Η έλευση της πανδημίας ταυτίστηκε για τους περισσότερους με μια ανάμνηση. Στην περίπτωσή μου συνδέθηκε με μια εργασιακή απώλεια: «Σταματάνε όλα τα χιουμοριστικά προγράμματά μας, θα έχουμε μόνο ενημέρωση», μας διαμήνυσαν στον τηλεοπτικό σταθμό όπου εργαζόμουν τότε. Και κάπως έτσι, στην οθόνη κατέλαβαν κεντρική θέση οι ειδήσεις για τον κορονοϊό, βάζοντάς μας στο κλίμα, μυώντας μας σε μια κατάσταση που διαμορφωνόταν μέρα με τη μέρα, με ενημερώσεις και ανακοινωθέντα από ειδικούς και με πρωτόγνωρα δεδομένα στα οποία καλούμασταν όλοι να προσαρμοστούμε.

Αν έπρεπε να διαλέξω εκείνα που μας δυσκόλεψαν περισσότερο, θα έλεγα ότι το ένα ήταν ο περιορισμός της κυκλοφορίας. Από αυτό, βέβαια, βγήκε κι ένα καλό. Γίναμε θαμώνες της γειτονιάς, γυρίσαμε κάθε γωνιά της και γνωρίσαμε τους γείτονές μας. Η γειτονιά έγινε η επέκταση του μπαλκονιού μας, ο γείτονας η ανακουφιστική έξωθεν επικοινωνία σε μια καθημερινότητα που σε περιόριζε όλη την ημέρα με τον σύντροφο, τα παιδιά ή μόνο με τον εαυτό σου.

Η άλλη μεγαλύτερη δυσκολία τής τότε καθημερινότητας ήταν η υποχρεωτική χρήση μάσκας. Ασφαλώς αποδείχτηκε ένα σημαντικό μέσο προστασίας, αλλά ας το παραδεχτούμε, τώρα που όλο αυτό μοιάζει με ένα κακό όνειρο που τελείωσε, δεν ήταν καθόλου εύκολο να τη φοράς συνέχεια και παντού. Πρόσωπα που καλύφθηκαν και ίδρωσαν, και απέμειναν μόνο τα μάτια ως βασικό μέσο έκφρασης και επικοινωνίας.

Η διαφορετικότητα των προσώπων χάθηκε, γίναμε όλοι ίδιοι, και μεταξύ μας αγνώριστοι: «Αυτή ήταν η δασκάλα μου στο νηπιαγωγείο; Δεν τη θυμάμαι», είπε ο οκτάχρονος γιος μου όταν σε μια βόλτα μας τη συναντήσαμε, πριν από λίγο καιρό. Πώς να τη θυμάται; Σπανίως έβλεπε το πρόσωπο της. Τα προνήπια και το νηπιαγωγείο τα πέρασε μέσα στην πανδημία.

Οι μαθητές της τηλεκπαίδευσης και της μάσκας. Μικρά παιδιά κρυμμένα πίσω της, να προσπαθούν να τη φορέσουν, να την αντέξουν είναι το πιο σωστό, σε σχολεία και λοιπές δραστηριότητες. Παιδιά που έχασαν κομμάτι της εκπαιδευτικής επικοινωνίας, που δεν θυμούνται τις δασκάλες τους, που άκουγαν εκατό φορές τη μέρα: «Βάλε και τη μύτη σου μέσα στη μάσκα». Πώς να μείνει στη σωστή θέση με την κινητικότητα και τον αυθορμητισμό ενός παιδιού; Εδώ και οι ενήλικες δυσκολεύονταν να τη φορέσουν σωστά.

Κάποιοι, βέβαια, δεν την έβαζαν όπως έπρεπε και επίτηδες. Μερικοί δεν την έβαζαν και καθόλου, ως πράξη αντίστασης στο κατεστημένο που θέλει να επιβάλει τις αποφάσεις του. Τους καταλάβαινες αυτούς τους επαναστάτες της φακής, με το που έμπαιναν κάπου, στο μετρό για παράδειγμα. Είχαν το βλέμμα της υπεροψίας και της νίκης. Σε κοιτούσαν σαν υποταγμένο που ακολουθείς εντολές. Εσύ, βέβαια, απομακρυνόσουν από κοντά τους, μην τυχόν και φταρνιστούν πάνω σου.

Θυμάμαι την εποχή που η χρήση της μάσκας κρίθηκε προαιρετική. Πολύ κόσμος την πέταξε αμέσως, αλλά άλλος τόσος την κράτησε. Και αρκετοί την έχουν ακόμα και το βλέπεις στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Δεν είναι μόνο άτομα μεγάλης ηλικίας, τη φοράνε και νεότεροι. Η συνήθεια της χρήσης της επιβιώνει ακόμα, πέντε χρόνια μετά, σαν κάτι χρήσιμο και πρακτικό. Μπορεί να μην τη φοράς συνεχώς και παντού, αλλά σε ορισμένες περιστάσεις τη θυμάσαι. Ξέρεις ότι θα σε προστατεύσει ή θα προστατεύσει έναν δικό σου άνθρωπο, ευάλωτο, που δεν πρέπει να έρθει σε επαφή με τα μικρόβια του έξω κόσμου.

Η ανάμνηση της πανδημίας σβήνει σταδιακά μέσα μας, αλλά η μάσκα μοιάζει να μένει. Την κοροϊδέψαμε και της αντισταθήκαμε όταν η χρήση της ήταν υποχρεωτική, αλλά όταν έλειψε ο καταναγκασμός, σαν να εκτιμήσαμε την αξία της.

Και επιτέλους, μάθαμε να τη φοράμε σωστά. Με τη μύτη μέσα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News