψουν μια μικρή φωτιά σε μεγάλη καταστροφή.

Τα αφρώδη μονωτικά υλικά, η ξύλινη επένδυση, οι πλαστικές διακοσμήσεις και οι τοίχοι καλυμένοι με μοκέτα είναι όλα βασικοί ενισχυτικοί παράγοντες για τις πυρκαγιές σε νυχτερινά κέντρα. Στο Cocoanut Grove (Βοστώνη, 1942), ψεύτικοι φοίνικες και άλλες εύφλεκτες διακοσμήσεις επιτάχυναν την πυρκαγιά.

2. Συνωστισμός και αποκλεισμένες ή ανεπαρκείς έξοδοι

Ο συνωστισμός και η αδυναμία έγκαιρης εκκένωσης υπήρξε κοινός παρανομαστής σε σχεδόν κάθε μεγάλη πυρκαγιά σε νυχτερινό κέντρο διασκέδασης, τονίζουν οι δύο επιστήμονες στο Conversation.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα πλήθη μπορεί να μην αξιολογήσουν αμέσως τη σοβαρότητα της κατάστασης, ειδικά αν μπερδέψουν τους συναγερμούς με ειδικά εφέ (για παράδειγμα, μηχανές καπνού) ή δεν τους ακούσουν καν εξαιτίας της δυνατής μουσικής.

Επιπλέον, οι θαμώνες μπορεί να βρίσκονται υπό την επήρρεια αλκοόλ ή και ναρκωτικών. Η μέθη, σε συνδυασμό με πιθανό αποπροσανατολισμό λόγω του χαμηλού φωτισμού μπορεί να μειώσει περαιτέρω την κρίση τους κατά τη διάρκεια μιας εκκένωσης.

Σαφώς, ο καλύτερος τρόπος για να προστατευτούν οι θαμώνες είναι να αποτραπεί εξαρχής το ξέσπασμα μιας πυρκαγιάς. Ομως, σε περιβάλλοντα όπου οι κίνδυνοι πυρκαγιάς είναι εγγενώς υψηλοί, η δυνατότητα ταχείας εκκένωσης ανθρώπων έχει ζωτική σημασία.

Τα νυχτερινά κέντρα, ωστόσο, έχουν κακό ιστορικό όσον αφορά τα μέτρα ασφαλείας.

Ενώ η πυκνότητα του πλήθους είναι μέρος του σχεδιασμού και της ατμόσφαιρας ενός νυχτερινού κλαμπ, ο υπερπληθυσμός πέρα από το νομικά επιτρεπόμενο όριο είναι συνηθισμένος.

Σε περίπτωση φωτιά, ενα πλήθος που έχει συγκεντρωθεί σταδιακά, μέσα σε αρκετές ώρες, πρέπει ξαφνικά να εκκενωθεί σε δευτερόλεπτα ή ελάχιστα λεπτά. Αυτό γίνεται πιο δύσκολο λόγω των στενών διαδρόμων και των περιορισμένων εξόδων, που μετατρέπονται σε εμπόδια όταν εκατοντάδες άνθρωποι επιχειρούν να δραπετεύσουν ταυτόχρονα.

Επιπλέον, δεν είναι πάντα προσβάσιμες όλες οι έξοδοι. Οι κλειδωμένες ή μπλοκαρισμένες έξοδοι κινδύνου έχουν ανεβάσει σημαντικά τον αριθμό των νεκρών.

Τι πρέπει να γίνει;

Τα νυχτερινά κέντρα είναι πολύ ευάλωτα στις πυρκαγιές λόγω ενός συνδυασμού δομικών κινδύνων, μη ασφαλών υλικών, συνωστισμού και ρυθμιστικών αστοχιών, γράφουν οι ειδικοί. Και εξηγούν στο άρθρο στους στο Conversation τι πρέπει να γίνει:

Η εποπτεία πρέπει να διασφαλίζει την αυστηρή συμμόρφωση με τους κώδικες πυρασφάλειας. Οι χώροι θα πρέπει να διαθέτουν συστήματα ανίχνευσης πυρκαγιάς και ικανό εξοπλισμό πύροσβεσης.

Τα κλαμπ θα πρέπει να απαγορεύσουν τα πυροτεχνήματα σε εσωτερικούς χώρους, καθώς η ιστορία έχει επανειλημμένα δείξει τις θανατηφόρες συνέπειές τους.

Τα όρια χωρητικότητας πρέπει να τηρούνται αυστηρά και οι έξοδοι κινδύνου πρέπει να είναι αρκετές και πάντα προσβάσιμες.

Η ευαισθητοποίηση του κοινού, καταλήγουν οι επιστήμονες, είναι επίσης βασική. Οι θαμώνες πρέπει να κατανοήσουν τον πραγματικό κίνδυνο πυρκαγιών στα νυχτερινά κέντρα και να είναι έτοιμοι να τα δράσουν ψύχραιμα και γρήγορα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News