Είχα χρόνια να το κάνω αυτό το σερί, στο οποίο οδηγήθηκα από μια σειρά ευτυχών, ομολογώ, συμπτώσεων: τρία συνεχόμενα βράδια, σε τρία διαφορετικά μέρη για διασκέδαση και φαγητό, σε τρία διαφορετικά σημεία της Αθήνας. Κοινή διαπίστωση: παντού, σχεδόν, καπνίζουν. Στο εστιατόριο, στο μπαρ, στο καφέ, στο κέντρο διασκέδασης, στη συναυλία (σε κλειστό χώρο), όπου και αν βρέθηκα το τσιγαράκι ήταν εκεί. Και άντε, να πω ότι μου έτυχαν ατυχείς συμπτώσεις. Οι αντιδράσεις των φίλων μου, κάποιοι από τους οποίους κυκλοφορούν τακτικά εκεί έξω, με έπεισαν για τη διαπίστωση. Και για το (σχεδόν) «παντού».

Δεκαπέντε χρόνια μετά την πρώτη θέσπιση της απαγόρευσης του καπνίσματος σε κλειστούς χώρους και πέντε από την τελευταία αυστηρή εφαρμογή του, η Ελλάδα έχει και πάλι παραδοθεί στη νικοτίνη. Η Πολιτεία, που κάποτε διαφήμιζε την αποφασιστικότητά της να προστατέψει τη δημόσια υγεία, σήμερα σφυρίζει αδιάφορα. Οι έλεγχοι έχουν γίνει ανέκδοτο (εσείς, για παράδειγμα, γνωρίζετε ότι ελέγχους ασκεί και η Εθνική Αρχή Διαφάνειας; – μην πείτε «ποια είναι αυτή»;), οι καμπάνιες ευαισθητοποίησης έχουν εξαφανιστεί, ο υπουργός Υγείας «τι άλλο να κάνει και αυτός ο άνθρωπος»;

Εχουμε φτάσει πάλι στο σημείο όπου όταν αντιδρά και διαμαρτύρεται ο μη καπνιστής, να θεωρείται ο «περίεργος», ο «γραφικός», ο «υπερβολικός». Φτάνω να εκτιμώ αφάνταστα όσες και όσους σπεύδουν να απολογηθούν και να το σβήσουν, παρότι έχουν γράψει ήδη στα παλιά τους τα παπούτσια, όχι μόνο τον νόμο, αλλά και όλους τους άλλους. Ανάμεσά τους και μικρά παιδιά. Τι να πεις, δηλαδή, στον πατέρα ή στη μητέρα που έχει το μωρό στην αγκαλιά ή στο διπλανό κάθισμα (ή καρότσι) και φουμάρει αρειμανίως στον εξωτερικό αλλά πανταχόθεν κλειστό χώρο της ταβέρνας;

Οι καταστηματάρχες; Οσοι μπορούν να κάνουν τα στραβά μάτια, τα κάνουν. Οι πιο «πονηροί» επικαλούνται «ασάφειες του νόμου» που μόνο αν «θέλεις» τις βλέπεις. Αρκετοί κρύβονται και πάλι πίσω από τη δικαιολογία της οικονομικής επιβίωσης. Λες και οι μη καπνιστές δεν είναι πελάτες, λες και δεν έχουν δικαίωμα σε έναν καθαρό αέρα, λες και δεν υπάρχει νόμος. Και κάπως έτσι, όσοι επαγγελματίες αντιστέκονται σε αυτόν τον ιδιότυπο «φασισμό», αλλά και τον αθέμιτο ανταγωνισμό, μπαίνουν στον πειρασμό τουλάχιστον να το σκεφτούν…

Καλά, ρε φίλε, θα πείτε, εδώ καίγεται ο κόσμος από την ακρίβεια, έχουμε τα Τέμπη, έχουμε και τη Σαντορίνη να κουνιέται και το ηφαίστειο να ετοιμάζεται να καπνίσει και να ξεράσει λάβα, το τσιγάρο σε πείραξε; Ναι, με πείραξε. Οχι όσο πειράζει εκείνον που καπνίζει, αλλά δικαίωμά του να το κάνει εκεί όπου επιτρέπεται. Με πειράζει περισσότερο που δεν λογαριάζει το δικαίωμα των άλλων, όσων δεν καπνίζουν και δεν θέλουν να καπνίσουν με το ζόρι.

Είναι κατάντια που αναγκαζόμαστε να τα ξαναλέμε αυτά έπειτα από τόσα χρόνια. Αλλά πρέπει. Γιατί δεν είναι μόνο θέμα «άνεσης». Είναι κυρίως θέμα υγείας, ατομικής και δημόσιας. Και γι’ αυτό η κυβέρνηση θα έπρεπε να είναι πιο αποφασιστική. Να κάνει το κράτος να δράσει, προληπτικά και κατασταλτικά.

Δεν αποκλείω, βέβαια, η αδράνεια αυτή να εξυπηρετεί και κάποιο «σχέδιο»: με όλα τα παραπάνω σοβαρά και άλυτα ζητήματα στην καθημερινότητα του πολίτη, να μη θέλουν οι κρατούντες να «τραβήξουν το σκοινί» περισσότερο. Μόνο που έτσι τα κάνουν χειρότερα. Γιατί, εκτός των άλλων, δείχνουν ότι χάνουν τον έλεγχο σε ένα θέμα που δεν είναι και τόσο δύσκολο να «μαζέψουν». Στην τελική, όταν δεν μπορείς (ή δεν θέλεις) να επιβάλεις έναν απλό νόμο, πώς να πείσεις ότι μπορείς να διαχειριστείς τα μεγάλα και δύσκολα;

Το παράδοξο είναι ότι η κυβέρνηση και ο Πρωθυπουργός γνωρίζουν τη λύση. Το έχουν ξανακάνει, με πειθώ και αποτελεσματικότητα, κερδίζοντας τα εύσημα από την πλειονότητα των πολιτών και αλλάζοντας τα βράδια (και τις μέρες) μας προς το καλύτερο. Ομως δεν είναι το πρώτο, ούτε καν το πιο σημαντικό, που μας κάνει να συμπεραίνουμε ότι εκείνη ήταν μια άλλη, διαφορετική κυβέρνηση, και εκείνος ένας «άλλος» Πρωθυπουργός…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News