Σε τροχιά σύγκρουσης βρίσκεται πλέον η κυβέρνηση με τα σουπερμάρκετ, καθώς οι αριθμοί δείχνουν ότι η αγορά βρίσκεται μπροστά σε ένα νέο κύμα –μικρότερο αυτή τη φορά, αλλά κύμα– ανατιμήσεων των βασικών αγαθών και κυρίως των τροφίμων. Πρόκειται για τις ανατιμήσεις που κατέγραψε τον περασμένο μήνα η ΕΛΣΤΑΤ, αλλά και οι ελεγκτές του υπουργείου Ανάπτυξης, το οποίο έκρινε ότι η «συμφωνία κυρίων» με τα σουπερμάρκετ για συγκράτηση των τιμών δεν τηρείται.

Ποιοι είναι οι αριθμοί που αποκαλύπτουν αυτή την πραγματικότητα της αγοράς;

♦ Η αύξηση των πωλήσεων (σε αξία) των ειδών σουπερμάρκετ το 2024, η οποία κινήθηκε κοντά στο 7%, όταν ο όγκος των πωλήσεων παρέμεινε ίδιος. Αυτή μάλιστα ήταν η δεύτερη χρονιά που η αξία των πωλήσεων αυξήθηκε σε τέτοιο ποσοστό, όταν ο μέσος πληθωρισμός συγκρατήθηκε στο 3,5%.

♦ Το 2023 υπήρξε αλυσίδα που αύξησε την αξία των πωλήσεων της κατά 16%, και ολόκληρος ο κλάδος κατά 8%, λόγω των μεγάλων ανατιμήσεων.

♦ Συνακολούθως, αυξήθηκαν και τα κέρδη των μεγάλων αλυσίδων τροφίμων, όταν στην αγορά ισχύουν ακόμη οι περιορισμοί και τα όρια στα περιθώρια κέρδους.

Αυτό που έθεσε η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης στη «συννεφιασμένη», όπως τη χαρακτήρισαν κάποιοι, κλειστή σύσκεψη με τους εκπροσώπους των σουπερμάρκετ πριν από λίγες μέρες, είναι το γεγονός ότι οι ελεγκτές της αγοράς έχουν διαπιστώσει αθέμιτες πρακτικές πωλήσεων, όπως ότι γίνονται ανατιμήσεις πριν από κάθε καμπάνια προσφορών (π.χ. κρασιά, οινοπνευματώδη, απορρυπαντικά και είδη ατομικής φροντίδας) στα προσφερόμενα είδη. Και αυτό γίνεται από συγκεκριμένες μεγάλες αλυσίδες.

Ολα αυτά, αλλά και οι αντιδράσεις των καταναλωτικών οργανώσεων, βάρυναν το κλίμα στη συνάντηση του υπουργού Ανάπτυξης Τάκη Θεοδωρικάκου με την Ενωση επιχειρήσεων σουπερμάρκετ. Οι εκπρόσωποι της Ενωσης υποστήριξαν ότι βρισκόμαστε σε ελεύθερη αγορά και δεν μπορούν να ισχύουν ακόμη και σήμερα περιορισμοί στα ποσοστά κέρδους, οι οποίοι θεσμοθετήθηκαν την εποχή της πανδημίας.

Απέδωσαν, δε, τις ανατιμήσεις στους προμηθευτές και στις διεθνείς αυξήσεις τιμών στον καφέ, στη σοκολάτα, στα κρέατα και σε άλλα προϊόντα. Απέφυγαν μάλιστα να δεσμευθούν δημόσια για συγκράτηση των ανατιμήσεων.

Στραβός είναι ο γιαλός;

Η ουσία όμως είναι ότι από τον περασμένο μήνα, παρά τις παρεμβάσεις στην αγορά και τους συνεχείς ελέγχους στα σουπερμάρκετ, και παρά το γεγονός ότι ο πληθωρισμός υποχώρησε στο 2,7% τον Ιανουάριο, από 3,1% τον Ιανουάριο του 2024, εκδηλώθηκαν νέες ανατιμήσεις στα τρόφιμα, με αποτέλεσμα το αίσθημα της ακρίβειας να παραμένει στα νοικοκυριά.

Δεν πρόκειται για ένα οικονομικό παράδοξο. Εξηγείται από τα ίδια τα στοιχεία και τις τιμοληψίες που πραγματοποιεί η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) στην αγορά. Για την ακρίβεια, ο δείκτης τιμών καταναλωτή τον Ιανουάριο «τσίμπησε» και ανέβηκε στο 2,7%, από 2,6% που ήταν τον Δεκέμβριο. Πού οφείλεται αυτό;

Στο γεγονός ότι όλοι οι επιμέρους δείκτες που αφορούν το καλάθι του νοικοκυριού –με πρώτα τα τρόφιμα– παρουσίασαν αύξηση. Δηλαδή όλα τα προϊόντα (με εξαίρεση το ελαιόλαδο και τα μήλα) συνέχισαν να ακριβαίνουν. Μόνο οι τιμές στα είδη ένδυσης και υπόδησης μειώθηκαν λόγω των χειμερινών εκπτώσεων, και έτσι δεν καταγράφηκε ένα νέο πληθωριστικό άλμα.

Οπως ανακοίνωσε, λοιπόν, η ΕΛΣΤΑΤ, τον περασμένο μήνα καταγράφηκαν μειώσεις των επιμέρους δεικτών:

• 22,9% στην ομάδα ένδυσης και υπόδησης, λόγω των γενικών χειμερινών εκπτώσεων.

• 0,1% στην ομάδα των μεταφορών, λόγω μείωσης των τιμών των αεροπορικών εισιτηρίων. Μάλιστα, σημειώνει ότι μέρος της μείωσης αυτής αντισταθμίστηκε από την αύξηση των τιμών σε καύσιμα και σε λιπαντικά.

Ολα ακρίβυναν στο καλάθι του νοικοκυριού

Κατά τα λοιπά, σε όλες τις άλλες κατηγορίες καταγράφηκαν μόνο ανατιμήσεις. Συγκεκριμένα, τον Ιανουάριο αυξήθηκαν οι δείκτες:

• 1,0% στην ομάδα «διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά», λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε προϊόντα αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής, μοσχάρι, πουλερικά, αλλαντικά, νωπά ψάρια, βρώσιμα έλαια, λαχανικά (γενικά), σοκολάτες, προϊόντα σοκολάτας, σάλτσες-καρυκεύματα, χυμοί φρούτων. Μέρος της αύξησης αυτής αντισταθμίστηκε από τη μείωση των τιμών στο ελαιόλαδο και τα φρούτα.

• 0,9% στην ομάδα «αλκοολούχα ποτά και καπνός», λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα αλκοολούχα ποτά (μη σερβιριζόμενα).

• 0,6% στην ομάδα «στέγαση», λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα ενοίκια κατοικιών και στο πετρέλαιο θέρμανσης. Μέρος της αύξησης αυτής αντισταθμίστηκε από τη μείωση κυρίως των τιμών στον ηλεκτρισμό.

• 0,4% στην ομάδα «διαρκή αγαθά – είδη νοικοκυριού», λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού.

• 0,3% στην ομάδα «αναψυχή – πολιτιστικές δραστηριότητες», λόγω αύξησης κυρίως των τιμών εισιτηρίων σε ψυχαγωγικές και πολιτιστικές δραστηριότητες.

• 0,3% στην ομάδα «ξενοδοχεία – καφέ – εστιατόρια», λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα εστιατόρια, ζαχαροπλαστεία, καφενεία και κυλικεία.

• 0,7% στην ομάδα «άλλα αγαθά και υπηρεσίες», λόγω αύξησης των τιμών σε είδη ατομικής φροντίδας και κυρίως στα ασφάλιστρα υγείας.

Ακριβότερα κατά 8,3% τρόφιμα και ποτά σε 12 μήνες

Συγκρίνοντας τους επιμέρους δείκτες σε ετήσια βάση προκύπτει ότι οι τιμές στα είδη διατροφής και στα αλκοολούχα ποτά ήταν αυξημένες τον Ιανουάριο κατά 8,3% σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2024.

Και αυτό παρά τις παρεμβάσεις και τους ελέγχους στην αγορά, και κυρίως στα σουπερμάρκετ, που φαίνεται ότι συνεχίζουν να κινούνται στον «χορό της ακρίβειας», παρά τις περί αντιθέτου διαβεβαιώσεις και τις «συμφωνίες κυρίων» με την κυβέρνηση.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News