«Ασε το όπλο και πάρε τα κανόλι»! Αυτή την πασίγνωστη χιουμοριστική ατάκα από την κλασική ταινία του Φράνσις Φορντ Κόπολα «Ο Νονός», με την αναφορά στο γευστικότατο κρεμώδες ιταλικό γλυκό, θυμίζει η ακόλουθη ιστορία από τους τελευταίους μήνες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, που ανέσυραν οι Times του Λονδίνου.

Τον Δεκέμβριο του 1944 οι συμμαχικές δυνάμεις προελαύνουν στην Ευρώπη, ο φασισμός είναι στα σχοινιά και ο ιταλός δικτάτορας Μπενίτο Μουσολίνι βρισκόταν απομονωμένος σε έναν θύλακα στη βόρεια Ιταλία, κοντά στη λίμνη Γκάρντα, υπό την προστασία γερμανικών στρατευμάτων.

Ωστόσο, αντί να επικεντρωθεί στην επερχόμενη συμμαχική εισβολή και να συγκεντρώσει τα στρατεύματά του, ο Ντούτσε είχε στραμμένη την προσοχή του στην καταστολή της κυκλοφορίας 148 απαγορευμένων γλυκισμάτων γεμάτων πλούσια κρέμα από τους υποστηρικτές του, σύμφωνα με έγγραφα που μόλις ανακαλύφθηκαν.

Η «κρίση των γλυκών» του Μουσολίνι ξεδιπλώθηκε μετά την εκδίωξη του από την εξουσία, το 1943, και την επακόλουθη τοποθέτησή του από τους Γερμανούς ως επικεφαλής του κράτους-μαριονέτα της «Ιταλικής Κοινωνικής Δημοκρατίας» στη βόρεια Ιταλία – την ώρα που βρετανικές και αμερικανικές δυνάμεις κέρδιζαν εδάφη στον ιταλικό Νότο.

Μέχρι τα Χριστούγεννα του 1944 το καθεστώς που διοικούσε ο Μουσολίνι από μια βίλα με θέα στη λίμνη Γκάρντα, στο Γκαργκάνο της Λομβαρδίας, είχε αρχίσει να καταρρέει. Οι συμμαχικές βόμβες είχαν μετατρέψει τα βιομηχανικά κέντρα του Βορρά σε ερείπια, ο εμφύλιος πόλεμος μαινόταν και οι ελλείψεις τροφίμων ταλαιπωρούσαν τους ντόπιους.

Εντός της επικράτειας της «Δημοκρατίας» ίσχυαν αυστηροί περιορισμοί στις ποσότητες κέικ που μπορούσαν να παρασκευαστούν και να πωληθούν. Ετσι, ο Μουσολίνι έσπευσε να οργανώσει μια επιχείρηση συγκάλυψης όταν ο αρχηγός της αστυνομίας του Γκαργκάνο τον ενημέρωσε ότι είχαν κατασχεθεί 148 κέικ κανοντσίνι –κώνοι γεμισμένοι με κρέμα, σαν τα παραδοσιακά κανόλι, αλλά με πιο μαλακή σφολιάτα– που είχαν παραγγείλει οι υποστηρικτές του.

Το περιστατικό, που ήρθε στο φως εντελώς τυχαία, κατά τη διάρκεια έρευνας στα Κεντρικά Κρατικά Αρχεία της Ρώμης, προσφέρει νέα δεδομένα για την εύθραυστη εξουσία του Μουσολίνι στη δύση της δεύτερης θητείας του, και για τους φόβους του ότι η κοινή γνώμη στρεφόταν εναντίον του.

«Την ώρα που Σύμμαχοι και Γερμανοί πολεμούσαν στη Μάχη των Αρδενών, ο Μουσολίνι ανησυχούσε για 148 κανοντσίνι» εξηγεί στους Times ο δημοσιογράφος στην Corriere della Sera Αλεσάντρο Φουλόνι, ο οποίος ανακάλυψε το περιστατικό ερευνώντας για τις ανάγκες ενός  βιβλίου του.

Μια τρισέλιδη αστυνομική έκθεση με ημερομηνία 22 Δεκεμβρίου 1944, υπογεγραμμένη από έναν αστυνομικό επίτροπο ονόματι Πίτσο, περιγράφει πώς ένας καταστηματάρχης αγόρασε ένα κανοντσίνι από τον ζαχαροπλάστη Ματαρότσο, στην κοντινή Μπρέσια. Η έρευνα αποκάλυψε επίσης εξίμισι κιλά παράνομων μπισκότων στο ζαχαροπλαστείο.

Σύμφωνα με την έκθεση, οι πελάτες του Ματαρότσο ήταν γερμανοί στρατιώτες και επίλεκτες δυνάμεις μελανοχιτώνων. Επιπλέον, γλυκές λιχουδιές είχαν αγοραστεί από τον Ρικάρντο Ρόσα-Ουλιάνα, έναν φασίστα πρόξενο, και από έναν άνδρα με το όνομα «δρ Ναβάρα» – πιθανότατα τον επί χρόνια μπάτλερ του Μουσολίνι, Κουίντο Ναβάρα. Επιπλέον, ενάμισι κιλό μπισκότα φέρεται να προορίζονταν για τον στρατάρχη Φοντάνα, επικεφαλής της ιδιωτικής γραμματείας του δικτάτορα.

Οι απλοί πολίτες της καταρρέουσας «Δημοκρατίας» δεν μπορούσαν ούτε να ονειρευτούν τέτοιες λιχουδιές. Εξαιτίας του κατεστραμμένου σιδηροδρομικού δικτύου είχαν εξαφανιστεί οι προμήθειες, η καθημερινή ζωή είχε παραλύσει και η διαφθορά κάλπαζε. Την ίδια στιγμή, η συνοδεία του Μουσολίνι στο Γκάργκανο ήταν βυθισμένη στην πολυτέλεια, με επίσημα γεύματα και κρουαζιέρες με μηχανοκίνητα σκάφη στη λίμνη.

Ιταλοί ιστορικοί περιγράφουν το κλίμα που επικρατούσε στην περιοχή της βόρειας Ιταλίας ως δραματικό, με τις ζυμώσεις για πιθανή εξέγερση να είναι έντονες σε όλες τις κοινωνικές τάξεις. Την επομένη της υποβολής της αναφοράς του Πίτσο, η ιδιωτική γραμματεία του Μουσολίνι διέταξε το σφράγισμα του ζαχαροπλαστείου μέχρι μετά τα Θεοφάνια, και τη διανομή των κατασχεθέντων γλυκών σε ασθενείς νοσοκομείων, βρεφονηπιακούς σταθμούς και –ό,τι θα περίσσευε– στους φτωχούς.

Λιγότερο από μία εβδομάδα πριν ξεσπάει το σκάνδαλο, ο Μουσολίνι έδωσε την πρώτη και τελευταία δημόσια ομιλία του από την ίδρυση της «Δημοκρατίας». Το κάλεσμά του στα όπλα από το Λυρικό Θέατρο του Μιλάνου ήταν μια τελευταία, απέλπιδα προσπάθεια συσπείρωσης των ιταλών πολιτών. Αν διέρρεαν τα νέα ότι ο κύκλος του προμηθευόταν γλυκίσματα, μια εξέγερση ήταν πολύ πιθανή.

Η υγεία του ίδιου του Μουσολίνι δεν του επέτρεπε να… ενδίδει στα γλυκά. Στα τελευταία χρόνια της ζωής του ο δικτάτορας αντιμετώπιζε χρόνια στομαχικά προβλήματα που τον εμπόδιζαν να καταναλώνει τροφές πλούσιες σε λιπαρά, με αποτέλεσμα η δίαιτά του να είναι εξαιρετικά λιτή.

Η «Ιταλική Κοινωνική Δημοκρατία» κατέρρευσε στις 25 Απριλίου 1945. Δύο ημέρες αργότερα ο Μουσολίνι και η ερωμένη του, Κλαρέτα Πετάτσι, συνελήφθησαν από παρτιζάνους στην προσπάθειά τους να διαφύγουν από τα ελβετικά σύνορα. Εκτελέστηκαν και τα πτώματά τους αφέθηκαν στην προαστιακή Πιατσάλε Λορέτο του Μιλάνου, πριν κρεμαστούν ανάποδα από μεταλλική δοκό πρατηρίου στην πλατεία.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News