Oπως είδαμε την Τρίτη (18/2), η Ευρώπη δεν πέρασε ούτε απ’ έξω στις διαπραγματεύσεις Ρούμπιο-Λαβρόφ (δηλαδή ΗΠΑ-Ρωσίας) που έγιναν με σκοπό την ειρήνη στην Ουκρανία (με την Ουκρανία απούσα) στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας.

Μια ημέρα νωρίτερα, τη Δευτέρα (17/2) ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, σε μια «πρόβα ηγεσίας» για τη σαστισμένη Ευρώπη, συγκέντρωνε στο Παρίσι ηγέτες από τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ισπανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Πολωνία, την Ολλανδία και τη Δανία, καθώς και ανώτατους αξιωματούχους της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, σε μια προσπάθεια να χαραχθεί κοινή ευρωπαϊκή γραμμή. Στη συνέχεια ο Μακρόν συνομίλησε τόσο με τον αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ όσο και με τον ουκρανό ομόλογό του Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Στη συνάντηση του Παρισιού δεν συμμετείχε η Ελλάδα, γεγονός που προκάλεσε την αντίδραση του Κυριάκου Μητσοτάκη. Ο έλληνας Πρωθυπουργός κατά την έκτακτη τηλεδιάσκεψη Κορυφής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος το πρωί της Τρίτης άφησε αιχμές προς τον Μακρόν για τη Σύνοδο που συγκάλεσε στο Παρίσι χωρίς τη συμμετοχή όλων των ηγετών της ΕΕ. Ανέφερε ότι η Ευρώπη οφείλει να μιλάει με μία φωνή, στόχος που δεν εξυπηρετείται από επιλεκτικά format συζήτησης ηγετών, ιδιαίτερα όταν από αυτά δεν προκύπτει ενιαία στάση για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα. Με την τοποθέτηση αυτή, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές στην Αθήνα, συμφώνησαν πολλοί ηγέτες του ΕΛΚ.

Το Politico σχολιάζει για τη Σύνοδο του Παρισιού ότι «η πολιτική της ΕΕ δεν θα έπρεπε να διεξάγεται με αυτόν τον τρόπο, αλλά το σχήμα του Παρισιού αποκαλύπτει τη σοβαρότητα του γεωπολιτικού σοκ που συγκλονίζει σήμερα την ήπειρο».

Η ιστοσελίδα σημειώνει ακόμη πως αποτελεί σημάδι ότι η υπομονή εξαντλείται με τις «εξοργιστικές συνεδριάσεις» του Συμβουλίου της ΕΕ, όπου οι χώρες συχνά αποτυγχάνουν να συμφωνήσουν σε προτάσεις ή τελικά, μετά από ατέρμονες συζητήσεις, καταλήγουν σε κάτι άνευ σημασίας που τους «χωράει» όλους. Σε ένα ομόφωνο… τίποτα.

Το καθήκον, λοιπόν, όσων συγκεντρώθηκαν τη Δευτέρα στο Μέγαρο των Ηλυσίων ήταν να σκιαγραφήσουν ένα σχέδιο για την προσαρμογή στη νέα πραγματικότητα της Ευρώπης χωρίς την αμερικανική προστασία:

«Πώς μπορεί η Ευρώπη να βοηθήσει την Ουκρανία να επιτύχει την καλύτερη δυνατή ειρηνευτική συμφωνία; Και πώς μπορούν τα ευρωπαϊκά κράτη να συνεχίσουν να αμύνονται έναντι της Ρωσίας τώρα που ο Ντόναλντ Τραμπ απομακρύνεται;» διερωτάται το Politico.

Εν τέλει, θα μπορούσε η Ευρώπη να στείλει φαντάρους στην Ουκρανία; Σε ποιο πλαίσιο και με ποια υποστήριξη; Θα προσφέρουν εγγυήσεις ασφαλείας οι ΗΠΑ; Διότι αναλυτές εκτιμούν ήδη ότι η Ευρώπη δεν διαθέτει ούτε τα όπλα, ούτε το σύστημα συλλογής πληροφοριών, ούτε ίσως ακόμη και τις σφαίρες για να σταθεί στρατιωτικά σε αυτό το πεδίο.

Η συνάντηση (ή, αν θέλετε, Σύνοδος) στο Παρίσι σηματοδότησε απλώς την αρχή μιας συζήτησης. Ωστόσο η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έδειξε να αντιλαμβάνεται πόσο πιεστικό είναι το διακύβευμα κατά την άφιξή της στη Γαλλία: «Η ασφάλεια της Ευρώπης βρίσκεται σε σημείο καμπής. Ναι, αφορά την Ουκρανία, αλλά αφορά και εμάς. Χρειαζόμαστε μια νοοτροπία επείγοντος. Χρειαζόμαστε ενίσχυση της Αμυνας».

Συμμαχία των προθύμων; 

Το Politico σχολιάζει πως δεν είναι η πρώτη φορά που οι πιο ισχυρές χώρες της ΕΕ εγκαταλείπουν τις επίσημες διαδικασίες της ΕΕ των 27 για να πετύχουν πράγματα όταν έχουν σημασία. Και αυτό ήταν πάντα διχαστικό.

Οταν Γερμανία, Γαλλία και Βρετανία προχώρησαν μαζί ως υπογράφοντες την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν, οι Ισπανοί και οι Ιταλοί εξοργίστηκαν, σημειώνει στην ιστοσελίδα ο Ανάντ Μένον, καθηγητής ευρωπαϊκής Πολιτικής και Εξωτερικών Σχέσεων στο King’s College of London και διευθυντής του οργανισμού «UK in a Changing Europe».

«Το πρόβλημα είναι πάντα ποιον προσκαλείς και ποιον δεν προσκαλείς» σχολίασε ακόμη ο Μένον. «Θα έλεγα ότι θα ήταν πιο λογικό να μαζευτούν όλοι μαζί και να συμφωνήσουν και στη συνέχεια να αποφασίσουν ποιος θα κάνει τη βαριά δουλειά σε ό,τι αφορά την Ουκρανία. Αυτός είναι ένας μάλλον διχαστικός τρόπος αντιμετώπισης» πρόσθεσε.

Ωστόσο, όπως σχολιάζει ο ίδιος, το νομικό οικοδόμημα της ΕΕ είναι «δυσκίνητο» και τα θεσμικά όργανα των Βρυξελλών ασχολούνται κυρίως με οικονομικά θέματα: δεν έχουν συσταθεί για να αποφασίζουν για στρατιωτικά σχέδια.

Η στρατιωτική δράση ανήκει συνήθως στους «συνασπισμούς των προθύμων», όπως συνέβη το 2011, όταν οι ΗΠΑ, η Γαλλία και η Βρετανία ηγήθηκαν μιας στρατιωτικής επέμβασης στη Λιβύη –, είτε, βέβαια, στο ΝΑΤΟ.

«Ο Μακρόν εγκαινίασε μια νέα προσέγγιση τη Δευτέρα. Αλλά μετά από τρεισήμισι ώρες συνομιλιών, οι καλεσμένοι του δεν έδωσαν ως δια μαγείας μια λύση στον εφιάλτη της ασφάλειας της Ευρώπης, ούτε κατέληξαν σε ένα σχέδιο για να κρατήσουν την Ουκρανία μακριά από τον έλεγχο του Πούτιν» σημειώνει το Politico.

Τι έχουμε μέχρι στιγμής ως δεδομένο;

—Ο βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ είχε ήδη προσφερθεί να στείλει βρετανούς στρατιώτες στην Ουκρανία για να επιτηρούν μια μελλοντική κατάπαυση του πυρός. Θα μεταβεί στην Ουάσινγκτον τις επόμενες ημέρες για να προσπαθήσει να πείσει τον Τραμπ –ο οποίος έχει απαιτήσει να αναλάβουν οι Ευρωπαίοι τον πρώτο λόγο (χωρίς να εμπλακούν αμερικανοί στρατιώτες)– ότι οι αμερικανικές δυνάμεις πρέπει να εξακολουθήσουν να έχουν ρόλο.

—Στον αντίποδα, αρκετοί ηγέτες της ΕΕ, ιδίως ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ντόναλντ Τουσκ αλλά και ο γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς, εξέφρασαν την απροθυμία τους να στείλουν στρατεύματα ως ειρηνευτική δύναμη.

Αλλά ακόμη και σε ό,τι αφορά το ευρύτερο ζήτημα του πώς ακριβώς η Ευρώπη μπορεί να ενισχύσει τις δικές της άμυνες χωρίς την αμερικανική στρατιωτική ισχύ, το Politico σημειώνει ότι «η συμφωνία φαίνεται ακόμη μακριά»…

Πολύ αργά…

Η ιστοσελίδα σχολιάζει πως «ακόμη κι αν ο συνασπισμός των προσκεκλημένων του Μακρόν καταφέρει τελικά να σχεδιάσει μια κοινή στρατηγική, μπορεί να είναι ήδη πολύ αργά. Οι αμυντικές προμήθειες διαρκούν χρόνια και ολόκληρη η οικονομία της Ρωσίας είναι ήδη προετοιμασμένη για πόλεμο».

Οπως το έθεσε ο καθηγητής Ανάντ Μένον, σχολιάζοντας τη σημερινή θέση της Ευρώπης: «Αν θέλαμε να προετοιμαστούμε για το “Τραμπ 2.0”, θα έπρεπε να είχαμε ξεκινήσει κατά τη διάρκεια του “Τραμπ 1.0”»…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News