Παρότι οι αγορές έδειξαν να ανακτούν κάποια ψυχραιμία την Τρίτη, όσα έχουν προηγηθεί δείχνουν ότι οι ΗΠΑ, εξαιτίας του Τραμπ, αντιμετωπίζουν πλέον ένα σοβαρό κίνδυνο ύφεσης. Και αν τελικά επέλθει, θα τη χρεωθεί ο ίδιος ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο οποίος άλλωστε άφησε ανοικτό με δηλώσεις του κάθε ενδεχόμενο…

Ας τα πάρουμε με τη σειρά. Τα χρηματιστήρια σημείωσαν μεγάλη πτώση στις ΗΠΑ τη Δευτέρα, καθώς οι επενδυτές εξέφραζαν ανησυχίες για τον αρνητικό οικονομικό αντίκτυπο των δασμών του προέδρου Τραμπ. Η ήδη υπάρχουσα ανασφάλεια έγινε μεγαλύτερη μετά τη δήλωση του προέδρου σε τηλεοπτική του συνέντευξη, όταν απάντησε σε ερώτημα για τον κίνδυνο ύφεσης, ότι η οικονομία βρίσκεται σε μια «μεταβατική περίοδο»… Στη συνέχεια, μετά τη μετάδοση της συνέντευξης, κορυφαίοι αξιωματούχοι και σύμβουλοι του Τραμπ προσπάθησαν να κατευνάσουν τους φόβους των επενδυτών.

Την Τρίτη, όπως μετέδωσε το BBC, οι μετοχές αρχικά υποχώρησαν απότομα στην Ασία  αλλά στη συνέχεια ανέκτησαν κάποιο έδαφος. Στην Ευρώπη, οι περισσότερες από τις μεγάλες αγορές άνοιξαν υψηλότερα. Ωστόσο το πρόβλημα παραμένει, καθώς η αναταραχή φουσκώνει εδώ και εβδομάδες εκμηδενίζοντας τη Δευτέρα τα κέρδη που είχαν σημειωθεί  στις αγορές των ΗΠΑ μετά την εκλογή του Τραμπ τον περασμένο Νοέμβριο.

Αυτό που προβληματίζει τώρα τους παράγοντες των χρηματιστηρίων είναι η εκτίμηση πως ο Τραμπ μπορεί να περιμένει και να μην αντιδράσει αμέσως. Οπως σημειώνουν οι Financial Times, oι επενδυτές φοβούνται ότι η ανοχή του Ντόναλντ Τραμπ σε ένα απότομο ξεπούλημα των μετοχών είναι πολύ μεγαλύτερη από ό,τι ήταν στην πρώτη θητεία του. Παράλληλα, χάνουν την πίστη τους ότι οι χρηματοπιστωτικές αγορές, ακόμη κι αν πέφτουν, θα συγκρατήσουν τους δασμούς και τις περικοπές δαπανών του προέδρου.

Οι μετοχές υποχωρούν σταθερά τις τελευταίες ημέρες, με τον S&P 500 να βυθίζεται την Δευτέρα σε ένα σημείο 8% κάτω από το υψηλό που σημείωσε πριν από τρεις εβδομάδες. Οι FT μεταδίδουν το κλίμα ότι πολλοί επενδυτές και τράπεζες της Wall Street είχαν «στοιχηματίσει» ότι ο Τραμπ θα υποχωρούσε τελικά από τις πιο σοβαρές απειλές του για δασμούς και περικοπές στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση, αν οι αγορές αντιδρούσαν βίαια. Ωστόσο οι ελπίδες τους αυτές έχουν κλονιστεί καθώς κλονίζονται και οι αγορές.

«Οι αγορές αμφισβητούν την ιδέα ότι η κυβέρνηση Τραμπ θα προσαρμόσει τις πολιτικές της ως απάντηση στην αστάθεια των μετοχών ή στις ανησυχίες για την οικονομική ανάπτυξη», δήλωσε σύμφωνα με την εφημερίδα ο επικεφαλής του επενδυτικού γραφείου της UBS το βράδυ της Δευτέρας, μιλώντας στους πελάτες του.

Από την πλευρά του, στέλεχος της Nomura πρόσθεσε ότι «στα τέλη Φεβρουαρίου ο κόσμος αναρωτιόταν αν ο Τραμπ θα έπαιρνε το πόδι του από το πεντάλ του γκαζιού για τους δασμούς και κάποιες από τις περικοπές των ομοσπονδιακών δαπανών που τρόμαζαν τις αγορές». Οσο αυτό δεν συμβαίνει, ο φόβος ότι τα πράγματα θα κυλήσουν ακόμα χαμηλότερα λειτουργεί μεταδοτικά.

Υπό τον τίτλο «Τι κρύβεται πίσω από τη δραματική αλλαγή στις αγορές» ο διαπρεπής οικονομολόγος Μοχάμεντ Ελ Εριάν, σημειώνει και πάλι στους Financial Times πως «οι χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν γίνει μάρτυρες μιας δραματικής αλλαγής» που ανατρέπει το κλίμα που κυριαρχούσε μέχρι τις αρχές Φεβρουαρίου.

Φόβοι και ελπίδες για την Ευρώπη

Εξετάζοντας ευρύτερα το κλίμα, ο Ελ Εριάν σημειώνει πως «η πτώση των αμερικανικών μετοχών και η υποαπόδοσή τους σε σχέση με άλλες χώρες αντανακλούν μια αξιοσημείωτη μεταστροφή στις απόψεις των επενδυτών σχετικά με τις οικονομικές προοπτικές της Αμερικής και της Ευρώπης —και σε μικρότερο βαθμό της Κίνας. Αυτό που είναι λιγότερο ξεκάθαρο είναι κατά πόσον ο συνδυασμός που προκύπτει από όλα αυτά είναι ευνοϊκός ή δυσμενής μακροπρόθεσμα. Και αυτό έχει μεγάλη σημασία για την παγκόσμια ευημερία, τον πληθωρισμό και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα».

Για την Ευρώπη πάντως, ο πασίγνωστος οικονομολόγος μοιάζει να θεωρεί πως από κάτι αρνητικό μπορεί τελικά να προκύψει κάτι θετικό. Διότι η πολιτική των ΗΠΑ μπορεί να προκαλέσει «επιτέλους τη δυνατότητα για μια δραματική αλλαγή οικονομικής πολιτικής», μια προοπτική που οι αγορές θα καλωσόριζαν.

Κλονισμένη από την αμφισβήτηση της μακροχρόνιας συμμαχίας με τις ΗΠΑ στο πεδίο της ασφάλειας με ευθύνη του Τραμπ και από την αλλαγή της αμερικανικής πολιτικής στην Ουκρανία, «η Γερμανία εξετάζει ξαφνικά το ενδεχόμενο χαλάρωσης των μακροχρόνιων δημοσιονομικών περιορισμών της. Αυτό θα μπορούσε να μεταφραστεί σε αυξημένες αμυντικές δαπάνες, μεγαλύτερες επενδύσεις σε υποδομές και μεγαλύτερη περιφερειακή χρηματοδότηση» σχολιάζει ο Ελ Αριάν.

Επομένως, πέρα από τον κίνδυνο της περαιτέρω επιβράδυνσης στην Ευρώπη λόγω των ενεργειών του Τραμπ και της διεθνούς αναταραχής στις αγορές, υπάρχει και η ελπίδα της αναγέννησης για την ΕΕ που θα μπορούσε να προκύψει ως αντίδραση. Το βέβαιο πάντως είναι ότι μπαίνουμε και πάλι σε μια φάση αστάθειας στην διεθνή οικονομία και ότι κανένας δεν μπορεί να προβλέψει αυτή τη στιγμή ούτε το βάθος, ούτε τη διάρκεια που θα έχει.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News