Σχεδόν ο μισός παγκόσμιος ενήλικος πληθυσμός –ένα δισεκατομμύριο άνδρες και 1,11 δισεκατομμύρια γυναίκες ηλικίας 25 ετών και άνω– είναι υπέρβαρος ή παχύσαρκος.

Το ποσοστό αυτό έχει διπλασιαστεί από το 1990 και συνεχίζει να αυξάνεται, με τους επιστήμονες να υπολογίζουν ότι τα παγκόσμια ποσοστά υπέρβαρων και παχύσαρκων ενηλίκων θα αυξηθούν σε περίπου 57,4% για τους άνδρες και 60,3% για τις γυναίκες μέχρι το 2050.

Αυτά προκύπτουν από τη νέα μεγάλη μελέτη για την παχυσαρκία που δημοσίευσε το παγκοσμίου φήμης περιοδικό Lancet με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα (κατά της) Παχυσαρκίας (4η Μαρτίου).

Σε απόλυτους αριθμούς, το 2022, τουλάχιστον 2,5 δισ. ενήλικες ήταν υπέρβαροι, συμπεριλαμβανομένων 890 εκατομμυρίων με παχυσαρκία, και 390 εκατομμύρια παιδιά και έφηβοι ηλικίας 5-19 ετών ήταν υπέρβαροι, συμπεριλαμβανομένων 160 εκατομμυρίων με παχυσαρκία.

Το υπερβολικό βάρος και η παχυσαρκία συνδέονται με άλλες μείζονες χρόνιες ασθένειες, όπως ο διαβήτης τύπου 2, η στεφανιαία νόσος, το εγκεφαλικό επεισόδιο, η υπέρταση και ο καρκίνος. Το 2035, 1,9 δισ. ενήλικες αναμένεται να ζουν με παχυσαρκία, ενώ μέσα στην επόμενη δεκαετία η παιδική παχυσαρκία θα έχει διπλασιαστεί. Οι προβλέψεις για το 2050 είναι αντιστοίχως οδυνηρές.

Παχύσαρκη Ελλάδα

Η μελέτη περιλαμβάνει δεδομένα από 200 χώρες του κόσμου, ανάμεσά τους και την Ελλάδα. Στη χώρα μας, σύμφωνα με τα δεδομένα αυτά, 62,3% των ενηλίκων γυναικών και 73,6% των ενηλίκων ανδρών έχουν βάρος πάνω από το φυσιολογικό (υπέρβαροι και παχύσαρκοι).

Τα προγνωστικά είναι απολύτως δυσοίωνα, αφού οι επιστήμονες που υπογράφουν τη μελέτη υπολογίζουν ότι μέσα στα επόμενα 25 χρόνια, πάνω από επτά στις δέκα γυναίκες (73,6%) και τουλάχιστον οκτώ στους δέκα άνδρες (82,5%) στη χώρα μας θα έχουν πρόβλημα με το βάρος τους – και πιθανώς να αντιμετωπίσουν μια σειρά από προβλήματα υγείας που σχετίζονται ευθέως με την παχυσαρκία.

Παχύσαρκος πλανήτης

Τα ποσοστά υπέρβαρου και παχυσαρκίας αυξήθηκαν σε παγκόσμιο και περιφερειακό επίπεδο και σε όλα τα έθνη μεταξύ 1990 και 2021.

Η Κίνα είχε τον μεγαλύτερο πληθυσμό ενηλίκων με υπέρβαρο και παχυσαρκία (402 εκατ. άτομα), ακολουθούμενη από την Ινδία (180 εκατ.) και τις ΗΠΑ (172 εκατ.).

Ο υψηλότερος επιπολασμός του υπέρβαρου και της παχυσαρκίας παρατηρήθηκε στις χώρες της Ωκεανίας, της βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, με πολλές από αυτές να αναφέρουν μη φυσιολογικό σωματικό βάρος στο 80% του ενήλικου πληθυσμού τους!

Σε σύγκριση με το 1990, ο παγκόσμιος επιπολασμός της παχυσαρκίας έχει αυξηθεί κατά 155,1% στους άνδρες και κατά 104,9% στις γυναίκες.

Η έρευνα διαπιστώνει ότι καμία χώρα δεν έχει καταφέρει μέχρι σήμερα να περιορίσει με επιτυχία τα αυξανόμενα ποσοστά υπέρβαρου και παχυσαρκίας των ενηλίκων. Με πιο απλά λόγια, όλος ο κόσμος παχαίνει και θα συνεχίσει να παχαίνει, με ό,τι αυτό σημαίνει για τα Συστήματα Υγείας και τις εθνικές οικονομίες.

Μέχρι το 2050 προβλέπεται ότι ο συνολικός αριθμός των ενηλίκων που ζουν με υπέρβαρο και παχυσαρκία θα φθάσει τα 3,8 δισεκατομμύρια, δηλαδή πάνω από το ήμισυ του πιθανού παγκόσμιου ενήλικου πληθυσμού εκείνη τη στιγμή.

Ενώ η Κίνα, η Ινδία και οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να συγκεντρώνουν μεγάλο ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού με υπέρβαρο και παχυσαρκία, ο αριθμός στην ευρύτερη περιοχή της Υποσαχάριας Αφρικής προβλέπεται να αυξηθεί κατά 254,8%. Συγκεκριμένα, στη Νιγηρία ο αριθμός των ενηλίκων με υπέρβαρο και παχυσαρκία προβλέπεται να αυξηθεί σε 141 εκατομμύρια, φέρνοντας τη χώρα στην τέταρτη υψηλότερη θέση παγκοσμίως.

Οι επιστήμονες εκτιμούν πως οι χώρες της Ασίας και της Αφρικής θα αντιμετωπίσουν σημαντική επιβάρυνση από ασθένειες που σχετίζονται με την παχυσαρκία μέσα στα επόμενα 25 χρόνια.

Οι οικονομικές επιπτώσεις της επιδημίας της παχυσαρκίας είναι παγκοσμίως σημαντικές: Το παγκόσμιο κόστος του υπερβολικού βάρους και της παχυσαρκίας προβλέπεται ότι θα φτάσει τα 3 τρισ. δολάρια ετησίως έως το 2030.

Γιατί παχαίνουμε χωρίς σταματημό;

Ανάλυση του Lancet απαντά: Επειδή ζούμε σε έναν παχυσαρκογόνο κόσμο. Εξηγεί ότι υπάρχουν μια σειρά από παράγοντες που καθορίζουν τόσο τη διατροφή όσο και τη σωματική δραστηριότητα, και ακολούθως καθορίζουν το υπερβολικό βάρος και την παχυσαρκία.

Ανάμεσα στους παράγοντες αυτούς είναι η διαθεσιμότητα και η τιμή των υγιεινών τροφίμων, οι ασφαλείς υποδομές για περπάτημα ή ποδηλασία, οι αθλητικές εγκαταστάσεις, αλλά και οι πολιτιστικοί κανόνες ή οι παραδόσεις, η επιρροή των μέσων ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης.

Για τα παιδιά το σχολικό περιβάλλον παίζει επίσης ρόλο, συμπεριλαμβανομένης της επιρροής των συνομηλίκων, του περιορισμένου χρόνου φυσικής αγωγής, των ανθυγιεινών σχολικών γευμάτων και του στρες για καλές επιδόσεις.

Το Lancet επισημαίνει ότι οι παχυσαρκογόνοι παράγοντες επηρεάζουν περισσότερο άτομα και πληθυσμούς με χαμηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα, η έκθεση του Ιδρύματος Τροφίμων διαπίστωσε ότι τα υγιεινά τρόφιμα μπορεί να είναι δύο φορές πιο ακριβά (ανά θερμίδα) από τα ανθυγιεινά τρόφιμα. Ο πιο φτωχός πληθυσμός θα πρέπει να δαπανήσει το 45% του διαθέσιμου εισοδήματός του για να τραφεί υγιεινά, ποσοστό που αυξάνεται στο 70% για τα νοικοκυριά με παιδιά.

Με αυτά τα δεδομένα, τονίζουν, οι ειδικοί, η απλή αναγνώριση της παχυσαρκίας ως παγκόσμιου προβλήματος υγείας δεν είναι αρκετή.

«Οι κυβερνήσεις πρέπει να εφαρμόσουν νόμους, κανονισμούς και πολιτικές, όπως η φορολόγηση των ανθυγιεινών τροφίμων, η απαγόρευση των διαφημίσεων για ανθυγιεινά τρόφιμα, ειδικά σε ώρες ή τοποθεσίες όπου μπορεί να τις βλέπουν παιδιά, ο περιορισμός της προβολής ανθυγιεινών τροφίμων σε καταστήματα, η επιβολή της αναγραφής θερμίδων στα μενού των εστιατορίων.

»Τα σχολεία και οι κοινότητες πρέπει να ενθαρρύνουν και να προωθούν τον υγιεινό τρόπο ζωής, με δράσεις όπως παροχή δωρεάν ή προσιτών υγιεινών σχολικών γευμάτων και ασφαλών χώρων και υποδομών για σωματική δραστηριότητα. Το σύστημα τροφίμων, είτε πρόκειται για παραγωγούς, είτε για σουπερμάρκετ, είτε για εστιατόρια και κέντρα εστίασης, πρέπει να αναλάβει την ευθύνη για την ποιότητα, το μάρκετινγκ και την τιμή των τροφίμων που παράγει και πωλεί, να δημιουργήσει και να προωθήσει πιο υγιεινές επιλογές και να αναλάβει πρωτοβουλίες.

»Οι φορείς ενημέρωσης και διαφήμισης θα πρέπει να θέτουν ως προτεραιότητα τα συμφέροντα των καταναλωτών έναντι του κέρδους, λαμβάνοντας υπόψη τη μακροπρόθεσμη ζημία που μπορεί να προκαλέσουν τα μηνύματά τους, ιδίως για τα παιδιά» γράφει το Lancet.

Πρόεκειται για μια παγκόσμια κρίση, που απαιτεί επιθετική και πολύπλευρη αντιμετώπιση.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News