Λανσαρίστηκε πριν ακριβώς μία εικοσαετία, την 14η Φεβρουαρίου του 2005, και επρόκειτο για μια μεγάλη αποτυχία, μάλιστα, «γιατί το YouTube δεν προοριζόταν να είναι το YouTube», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Φεντερίκο Φεράτσα της La Repubblica.

Αυτό που είχαν κατά νου οι Στιβ Τσεν, Τσαντ Χάρλεϊ και Τζοντ Καρίμ -οι ιδρυτές της δημοφιλούς πλατφόρμας- ήταν ένας ιστότοπος γνωριμιών στον οποίο ο κάθε χρήστης θα μπορούσε να αυτοσυστήνεται, ανεβάζοντας το δικό του βίντεο. Η 14η Φεβρουαρίου δεν επιλέχθηκε τυχαία, ωστόσο ο Αγιος Βαλεντίνος δεν έφερε γούρι και το εν λόγω εγχείρημά τους κατέληξε σε πλήρη αποτυχία.

Ομως οι τρεις φίλοι (και πρώην υπάλληλοι της Paypal) δεν πτοήθηκαν, αναπροσάρμοσαν την ιδέα τους, και λάνσαραν, τελικά, μια πλατφόρμα κοινοποίησης, αποθήκευσης, αναζήτησης και αναπαραγωγής ψηφιακών βίντεο, σημειώνοντας σχεδόν αμέσως αναπάντεχη επιτυχία. Τόση που μόλις τον Νοέμβριο του 2006 το YouTube εξαγοράστηκε από την Google έναντι 1,65 δισ. δολαρίων ενώ στη συνέχεια κατέστη το μεγάλο «κανάλι» όλου του κόσμου. Τον Ιανουάριο του 2024 το YouTube είχε περισσότερους από 2,7 δισεκατομμύρια ενεργούς χρήστες μηνιαίως, οι οποίοι συνολικά παρακολουθούσαν περισσότερες από ένα δισεκατομμύριο ώρες βίντεο κάθε μέρα ενώ στα μέσα της ίδιας χρονιάς στην πλατφόρμα ήταν διαθέσιμα συνολικά περί τα 14,8 δισεκατομμύρια βίντεο. Σήμερα στο YouTube σε όλον τον κόσμο αναρτώνται 500 ώρες περιεχομένων κάθε λεπτό.

Αυτή η επανάσταση των βίντεο επηρέασε, φυσικά, και τον κόσμο της τηλεόρασης: πολλοί είχαν βιαστεί να αναγγείλουν τον θάνατό της, λόγω της έλευσης του Διαδικτύου, ωστόσο, η τηλεόραση άντεξε, προσαρμόστηκε και εξελίχθηκε, επαναπροσδιορίζοντας τόσο τον ρόλο της όσο και τις λειτουργίες της, καταλήγοντας, σήμερα, να αποτελεί το κύριο μέσο προβολής των δισεκατομμυρίων βίντεο του Youtube: από τα 36 λεπτά που αφιερώνουν κατά μέσο όρο καθημερινά στη πλατφόρμα οι δισεκατομμύρια χρήστες της, 17 αντιστοιχούν στην τηλεόραση, 14 στα smartphones και μόλις 4 στους υπολογιστές.

«Ο κύριος παράγοντας πίσω από την επιτυχία του YouTube ήταν η εξάλειψη του κόστους διανομής περιεχομένων βίντεο, μία από τις μεγαλύτερες δαπάνες της τηλεόρασης», εξήγησε ο Αντρέα Τζιρολάμι, επικεφαλής ανάπτυξης ψηφιακών περιεχομένων στη Mediaset, τη μιντιακή αυτοκρατορία της οικογένειας Μπερλουσκόνι. «Οποιοσδήποτε μπορούσε να δημιουργεί και να αναρτά περιεχόμενα βίντεο. Δεν σημείωσαν όλοι επιτυχία αλλά ταλέντα σε όλο τον κόσμο είχαν την ευκαιρία να πολλαπλασιάσουν την προσφορά για τους χρήστες και να αναδειχτούν μέσω βίντεο με εκατομμύρια προβολές», συμπλήρωσε ο ιταλός ειδικός.

Αυτά τα ταλέντα είναι οι αποκαλούμενοι «content creators», οι δημιουργοί περιεχομένων -ο δημοσιογράφος της La Repubblica περιγράφει ως «λίγο σκηνοθέτες, λίγο παραγωγούς, λίγο τηλεοπτικές περσόνες και λίγο επιχειρηματίες»- τους οποίους το YouTube εκτιμάει ιδιαιτέρως: μεταξύ των πλατφορμών βίντεο έχει αναπτύξει το πιο αποδοτικό σύστημα πληρωμών με τους δημιουργούς περιεχομένων να λαμβάνουν το 55% των διαφημιστικών εσόδων που παράγονται μέσω των βίντεo τους. Με αυτόν τον τρόπο το YouTube κατάφερε να προσελκύσει στα κανάλια του τους καλύτερους content creators της αγοράς, οι οποίοι συμβάλλουν σημαντικά στα τεράστια έσοδα (κυρίως διαφημιστικά) της πλατφόρμας: περισσότερα από 36 δισεκατομμύρια δολάρια το 2024.

To YouTube άλλαξε τα δεδομένα «όταν κατέστη ένα κανάλι μετάδοσης επαγγελματικών περιεχομένων», είπε στην La Repubblica ο Σέρτζο Αμάτι, ειδικός στο digital advertising. «Αλλά δεν πρέπει να θεωρείται μόνον ως αντίπαλος των ραδιοτηλεοπτικών φορέων, καθώς σε πολλές περιπτώσεις λειτουργεί ως ενισχυτής των δικών τους περιεχομένων».

«Η μη γραμμική παρακολούθηση ήταν μια άλλη επανάσταση του YouTube», σημείωσε από την πλευρά του ο Μάσιμο Σκαλιόνι, καθηγητής Οικονομικών στο Καθολικό Πανεπιστήμιου του Μιλάνου. «Το έχουν μιμηθεί όχι μόνον οι πλατφόρμες ροής, όπως το Netflix, αλλά και οι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς με τηλεοπτικές σειρές και άλλα περιεχόμενα που μεταδίδονται αποκλειστικά μέσω του Διαδικτύου».

Πλέον, έπειτα από είκοσι χρόνια προσπαθειών προσέγγισης μεταξύ των διάφορων μέσων, οι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το YouTube συγκλίνουν στην… τηλεόραση. Και ο λόγος είναι μάλλον απλός: πιο ευχάριστα παρακολουθεί κανείς τα όποια βίντεο στην μικρή οθόνη παρά σε έναν υπολογιστή, ένα tablet ή ένα smartphone.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News