Είναι μία από τις βάσιμες υποθέσεις της περιόδου ότι ο επόμενος καγκελάριος της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς καταλαβαίνει καλά τη «γλώσσα» του Ντόναλντ Τραμπ. Είναι και οι δύο άνθρωποι της πιάτσας και της αγοράς και ίσως αυτό στην προκειμένη περίπτωση να είναι χρήσιμο.

Οσο και αν δεν πρέπει να υποτιμάται η εκλογική και πολιτική ενίσχυση της Ακροδεξιάς, η επόμενη κυβέρνηση της Γερμανίας θα είναι «μία από τα γνωστά», κατά πάσα βεβαιότητα δηλαδή ο λεγόμενος μεγάλος συνασπισμός των Χριστιανοδημοκρατών και των Σοσιαλδημοκρατών.

Εν όψει του σχηματισμού αυτής της κυβέρνησης, έγινε αισθητό αμέσως μετά τη διαμόρφωση του εκλογικού αποτελέσματος της Κυριακής, ότι ο Μερτς σκοπεύει να υπενθυμίσει τον ηγετικό ρόλο της Γερμανίας στην Ευρώπη· με ορισμένες διαφορές, όμως.

Η ύφεση δεν επιτρέπει στην κυβέρνηση του Βερολίνου να συμπεριφερθεί όπως στο πρόσφατο παρελθόν στο πεδίο της οικονομίας. Πόσο μάλλον αφότου έχει εκλείψει η προνομιακή προμήθεια φτηνής ενέργειας από τη Ρωσία και υπό αυτό το πρίσμα η Γερμανία βράζει στο ίδιο ζουμί με την υπόλοιπη Ευρώπη.

Παρά ταύτα, ο Μερτς φρόντισε να δείξει αμέσως, ότι αντιλαμβάνεται διαφορετικά τον ηγετικό ρόλο της Γερμανίας και ειδικότερα στο πεδίο της Αμυνας. Στις πρώτες τηλεοπτικές δηλώσεις του μετά την εκλογική του νίκη, έσπευσε να τονίσει ότι τα όσα λέει ο Ντόναλντ Τραμπ δεν πρέπει να αγνοηθούν, ότι μπορεί να έχει έλθει το τέλος του ΝΑΤΟ και ότι η Ευρώπη θα πρέπει να οργανώσει την δική της αμυντική συμμαχία.

Αν μη τι άλλο, οι σκέψεις αυτές φανερώνουν έναν ρεαλισμό.

Δείχνουν όμως και πολλά ακόμη.

Στρατιωτικοί παρατηρητές σημειώνουν ότι η θέση αυτή του επόμενου καγκελάριου ισοδυναμεί με μία ριζική ανατροπή της πάγιας γερμανικής διαφωνίας με την αντίληψη της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης, την οποία παραδοσιακά υποστήριζε η Γαλλία.

Θέτουν όμως και το ερώτημα ως προς το πώς θα μπορούσε να προχωρήσει αυτό σχέδιο του «ευρωπαϊκού ΝΑΤΟ», δεδομένου ότι θα έπρεπε να εγκριθεί από τους 27 και μάλιστα σε μία περίοδο κατά την οποία χώρες όπως η Ιταλία δείχνουν να προτιμούν τις κατά περίπτωση συμφωνίες ή τις διμερείς διευθετήσεις. Η ιταλική στάση είναι ακόμη σημαντικότερη παράμετρος στην παρούσα συγκυρία, δεδομένης της προνομιακής επικοινωνίας Τραμπ – Μελόνι.

Στην πραγματικότητα, η συζήτηση για την Ευρωπαϊκή Ασφάλεια και Αμυνα είναι τόσο παλιά όσο και η ίδια η Ενωση. Άλλωστε σε αυτήν αναφέρεται το άρθρο 42 της συνθήκης της ΕΕ. Παρά ταύτα, οι εσωτερικές διαφωνίες και το μεταπολεμικό περιβάλλον, στο οποίο η ασφάλεια της Ευρώπης επαφιόταν στις ΗΠΑ, είχε επί της ουσίας καταστήσει ανενεργό το συγκεκριμένο άρθρο.

Οι ραγδαίες αλλαγές και ανατροπές φαίνεται ότι σήμερα κινητοποιούν άλλες δυνάμεις και δρομολογούν νέες συζητήσεις.

Η γενική αίσθηση και οι πρώτες εκτιμήσεις που διατυπώνονται από στρατιωτικούς και διπλωματικούς αναλυτές, καταλήγουν κατ’ αρχάς στο ότι οτιδήποτε διευρύνει και ενισχύει το πλέγμα της ευρωπαϊκής ασφάλειας, είναι θετικό.

Πάντως οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι  μένει να διαπιστωθεί σε ποιο βαθμό εννοεί ο αμερικανός Πρόεδρος τα όσα λέει για το ΝΑΤΟ και εκτιμούν ως πιθανότερη εξέλιξη την δημιουργία ενός δικτύου συμπληρωματικών μηχανισμών ασφαλείας.

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, η εκτίμηση που εκφράζεται είναι ότι μία τέτοια δομή δεν θα ήταν κατ’ αρχήν προβληματική. Η ενίσχυση της ασφάλειας, υπό το πρίσμα μάλιστα της προστασίας των ευρωπαϊκών συνόρων, είναι κάτι που επιδιώκεται διαχρονικά από τις ελληνικές κυβερνήσεις. Και πάντως, δεν θα εμπόδιζε τίποτε τη χώρα μας να ενταχθεί σε μία τέτοια δομή και να διατηρήσει  τη στρατηγική σχέση με τις ΗΠΑ, η οποία είναι διμερής και πάντως όχι ανταγωνιστική με μία ενδεχόμενη αναβάθμιση των ευρωπαϊκών μηχανισμών ασφαλείας.

Στρατιωτικοί αναλυτές εφιστούν όμως την προσοχή σε μία λεπτομέρεια, εφόσον τα σχέδια αυτά δρομολογηθούν και υλοποιηθούν. Η λεπτομέρεια αυτή λέγεται «Τουρκία».

Ποιο θα ήταν το καθεστώς της και ποιος ο ρόλος της, σε περίπτωση δημιουργίας ενός «ευρωπαϊκού ΝΑΤΟ»;

Πόσο μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο, η Γερμανία, της οποίας η σχέση με την Τουρκία έχει ιστορικό και στρατηγικό βάθος, να ενθαρρύνει και σε αυτήν την περίπτωση, την άτυπη διασύνδεση της Τουρκίας με μία τέτοια δομή, χωρίς εγγυήσεις και διασφαλίσεις ότι θα εγκαταλείψει τις επιθετικές πρακτικές, τις εδαφικές διεκδικήσεις και την αναθεωρητική πολιτική εν γένει;

Το «κακό προηγούμενο» υπάρχει στην περίπτωση της Δυτικοευρωπαϊκής Ενωσης, της προηγούμενης δομής για την Ευρωπαϊκή Ασφάλεια.

Η Ελλάδα εντάχθηκε ως πλήρες μέλος το 1995, όμως η Τουρκία είχε συνδεθεί με καθεστώς αναπληρωτή ήδη από το 1992.

Σε περιπλοκές άλλου τύπου θα μπορούσε όμως να οδηγήσει μία τέτοια αναδιανομή στρατιωτικής ισχύος, σε περίπτωση που η Τουρκία παρέμενε εκτός μίας ευρωπαϊκής αμυντικής δομής και, είτε διατηρούσε το ρόλο της στο ΝΑΤΟ, είτε βρισκόταν εκτός, αλλά με νέους όρους, συμβατούς με τη λογική του Ντόναλντ Τραμπ.

Δεδομένων των πολλαπλών εστιών έντασης στην περιοχή της ΝΑ Μεσογείου και Μέσης Ανατολής και με το βλέμμα στραμμένο α) στην ένταση μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ, β) στην σταθερή στήριξη που παρέχουν οι ΗΠΑ στο Ισραήλ και γ) στην στρατηγική – συμμαχική σχέση μεταξύ Αθήνας, Ουάσιγκτον και Τελ Αβίβ, δεν θα μπορούσε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο η Ελλάδα να βρεθεί στο μέσον μίας στρατηγικού χαρακτήρα σύγκρουσης και με το δίλημμα επιλογής στρατοπέδου, σε περίπτωση που τα ευρωπαϊκά συμφέροντα συγκρούονταν με τα αντίστοιχα της Τουρκίας.

Είναι μόνο κάποιες από τις, όχι απίθανες, αλλαγές και ανατροπές στον θαυμαστό νέο κόσμο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News