Είναι και οι μέρες τέτοιες. Αυτός ο άτακτος λιθοβολισμός, υπό τον τίτλο «Δευτέρα Παρουσία», δεν θα μπορούσε να είναι πιο επίκαιρος. Τα παζλ είναι σπουδαίο παιχνίδι για την πνευματική ανάπτυξη του παιδιού. Γι’ αυτό και τα εντάσσουμε στον όρο «δημιουργικό παιχνίδι». Κομματάκι-κομματάκι, με σκέψη για το κάθε κομμάτι, συντίθεται η μεγάλη εικόνα. Μα εδώ τα πράγματα λειτουργούν αντίστροφα.

Η μεγάλη εικόνα είναι δοσμένη και ο καθένας μπορεί να λάβει ένα κομμάτι της και, άπαξ και το πάρει, δεν θα επιστραφεί, θα μείνει να το κρατάει, ιδιοκτήτης κομματιού εικόνας άνευ εικόνας. Οσο μπορώ ελάχιστα να τον διαβάσω ή να νομίζω ότι μπορώ, το έργο του «Δευτέρα Παρουσία» (όπως το μελετήσαμε στο Μέγαρο Μουσικής και υπό την καθοδήγηση της Αννας Καφέτση) μοιάζει με έναν ιδιότυπο Μυστικό Δείπνο. Λάβετε, φάγετε, τούτο εστί το Σώμα μου, το Αίμα μου. Ενα υπενθυμιστικό στο αυτί μας μυστικό: «Ο,τι είχα μέσα μου, στην τέχνη πάντα σας το κατέθετα». Ή και αλλιώς, ένα «Πάρτε τα όλα πάρτε τα, βάλτε φωτιά και κάψτε τα», μιας λαϊκής αοιδού στον ερωτικό, οργασμικό, στιγμής «θάνατό» της. Μέχρι να ζήσει τους επόμενους.

Ενα καθηλωτικό μεγάλο παζλ, η «Δευτέρα Παρουσία», στο Μέγαρο Μουσικής. Που φωνάζει «Τσόκλης» από μακριά ή και με κλειστά μάτια. Τα δικά του αναγνωρίσιμα χρώματα, οι αποχρώσεις του Τσόκλη, τα δικά του τοπία, τα βράχια του, μερικές κηλίδες φρέσκο αίμα. Και πλέον, μαύρα στίγματα που εκείνος τα αποκρυπτογράφησε ως τα κοράκια που βλέπει στην Τήνο, το νησί-επιλογή της ψυχής του, να πετούν, γραμμές σε ορίζοντα, και κάποτε να πέφτουν νεκρά.

Σπαραξικάρδιο τέλος. Πλήρη πτήσης; Ποιος χόρτασε ποτέ την πτήση σε τούτη τη μικρή ζωή; Αλλά το καλλιτεχνικό έργο ο καθένας αλλιώς μπορεί και να το διαβάζει. Τα μαύρα στίγματα μοιάζουν και με κονδυλοφόρους ενός «κάποτε», φτερά γραφής. Η γραφή, ευλογημένα καταδυναστευτικά, μένει.

Σε όλο το καλλιτεχνικό έργο, στην καλλιτεχνική διαδρομή του Κώστα Τσόκλη ενυπάρχει ο λόγος, κάπως ως δυάδα ομοούσιος και αδιαχώριστος. Αρκεί κάποιος να επισκεφθεί το μουσείο του, όπως χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο, για να δει, όσοι τοίχοι αντιστοιχούν σε έργα, άλλοι τόσοι και στον λόγο. Και εκείνος πάντα εκεί, να ρουφάει τον καφέ του –όπως μόνο η αφοσιωμένη Χρυσάνθη Κουτσουράκη, διευθύντρια του μουσείου του, στο πλευρό του ξέρει να τον φτιάχνει–, να ακούει επισκέπτες.

Εχει ανάγκη να ακούει, να αφουγκράζεται πίσω από τον λόγο, από την κίνηση, από το βλέμμα. Λέξη-λέξη. Χθες, λοιπόν, στην ολιγόλεπτη ομιλία του είπε κάτι που με σημάδεψε στην καρδιά. Κατάβαθα. Μπορεί… Μέρες που είναι. Σίγουρα, σίγουρα, μέρες που είναι… «Τι ωραία που μαζευτήκαμε όλοι εδώ! Βλέποντάς σας συνειδητοποιώ ότι μου λείπουν οι άνθρωποι», και συνέχισε διορθώνοντας: «Μάλλον όχι. Δεν μου λείπουν οι άνθρωποι. Μου λείπει ο Ανθρωπος». Ο ένας με τον έναν. Ο διάλογος μάτι με μάτι.

Εκεί που εξασκείς γκάζι αλλά και φρένο. Εκεί που χωράς τον λόγο του άλλου και εκείνος χωράει τον δικό σου. Μου λείπει το φρένο, κύριε Τσόκλη. Αφρενοι. Αφρονες. Και συνεχίζοντας αναφέρθηκε στην άγρια μοίρα των ανθρώπων που ευεργετούνται γήρας, να αποχαιρετούν φίλους τους, συνομιλητές ζωής. Κύριε Τσόκλη… (Πάντα στον πληθυντικό αριθμό η κάθε συνομιλία μου μαζί του).

Τόσο οχλαγωγικά τα χρόνια, φωνές που καταλήγουν άναρθρες, τόσο κατά ριπάς πληροφόρηση, που καταλήγει ανεπεξέργαστος πολτός, τόσο ηδονικά, γκαζωμένα πρόθυμοι για καταστροφή, τόσο φλερτ με το χάος. Μια ηδονική επιθυμία καλομαθημένου, που θεωρεί την ελευθερία δικαίωμα και όχι την πιο σκληρή ευθύνη. Ναι, μου λείπει ο άνθρωπος, κύριε Τσόκλη, που μπορεί νοητικά να συνθέσει ένα παζλ κομμάτι κομμάτι, σαν σκαλοπάτι σκαλοπάτι για μια μεγάλη εικόνα.

Σας φιλώ. Οπως πάντα, με βάλατε σε σκέψεις.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News