Η εκρηκτική συνάντηση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι με τον Ντόναλντ Τραμπ και τον Τζέι Ντι Βάνς στο Οβάλ Γραφείο του Λευκού Οίκου θα μείνει στην Ιστορία ως ένα επεισόδιο αδίστακτης «διπλωματίας», όπως και αν δικαιολογηθεί εκ των υστέρων. Ο αποδυναμωμένος πρόεδρος της Ουκρανίας μόνο ως ηθοποιός θα είχε βιώσει μια τέτοια δραματική ανατροπή: ο τέως ισχυρότερος σύμμαχός του –οι ΗΠΑ– όχι μόνο έχει γίνει ο εγκάρδιος σύμμαχος του μεγαλύτερου εχθρού και εισβολέα της χώρας του, Πούτιν, αλλά και απαιτεί επίμονα από αυτόν τις ουκρανικές «σπάνιες γαίες» ως βασικό όρο για να επιβάλει μια ειρήνη άνευ όρων.

Τι θα μπορούσε να κάνει ο Ζελένσκι όταν ο μεγάλος σκηνοθέτης τού την είχε στημένη; Πώς να παραμείνει χαλαρός σε τέτοιο φιασκόδραμα όταν το ζήτημα για αυτόν δεν ήταν πια αν θα έχανε, αλλά τι θα του απέμενε –δηλαδή σχεδόν τίποτα– απέναντι στο συσπειρωμένο συντριπτικό δίδυμο Τραμπ-Πούτιν;

Οσοι θεωρούν τους Τραμπ και Πούτιν συναρπαστικά χαοτικούς, όπως τα ακραία καιρικά φαινόμενα, έκριναν ότι η επίθεση κατά του Ζελένσκι στον φιλόξενο Λευκό Οίκο –μήπως και σατανικά προσχεδιασμένη;– ανέδειξε με εξαιρετική σκηνοθεσία την αποπομπή του από τον συμμαχικό Παράδεισο και την αναπόφευκτη δαιμονοποίησή του. Για τους… τραμπουτινιστές, ο «κλόουν» Ζελένσκι πήγε να προκαλέσει θρασύτατα, τόσο ενδυματολογικά όσο και με τα παράπονά του κατά της Ρωσίας, και με τα αχόρταγα αιτήματά του για νέα όπλα.

Δίκαια ξεσκεπάστηκε ως βασικός υπαίτιος του πολέμου και εχθρός της ειρήνης. Φυσικά, ο πρόεδρος Τραμπ τού ζήτησε αυτονόητα μερικές ουκρανικές «σπάνιες γαίες», ως ένα μικρό αντίτιμο για τον ειρηνιστικό αγώνα του. Αντί για υποχωρητικότητα, όμως, ο αμερικανός ηγέτης εισέπραξε από τον υποκριτή πρόεδρο την αντιδιπλωματική μαγκιά και την κατάχρηση της δύναμης, την οποία φυσικά δεν διαθέτει.

Παρά τις υποκριτικές δεξιότητές του –οι οποίες τον έκαναν τόσο δημοφιλή προπολεμικά στο ρωσικό τηλεοπτικό κοινό–, ο Ζελένσκι δεν κατάφερε να διατηρήσει μια ταπεινή ψυχραιμία. Δεν κατέβασε το βλέμμα μεταμελημένα όταν οι δυο αγανακτισμένοι οικοδεσπότες – σκηνοθέτες του (Τραμπ και Βανς) τον επέπληξαν ως πολεμοχαρή ηγέτη που σκοπεύει να προκαλέσει τον Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Επί Μπάιντεν μια τέτοια κατηγορία στρεφόταν σταθερά εναντίον του Πούτιν, ο οποίος ενοχοποιήθηκε και για στυγνά εγκλήματα πολέμου. Εξαφνα ο Πούτιν αποδείχτηκε το μεγάλο θύμα. Ο Ζελένσκι, που μέχρι τώρα επέπλεε στον λαμπερό αφρό της δημοσιότητας ως ο ηρωικός ηγέτης κόντρα στον νεοϊμπεριαλιστή Ρώσο, μεταμορφώθηκε σε μαύρο φιλοπόλεμο πρόβατο. Και αυτό στο πλαίσιο ενός νέου αφηγήματος, το οποίο μετατρέπει το μαύρο σε άσπρο και αντίστροφα. Ετσι, ο τωρινός σκοτεινός ρόλος του Ζελένσκι αναδεικνύει εξαίσια τη φιλειρηνική ακτινοβολία  του διδύμου Τραμπ-Πούτιν.

Η απαξιωτική συμπεριφορά τους επιδοκιμάστηκε, όπως ήταν αναμενόμενο, από τα φιλοπουτινικά μέσα, όπως έδειξαν π.χ. τα αντιζελενσκικά σχόλια που εμφανίστηκαν στο ρωσικό αντίστοιχο του Facebook, το VKontakte, και περιγελούν τον ταπεινωμένο ουκρανό πρόεδρο, ενώ παραμένουν ουδέτερα απέναντι στον Τραμπ.

Σε παρόμοιους τόνους, το ρωσικό Channel One σχολίασε τη συνάντηση στο Οβάλ Γραφείο αρνητικά: «Τα παγκόσμια μέσα ενημέρωσης συζητούν την ανάρμοστη συμπεριφορά του αφεντικού του καθεστώτος του Κιέβου στον Λευκό Οίκο». Εξάλλου, ο Γκεόργκι Ολισασβίλι, επικεφαλής ανταποκριτής του Channel One στις ΗΠΑ, παρατήρησε: «Ο Ζελένσκι, που δεν ντρέπεται για τα φτωχά αγγλικά του, ξαφνικά ένιωσε σαν στο σπίτι του για κάποιο λόγο και άρχισε να μαλώνει με τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, παραπονούμενος για την απιστία της Μόσχας να διαταράξει την εφαρμογή των συμφωνιών του Μινσκ, ενώ συνέβη ακριβώς το αντίθετο… Ο καλεσμένος ήταν σοκαριστικά αγενής, όχι με διπλωματικά, αλλά με οικουμενικά, ανθρώπινα πρότυπα, και άρχισε να απειλεί τους οικοδεσπότες». Ο Ολισασβίλι αναφέρθηκε  στην προειδοποίηση του Ζελένσκι πως, παρότι η Αμερική χωρίζεται από τη Ρωσία με θάλασσα, δεν θα μείνει ανέγγιχτη από προβλήματα.

Στο πρόγραμμά της, η αρχισυντάκτρια του καναλιού Russia Today Μαργαρίτα Σιμονιάν χαρακτήρισε τον Ζελένσκι «κλόουν», του οποίου η μεγαλομανία προωθείται από τη Δύση, η οποία τον επικροτεί. Κατά τη Σιμονιάν ο ουκρανός πρόεδρος έχει συνηθίσει να τα βάζει με ηλίθιους, ενώ τώρα γνώρισε για πρώτη φορά έναν λογικό άνθρωπο. Ο Ντόναλντ Τραμπ τού συμπεριφέρθηκε πολύ ευγενικά κατά τη διάρκεια της συνάντησης, ακόμα κι αν δεν του ήταν εύκολο. Ο ουκρανός πρόεδρος έβρισε τον αμερικανό πρόεδρο, πρωτίστως επειδή δεν τήρησε τους κανόνες της εθιμοτυπίας. Δεν φόρεσε κοστούμι, αλλά και δεν ήξερε γενικά πώς να φερθεί.

Επικαλούμενη κάποια ανώνυμα ουκρανικά κανάλια Telegram, η Σιμονιάν αποκάλυψε  ότι ο Ζελένσκι δεν υπέγραψε το συμβόλαιο για τις σπάνιες γαίες με τον Τραμπ επειδή είχε δώσει από καιρό τα πάντα στους Βρετανούς. Τελικά η Simonyan διέγνωσε ότι ο Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο βρισκόταν υπό την επήρεια ναρκωτικών, σύμφωνα και με πληροφορία γνώστη της κατάστασης. Η ίδια παρότρυνε τον πρόεδρο της Ουκρανίας να υποστεί θεραπεία για απεξάρτηση από τα ναρκωτικά και στη συνέχεια να πάει σε ψυχιατρική κλινική για μεγαλομανία, και να καταλήξει στη φυλακή.

Ο Ζελένσκι στοχοποιήθηκε τόσο έντονα και προπαγανδιστικά επειδή δεν οικειοποιήθηκε συντετριμμένα τον ρόλο του μαύρου προβάτου, πριν βάλει την πρόθυμη υπογραφή του. Οφειλε να εκφράσει πειστικά τη μετάνοια του για τις πολεμικές ορέξεις του, πριν αποδεχτεί ως δίκαια τιμωρία γι’ αυτές  την άγνωστη ακόμα συμφωνία για το τέλος του ίδιου και την υποταγή της  χώρας του. Βλακωδώς δεν το έκανε, αποδεικνύοντας πόσο κακός ηθοποιός παραμένει, όπως τον αξιολόγησαν πρώιμα οι Τραμ-Πούτιν. Με τη σκηνική αδεξιότητά του, ο άκαμπτος ουκρανός πρόεδρος έκανε κραυγαλέα ορατή την προγραμματισμένη συντριβή του ίδιου και της χώρας του. Εκτός αν παρέμβει κάποιος από μηχανής θεός ικανός να σώσει στο παραπέντε μια ανέλπιδα αμυνόμενη χώρα από αδίστακτους εισβολείς.

Θα πει κανείς, γιατί κάλεσαν το μαύρο πρόβατο  Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο αφού τον έχουν ξεγραμμένο έτσι κι αλλιώς; Γιατί οι Τραμ-Πούτιν είχαν τόση ανάγκη το δημόσιο αυτομαστίγωμα του καταδικασμένου, αφού θα του αποσπάσουν τα πάντα, όσο και αν αντισταθεί με τα φτωχά του μέσα; Η εξουσία και των δυο τους προς το παρόν λειτουργεί κεραυνοβόλα και ο ιμπεριαλισμός τους ξεδιπλώνεται ακατάσχετα. Δεν χρειάζονται κανέναν μετανιωμένο «κλόουν» για επιβεβαίωση.

Και όμως, φαίνεται πως χρειάζονται. Είχαν ανάγκη να ξεμπροστιάσουν δημόσια τον κάθε Ζελένσκι, να τον πείσουν ακόμα και με ψευδή επιχειρήματα να παραδεχτεί πως έσφαλε απέναντί τους και να αποδεχτεί ευχαρίστως τον ρόλο του ως μαύρου προβάτου. Οι Τραμ-Πούτιν, όπως και τόσοι άλλοι ηγέτες πριν από αυτούς, καταφεύγουν στην «ψευδορητορική της κατάχρησης εξουσίας», όπως την αποκάλεσε ο Ουμπέρτο Εκο. Κατά τον διαπρεπή σημειολόγο, ο κάθε άτεγκτος ηγέτης που χρησιμοποιεί επιθετικά την εξουσία του, ενώ έχει επίγνωση του τι κάνει, επιθυμεί, παραδόξως, να αποσπάσει τη συναίνεση του θύματός του, αλλά και να βρει πρόθυμους να πειστούν ότι δικαιολογημένα θα επιτεθεί στο επιλεγμένο θύμα του. Αυτή η παραδοξότητα αναδεικνύεται παραστατικά στον μύθο του λύκου και του αρνιού, από τον «Φαίδρο» του Πλάτωνα:

Ο λύκος και το αρνί διψάσανε κα φτάσανε στην ίδια όχθη. Ψηλότερα στεκότανε ο λύκος. Πολύ πιο χαμηλά το αρνί. Τότε, σπρωγμένος από την ξέφρενη λαιμαργία του, ο κακούργος εκείνος έψαξε πρόφαση να καυγαδίσει. «Γιατί», του ρίχτηκε, «μου θόλωσες το νερό που έπινα;». Τότε το αρνί του λέει κατατρομαγμένο: «Με συγχωρείς, λύκε, πώς μπορεί να έκανα αυτό που με κατηγορείς; Από σένα κατεβαίνει το νερό που πίνω». Τότε εκείνος, διαψευσμένος από τα γεγονότα, επιμένει: «Πάνε έξι μήνες που με κακολογείς.» Και το αρνί απαντά: «Μα, εγώ ούτε που είχα γεννηθεί!». Και ο άλλος: «Ο πατέρας σου, μα τον Ηρακλή, με κακολόγησε». Και μ’ αυτά τα λόγια, το αρπάζει και, ενάντια σε κάθε δίκαιο, το ξεσκίζει. Αυτός ο μύθος αφιερώνεται σε όποιον επινοεί προφάσεις για να καταπιέσει τους αθώους.

Μεταξύ αυτών που φέρνουν έξαφνα τόσο κοντά τον Τραμπ και τον Πούτιν, είναι και ο τεράστιος ναρκισσισμός τους. Εξαιτίας του έχουν ανάγκη να πείθουν πρώτα τους εαυτούς του και ύστερα τους άλλους πως όσοι υποστούν τις συνέπειες της εξουσίας τους τιμωρούνται δίκαια. Ετσι, και οι δυο πρόεδροι μπορούν να ατενίζουν τα λαμπερά τους είδωλα στον καθρέφτη της Ιστορίας, χωρίς να τα θαμπώνει κανένας λεκές όπως ο κάθε αμετανόητος Ζελένσκι.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News