Οσο η Αίτνα βρυχάται, λίγο πιο δίπλα, στη σκιά του Βεζούβιου, η Πομπηία εξακολουθεί να αποκαλύπτει τα θαμμένα μυστικά της. Τελευταία ανακάλυψη, οι σχεδόν φυσικού μεγέθους νωπογραφίες που απεικονίζουν τον ρωμαϊκό θεό του κρασιού, Βάκχο, τον Διόνυσο της ελληνικής μυθολογίας, και τα μυστήρια μιας διονυσιακής τελετής μύησης. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι πρόκειται για μια «εκπληκτική» ανακάλυψη που διευρύνει την κατανόησή μας για τον αρχαίο κόσμο.

«Πρόκειται για εξαιρετικά σημαντικές τοιχογραφίες τόσο ως προς το μέγεθος όσο και ως προς το περιεχόμενό τους», είπε ο διευθυντής του αρχαιολογικού χώρου της Πομπηίας, Γκάμπριελ Τσουχτίγκελ. «Μας δίνουν τη δυνατότητα να κατανοήσουμε καλύτερα αυτά που ήδη γνωρίζαμε».

Ο Τσουχτίγκελ, γράφουν οι Times του Λονδίνου, μίλησε στους δημοσιογράφους καθώς ξεναγούσε τον Αλεσάντρο Τζούλι, τον ιταλό υπουργό Πολιτισμού, στα αποκαλυπτήρια της μεγαλογραφίας, που χρονολογείται στον 1ο αιώνα π.Χ.

 

Η ζωφόρος ανακαλύφθηκε σε μια ευρύχωρη αίθουσα δεξιώσεων, που ανασκάφηκε τις τελευταίες εβδομάδες στην Insula 10, στο κεντρικό τμήμα της Πομπηίας. Καλύπτει τις τρεις πλευρές του δωματίου και η τέταρτη πλευρά είναι ανοιχτή προς τον κήπο.

Απεικονίζει την πομπή του Διόνυσου, θεού του κρασιού, γνωστό στους Ρωμαίους ως Βάκχο, και των Βακχίδων, των ακολούθων του, που απεικονίζονται ως χορεύτριες, αλλά και ως κυνηγοί. Η μία απεικονίζεται να κρατά στους ώμους της μια σφαγμένη κατσίκα, ενώ μια άλλη κρατά ένα σπαθί και τα σπλάχνα ενός ζώου.

Στο κέντρο της σύνθεσης βρίσκεται μια γυναίκα που κρατά έναν πυρσό, υποδηλώνοντας ότι πρόκειται για μια μυημένη· μια θνητή γυναίκα που, μέσω μιας νυχτερινής τελετουργίας, πρόκειται να μυηθεί στα μυστήρια του Διονύσου. Ο θεός είχε τη δύναμη να πεθάνει και να αναγεννηθεί και υποσχόταν την ίδια μοίρα στους μυημένους οπαδούς του.

Η ζωφόρος, συνεχίζουν οι Τimes, χρονολογείται στη δεκαετία του 40-30 π.Χ., που σημαίνει ότι την εποχή της έκρηξης του Βεζούβιου, που έθαψε την Πομπηία κάτω από ένα παχύ στρώμα ελαφρόπετρας και στάχτης το 79 μ.Χ., ήταν ήδη περίπου 100 ετών.

Ο Τσουχτίγκελ είπε ότι οι τοιχογραφίες μοιάζουν με παρόμοιες εικόνες που βρέθηκαν στην Επαυλη των Μυστηρίων. Πρόκειται για τις δύο μοναδικές γνωστές απεικονίσεις της λατρείας του Διονύσου που έχουν διασωθεί από τον αρχαίο κόσμο.

Ομως, η απεικόνιση των Βακχίδων σε αυτές τις τοιχογραφίες, σε ρόλους κυνηγών, έρχεται σε αντίθεση με την απεικόνισή τους ως νύμφες στις άλλες τοιχογραφίες. «Αυτά είναι δύο άκρα της γυναικείας εμπειρίας στην αρχαιότητα», είπε ο Τσουχτίγκελ.

Ο αρχαιολόγος πρόσθεσε ότι οι εικόνες κυνηγιού είναι ένα memento mori, μια υπενθύμιση θανάτου, με μια γυναίκα να απεικονίζεται σε αυτές να τρώει ωμό κρέας. Σε μια άλλη εικόνα από την Επαυλη των Μυστηρίων, μια γυναίκα φαίνεται να θηλάζει μια νεαρή κατσίκα. «Είναι η διπλή λειτουργία του θανάτου και της αναγέννησης. Ο Διόνυσος πεθαίνει και ξαναγεννιέται. Μέσω της μύησης στη λατρεία, γεννιέσαι ξανά», εξήγησε ο Τσουχτίγκελ.

Τόνισε επίσης ότι κάποιες γυναικείες μορφές αποτυπώνονται ως αγάλματα που στέκονται σε βάθρα, αλλά με τρόπο που αναδεικνύει και την κίνηση. Το χρώμα του δέρματος και των ενδυμάτων κάνει τις μορφές να φαίνονται ζωντανές, καθώς ο καλλιτέχνης παίζει με τις έννοιες της ψευδαίσθησης και της πραγματικότητας.

Η Σόφι Χέι, βρετανίδα αρχαιολόγος που εργάζεται στην Πομπηία, είπε ότι μετά την ολοκλήρωση των τελευταίων ανασκαφών θα πρέπει να αξιολογηθούν τα επόμενα βήματα στην τουριστική ανάπτυξη της τοποθεσίας, η οποία θα πρέπει να περιορίσει τον αριθμό των επισκεπτών σε όχι περισσότερους από 20.000 την ημέρα.

Στις συγκεκριμένες ζωφόρους, η Χέι επέστησε την προσοχή στις εξαιρετικά ζωγραφισμένες εικόνες νεκρών ζώων, ψαριών, χελιών, καλαμαριών και μαλακίων. Είπε ότι υπάρχουν ακόμη πολλά που έχουν να μάθουν οι αρχαιολόγοι για τις γυναικείες μορφές που συμμετείχαν στη λατρεία του Διονύσου.

«Ηταν μυστηριακή λατρεία, οπότε όσα έκαναν παραμένουν μυστήριο, ακόμη και στις αρχαίες γραπτές πηγές», είπε.

Μιλώντας σε δημοσιογράφους, ο Τζούλι είπε ότι η μεγαλογραφία «είναι ένα εξαιρετικό ιστορικό ντοκουμέντο και, μαζί με την τοιχογραφία της Επαυλης των Μυστηρίων, αποτελεί μια ανακάλυψη μοναδική στο είδος της, καθιστώντας την Πομπηία πηγή μαρτυριών για μια πτυχή της μεσογειακής αρχαιότητας που είναι σε μεγάλο βαθμό άγνωστη».

Η αίθουσα θα είναι ανοιχτή για μικρές ομάδες επισκεπτών από την Πέμπτη 27 Φεβρουαρίου. Οι κρατήσεις γίνονται μόνο τηλεφωνικά, για ομάδες έως και 15 ατόμων που θα μπορούν να δουν τις τοιχογραφίες όσο οι αρχαιολόγοι συνεχίζουν το έργο τους.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News