Αριστουργηματικός πίνακας της Αναγέννησης, που πιστεύεται ότι είχε κλαπεί από τις μυστικές υπηρεσίες της κομμουνιστικής Πολωνίας πριν από περισσότερο από μισό αιώνα, ανακαλύφθηκε σε μια μικρή πόλη της Ολλανδίας από έναν επαγγελματία ντετέκτιβ έργων τέχνης, όπως αναφέρει δημοσίευμα των Times του Λονδίνου.

Το αριστούργημα του φλαμανδού καλλιτέχνη Πίτερ Μπρίγκελ του Νεότερου, από τον 17ο αιώνα, το οποίο απεικονίζει μια αγρότισσα να κρατά στο ένα χέρι έναν κουβά νερό και έναν κάδο με φλογερά κάρβουνα στο άλλο, αγνοείτο από το 1974, όταν εξαφανίστηκε από τον εκθετικό χώρο του Εθνικού Μουσείου του Γκντανσκ.

Η εξαφάνιση του πίνακα εικάζεται ότι οδήγησε στον ύποπτο θάνατο ενός πολωνού κυβερνητικού αξιωματούχου, ο οποίος επιχείρησε να ειδοποιήσει τις Αρχές ότι κλεμμένα έργα τέχνης μεταφέρονταν λαθραία εκτός της χώρας.

Η κλοπή του πίνακα παρέμεινε ανεξιχνίαστη για μισό αιώνα, μέχρι που ο ολλανδός ιστορικός και ντετέκτιβ έργων τέχνης Αρθουρ Μπραντ –ο οποίος στο παρελθόν έχει εντοπίσει κλεμμένα έργα των Νταλί, Πικάσο και Βαν Γκογκ– έλαβε μια πληροφορία, πέρυσι. Τον ενημέρωσαν ότι ένα μουσείο στην πόλη Γκούντα της νότιας Ολλανδίας περιλάμβανε στον εκθεσιακό του χώρο έναν παρόμοιο πίνακα.

«Μετά από εκτεταμένη έρευνα σε διάφορα αρχεία και στη βάση δεδομένων της Ιντερπόλ με κλεμμένα έργα τέχνης, κατέληξα στο συμπέρασμα ότι ο πίνακας στο μουσείο της Γκούντα ήταν το ίδιο έργο με τον κλεμμένο Μπρίγκελ από το Γκντανσκ» εξήγησε ο Μπραντ στην ολλανδική εφημερίδα De Telegraaf.

Οι πολωνικές αρχές επιβεβαίωσαν την αυθεντικότητα του πίνακα, που αποδείχθηκε ότι ήταν ένα από τα πλέον καταζητούμενα κλεμμένα έργα τέχνης της χώρας, ανέφερε η εφημερίδα. Το ολλανδικό μουσείο τον είχε παραλάβει ως δανεικό από τους σημερινούς ιδιοκτήτες του, οι οποίοι ισχυρίστηκαν ότι τον είχαν κληρονομήσει – αν και δεν έχει γίνει σαφές πώς ο πίνακας κατέληξε στην Ολλανδία.

Ο Μπραντ πιστεύει ότι η κλοπή ήταν αποτέλεσμα εσωτερικής συνωμοσίας που διοργανώθηκε από την πολωνική μυστική υπηρεσία της εποχής – η οποία εικάζεται ότι είχε εμπλοκή σε σχέδια κλοπής πολλών έργων τέχνης την περίοδο του κομμουνιστικού καθεστώτος.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το γεγονός ότι ένας τελωνειακός που ειδοποίησε το υπουργείο Πολιτισμού της Πολωνίας ότι κλεμμένα έργα τέχνης μεταφέρονταν λαθραία εκτός της χώρας μέσω του λιμανιού της πόλης Γκντίνια –ανάμεσά τους, πιθανώς, και ο εξαφανισμένος πίνακας του Μπρίγκελ– πέθανε υπό ύποπτες συνθήκες λίγες ημέρες αργότερα. Μεταγενέστερες έρευνες της υπόθεσης, μέχρι και το 2008, απέτυχαν να αποκαλύψουν ενδείξεις συνωμοσίας.

Ο Μπρίγκελ ήταν γιος του ακόμη πιο διάσημου ζωγράφου Πίτερ Μπρίγκελ του Πρεσβύτερου, ενός από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες της Αναγέννησης, γνωστού για πίνακες με μεγαλεπήβολες απεικονίσεις της καθημερινής αγροτικής ζωής στην Πολωνία του 17ου αιώνα.

Ο νεότερος Μπρίγκελ απέκτησε φήμη κυρίως αντιγράφοντας το στυλ και τους πίνακες του πατέρα του. Το 2011, το έργο του με τίτλο «Η Μάχη μεταξύ Καρναβαλιού και Σαρακοστής» πωλήθηκε σε δημοπρασία στο Λονδίνο για σχεδόν 8 εκατ. ευρώ.

Ο ανώνυμος πίνακας που εξαφανίστηκε από το Εθνικό Μουσείο του Γκντανσκ έχει διάμετρο μόλις 17 εκατοστών. Είχε εκτεθεί στο πολωνικό μουσείο μεταξύ 1944-1974 – με μια μικρή διακοπή, όταν εκτέθηκε στη Ρωσία, μετά τη λεηλασία του από τον Κόκκινο Στρατό στα τέλη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Η κλοπή του από το Γκντανσκ ανακαλύφθηκε όταν μια καθαρίστρια έριξε κατά λάθος το υποτιθέμενο αριστούργημα από τον τοίχο, με συνέπεια να σπάσει το κάδρο του. Ο επιμελητής που εξέτασε τη ζημιά διαπίστωσε ότι δεν επρόκειτο για τον πρωτότυπο πίνακα, αλλά για μια φωτογραφία του κοπιαρισμένη από κατάλογο έργων τέχνης.

Οι αρχές της Πολωνίας έχουν ξεκινήσει νομικές διαδικασίες για την ανάκτηση του κλεμμένου πίνακα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News