Η επιδημία παχυσαρκίας που εν μέρει οφείλεται στην αμαρτωλή απόλαυση του junk food, το αλκοόλ και η σωματική…αδράνεια καθώς τα νεανικά σώματα βρίσκονται επί ώρες σε ακινησία μπροστά από οθόνες, είναι οι κύριες από τις αιτίες της παγκόσμιας αύξησης των περιστατικών καρκίνου του παχέος εντέρου σε άτομα κάτω των 50 ετών. Τα δεδομένα νεότερης μελέτης  δείχνουν μία ταχεία άνοδο, με τους γιατρούς να επιβεβαιώνουν τα όσα μαρτυρούν οι αριθμοί.

Τα ανησυχητικά αυτά στοιχεία προκύπτουν από μελέτη που δημοσιεύεται στο πρώτο τεύχος του 2025 στην έγκριτη ιατρική επιθεώρηση Lancet Oncology, και η οποία αποτυπώνει μια ενιαία τάση που καταγράφεται από την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική έως την Ασία και την Ωκεανία.

Πιο συγκεκριμένα, αύξηση των ποσοστών διαπιστώθηκε σε 27 από τις 50 χώρες που εξετάστηκαν, με τις μεγαλύτερες ετήσιες αυξήσεις να παρατηρούνται στη Νέα Ζηλανδία (4%), τη Χιλή (4%) και το Πουέρτο Ρίκο (3,8%).

Πρόσφατα ο Guardian εστίασε σε όσα συμβαίνουν εντός των συνόρων της Αγγλίας, καθώς η χώρα  καταλαμβάνει την τέταρτη θέση στην αρνητική αυτή λίστα με την ετησία αύξηση να αγγίζει το 3,6%.

«Η αύξηση του καρκίνου του παχέος εντέρου σε πρώιμο στάδιο είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο», δήλωσε στον Guardian η Χιούνα Σουνγκ, επικεφαλής στην έρευνα επιτήρησης του καρκίνου της Αμερικανικής Αντικαρκινικής Εταιρείας και βασική συγγραφέας της μελέτης του Lancet. «Προηγούμενες έρευνες κατέγραψαν  αυτή την αύξηση κυρίως  σε δυτικές χώρες  υψηλού εισοδήματος, αλλά τώρα τεκμηριώνεται σε διάφορες οικονομίες και περιοχές παγκοσμίως».

Υπό τα δεδομένα αυτά, οι ειδικοί προειδοποιούν πως η τάση κλιμάκωσης του καρκίνου του εντέρου μεταξύ των νέων ενηλίκων είναι πλέον τόσο σημαντική που θα μπορούσε να οδηγήσει σε υψηλότερη επίπτωση και στους ηλικιωμένους, μεταξύ των οποίων τα ποσοστά ήταν σταθερά ή καταγράφουν μείωση. Με άλλα λόγια δηλαδή, είναι ορατός ο κίνδυνος να ανατραπεί η πρόοδος δεκαετιών που έχει σημειωθεί έναντι της συγκεκριμένης νόσου.

Συνεπακόλουθα, όπως συμπληρώνει η Δρ Σούνγκ, αναδεικνύεται «η ανάγκη για καινοτόμα εργαλεία πρόληψης και ελέγχου των καρκίνων που συνδέονται με τις διατροφικές συνήθειες, τη σωματική αδράνεια και το υπερβολικό σωματικό βάρος».

Το… ομιχλώδες τοπίο  στην Ελλάδα

Εάν αναζητήσει κανείς  τεκμηριωμένα δεδομένα που αφορούν αποκλειστικά στην Ελλάδα, διαπιστώνει πως αυτά δεν υπάρχουν – πόσο μάλλον όταν επιχειρήσει να εστιάσει σε ποιοτικά χαρακτηριστικά που συνθέτουν το προφίλ των ασθενών με καρκίνο του παχέος εντέρου (π.χ. ηλικία).

Μόλις προ ημερών άλλωστε, η Εταιρεία Ογκολογιών Παθολόγων Ελλάδας ανακοίνωσε την έναρξη της  λειτουργίας του Εθνικού Μητρώου  Νεοπλασματικών Νόσων, που αποτελούσε χρόνιο αίτημα της ογκολογικής κοινότητας χωρίς ανταπόκριση.

Σε κάθε περίπτωση και σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι ο δεύτερος συχνότερος στην Ελλάδα, αποτελώντας το 13% επί του συνόλου όλων των νέων διαγνώσεων καρκίνου.

Εν τω μεταξύ και όπως σημειώνει στο Protagon o γαστρεντερολόγος Γεώργιος Αναγνωστόπουλος, η χώρα μας δεν φαίνεται να αποτελεί εξαίρεση στον γενικό αυτό κανόνα που θέλει το συγκεκριμένο νόσημα να επηρεάζει τις νεότερες γενιές.

«Είναι γεγονός πως καταγράφονται διαγνώσεις ακόμη και σε άτομα  κάτω των 40 ετών. Όμως, είναι σημαντικό να λάβουμε υπόψιν πως σήμερα περισσότεροι άνθρωποι έχουν πρόσβαση σε εξειδικευμένες εξετάσεις, συνεπώς η αύξηση αυτή πιθανώς να αποτελεί αποτέλεσμα του επίσης αυξανόμενου ιατρικού ελέγχου ακόμη και σε νεότερες ηλικίες», σημειώνει ο κ.Αναγνωστόπουλος.

Δεδομένου πως η πρώιμη διάγνωση σώζει ζωές, τα αμέσως επόμενο ερώτημα που γεννάται είναι μήπως τα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου πρέπει να στοχεύσουν και σε νεότερους ενήλικες;

Ο ειδικός απαντά πως στις ΗΠΑ το ηλικιακό όριο για την έναρξη των προληπτικών εξετάσεων έπεσε κατά μία 5ετία (από τα 50 στα 45 έτη) ενώ στην Ευρώπη ισχύει ακόμη ο κανόνας που θέλει τους 50αρηδες να κλείνουν ραντεβού για κολονοσκόπηση.

«Στην πράξη, τα προγράμματα αυτά δεν μπορούν να εφαρμοστούν μαζικά στο σύνολο του πληθυσμού. Δεν υπάρχουν τα μέσα (πόροι οικονομικοί αλλά και τεχνολογικοί) για την διενέργεια μαζικών εξετάσεων», εξηγεί.

Και συμπληρώνει πως τα self – test που είναι διαθέσιμα πλέον και στη χώρα μας στο πλαίσιο του δωρεάν προσυμτπωματικού ελέγχου σε πολίτες 50 – 69 ετών , ανιχνεύοντας αίμα στα κόπρανα, «πιθανώς να δημιουργούσαν περισσότερο πανικό χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα, εάν χορηγούνταν δωρεάν και σε νεότερους ενήλικες. Και αυτό διότι, θα υπήρχε ο κίνδυνος  πολλών ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων στις νεότερες ηλικίες  εξ’ αιτίας άλλων καταστάσεων όπως είναι η φλεγμονή, οι αιμορροΐδες ή η κολίτιδα».

Και τώρα τι;

Αν και τα δεδομένα καταγράφουν αύξηση του καρκίνου του παχέος εντέρου στις νεότερες ηλικίες, η ΚατρίναΜπράουν από το ερευνητικό ινστιτούτο για τον καρκίνο του Ηνωμένου Βασιλείου (Cancer Research UK) σημείωσε στον Guardian ότι ο συνολικός αριθμός των κρουσμάτων σε νέους ενήλικες εξακολουθεί να είναι χαμηλός, καθώς μόνο περίπου ένας στους 20 καρκίνους του εντέρου στο Ηνωμένο Βασίλειο διαγιγνώσκεται σε άτομα ηλικίας κάτω των 50 ετών.

Παρόλα αυτά η Δρ Σουνγκ επιμένει ότι είναι ζωτικής σημασίας να γνωρίζουν περισσότεροι άνθρωποι τα ύποπτα συμπτώματα. «Η πληροφόρηση των νέων αλλά και των παρόχων πρωτοβάθμιας φροντίδας για την τάση και τα διακριτά συμπτώματα του καρκίνου του παχέος εντέρου σε πρώιμη έναρξη μπορεί να συμβάλει στη μείωση των καθυστερήσεων στη διάγνωση και στη μείωση της θνησιμότητας».

Ποια είναι αυτά; Σύμφωνα με τους ειδικούς της παγκοσμίου φήμης Mayo Clinic στις ΗΠΑ τα σημάδια που πρέπει να μας οδηγήσουν στο γιατρό είναι τα εξής:

*Αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου (π.χ. διάρροια ή δυσκοιλιότητα)

*Αιμορραγία από το ορθό ή αίμα στα κόπρανα.

*Επίμονη δυσφορία στην περιοχή της κοιλιάς (κράμπες, αέρια ή πόνος).

*Αίσθημα ότι το έντερο δεν αδειάζει εντελώς κατά τη διάρκεια της κένωσης.

*Αδυναμία ή κούραση.

*Απώλεια βάρους χωρίς προσπάθεια.

Στη σημασία της πρόληψης στέκεται και ο κ. Αναγνωστόπουλος, εστιάζοντας κυρίως στη σωστή διατροφή που θέλει την κατανάλωση πολλών φρούτων και λαχανικών ημερησίως, στη φυσική άσκηση με έμφαση στη μυϊκή ενδυνάμωση και στην διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους σώματος. Αντιθέτως, επιβαρυντικοί παράγοντες όπως είναι το κάπνισμα και το αλκοόλ πρέπει να αποφεύγονται. «Επίσης, θα πρέπει να δίδεται ιδιαίτερη σημασία στο ιατρικό ιστορικό. Η πρώτη  κολονοσκόπηση θα πρέπει να γίνεται 10 χρόνια νωρίτερα από την ηλικία νόσησης του συγγενή τους, εφόσον υπάρχει περιστατικό στην άμεση οικογένεια. Οι υπόλοιποι θα πρέπει να υποβάλλονται για πρώτη φορά σε έλεγχο στην ηλικία των 45 ετών».

 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News