Πολλά θα μπορούσε να πει κανείς για το πρωτοφανές περιστατικό που συνέβη στην Εθνική Πινακοθήκη με τον βουλευτή του κόμματος «Νίκη», Νίκο Παπαδόπουλο, ο οποίος εισέβαλε μέσα και έσπασε προστατευτικές τζαμαρίες εκθεμάτων που ο ίδιος θεωρούσε βλάσφημα. Εκτός από τις τζαμαρίες, άρπαξε και εικόνες από την περιοδική έκθεση «Σαγήνη του Αλλόκοτου», φωνάζοντας ότι προσβάλλουν τη θρησκεία. Φυσικά, ειδοποιήθηκε η Αστυνομία και ο βουλευτής κρατείται.

Να σημειωθεί ότι πριν την εισβολή του, είχε καταθέσει σχετική ερώτηση στην υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη όπου υποστήριζε ότι τα εκθέματα αυτά προσβάλλουν τα θρησκευτικά πιστεύω των Ελλήνων. Η επίσημη απάντηση του υπουργείου Πολιτισμού έλεγε, φυσικά, το αυτονόητο: «Το Υπουργείο Πολιτισμού, δρώντας πάντοτε με γνώμονα την προστασία της εν γένει πολιτιστικής και καλλιτεχνικής κληρονομιάς της χώρας, ουδέποτε προβαίνει σε ενέργειες λογοκρισίας».

Και φτάνει, λοιπόν, μια Δευτέρα πρωί, κι ένας άνθρωπος μπουκάρει στην Εθνική Πινακοθήκη και προβαίνει σε βανδαλισμό. Το «γιατί» εύκολα απαντιέται. Η σκέψη του είναι κατειλημμένη από προκαταλήψεις που δεν του επιτρέπουν να τοποθετηθεί απέναντι στη ζωή και στα πράγματα με ορθολογισμό και ανοχή σε ο, τι βρίσκεται απέναντι από τα πιστεύω του.

Δυστυχώς, διανύουμε μια εποχή με παράλληλες δυναμικές, μια οπισθοδρομική και μια προοδευτική. Εκεί που βλέπεις τον ανοιχτόμυαλο άνθρωπο να προσπαθεί να φτιάξει τον κόσμο, εκεί βλέπεις και τον άνθρωπο με παρωπίδες να τον καταστρέφει. Ένας τύπος που εισβάλει σε έναν χώρο τέχνης σαν βάρβαρος, προφανώς ανήκει στη δεύτερη κατηγορία και το θρησκευτικό πιστεύω δεν μπορεί να δικαιολογήσει τη στάση του ούτε στο ελάχιστο.

Εύλογα αναρωτιέσαι, βέβαια, πώς μπορεί να συμβεί ένα τέτοιο ντου και να καταλήξει σε σπάσιμο τζαμαριών και αρπαγή εκθεμάτων, σ’ ένα από τα πλέον σημαντικά ιδρύματα Πολιτισμού της χώρας, την Εθνική Πινακοθήκη. Το ερώτημα, που υποθέτω δεν είναι μόνο δικό μου,  θα το απαντήσουν οι εμπειρογνώμονες. Θυμάμαι ένα αντίστοιχο ερώτημα είχε προκύψει όταν κάποιος κατάφερε να κλέψει εκθέματα από την Εθνική Πινακοθήκη το 2012, μεταξύ των οποίων κι έναν πίνακα του Πικάσο, κάτι που χαρακτηρίστηκε τότε ως «κλοπή του αιώνα».

Πιθανόν να διαπιστωθεί ότι υπάρχουν κενά ασφαλείας ακόμα, όπως είχε διαπιστωθεί και τότε. Αλλά πριν κατηγορήσουμε τη δική μας Πινακοθήκη για ανεπάρκεια, θα πρέπει να αναλογιστούμε πόσοι βανδαλισμοί γίνονται πλέον σχεδόν σε όλα τα μουσεία και ιδρύματα τέχνης του κόσμου. Μιλάμε για δεκάδες περιστατικά βανδαλισμών αλλά και κλοπών. Κορυφαία μουσεία ανά τον κόσμο, όπως το Αυτοκρατορικό Πολεμικό Μουσείο, το Εθνικό Μουσείο της Σκωτίας και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας έχουν παραδεχτεί την εξαφάνιση ιστορικών αντικειμένων από τις προθήκες τους. Όχι ένα και δυο αντικείμενα μόνο. Για παράδειγμα, το Μουσείο Αυτοκρατορικού Πολέμου έχει καταγράψει 539 αντικείμενα ως χαμένα.

Η ασφάλεια αποδεικνύεται ελλιπής και αυτό είναι παρελκόμενο των περικοπών στον προϋπολογισμό και στο προσωπικό των χώρων τέχνης και πολιτισμού σε όλο τον κόσμο. Κι αυτό συμβαίνει σε μια εποχή όπου ο κίνδυνος μπορεί να εμφανιστεί κυριολεκτικά από παντού, από τον κάθε έναν που στο όνομα ενός πιστεύω ή μιας ιδεολογίας στρέφεται εναντίον της Τέχνης με άγριες διαθέσεις.

Μπουκάρει ο θρησκόληπτος του κόμματος «Νίκη» και σπάει την τζαμαρία γιατί ο καλλιτέχνης έχει φτιάξει την Παναγία παραμορφωμένη, μπουκάρει ο ακτιβιστής και πετάει ντοματόσουπα στα «Ηλιοτρόπια» του Βίνσεντ Βαν Γκογκ και σφυροκοπά τον πίνακα του Ντιέγκο Βελάσκεθ «Η Αφροδίτη μπροστά στον καθρέφτη» στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου γιατί έτσι πιστεύει ότι διαμαρτύρεται για το κλίμα.

Οι βανδαλισμοί της τέχνης δεν είναι κάτι καινούργιο, απλώς ευθυγραμμίζονται με τις αγκυλώσεις κάθε εποχής. Γιατί κάθε αιώνας έχει τον δικό του Μεσαίωνα, όπως είπε ο Ταράνωφ. Αλλά έρχονται πάντα να υπογραμμίσουν και τη βαθιά έλλειψη καλλιέργειας ενός μέρους της κοινωνίας, του μεγαλύτερου θα έλεγα, που δεν μπορεί να σταθεί με ευαισθησία και ανεκτικότητα απέναντι στην Τέχνη γιατί δεν μπορεί να την αποσυνδέσει από την δική του υποκειμενικότητα. Ακόμα και το γεγονός ότι η ασφάλεια στους χώρους του πολιτισμού χωλαίνει, αυτό μας δείχνει, ότι η Πολιτισμός δεν είναι προτεραιότητα. Δεν είναι, πώς να το κάνουμε.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News