Ποια είναι η λέξη της χρονιάς που φτάνει στο τέλος της σύμφωνα με τον Γκίντεον Ράχμαν, τον εγνωσμένου κύρους επικεφαλής σχολιαστή των διεθνών εξελίξεων στους έγκυρους Financial Times; Ο φασισμός, «μια πολιτική ιδεολογία που κάποτε θεωρούνταν νεκρή και φαίνεται να αναβιώνει σε παγκόσμιο επίπεδο», όπως αναφέρεται εισαγωγικά στο δημοσίευμα της λονδρέζικης εφημερίδας.

Το πρώτο που επισημαίνει ο Ράχμαν στο άρθρο είναι πως οι πρόσφατες προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ ήταν ασυνήθιστες κυρίως για το γεγονός πως η προεκλογική εκστρατεία σημαδεύτηκε (μεταξύ πολλών άλλων: από την απόπειρα δολοφονίας του Τραμπ έως την αντικατάσταση, την τελευταία στιγμή του Μπάιντεν από τη Χάρις) από έναν έντονο διάλογο όσον αφορά το ενδεχόμενο ένας (ποιος άραγε;) εκ των διεκδικητών της προεδρίας των ΗΠΑ να ήταν φασίστας.

Τη συζήτηση πυροδότησε ο στρατηγός εν αποστρατεία Τζον Κέλι, ο οποίος διετέλεσε προσωπάρχης του Λευκού Οίκου κατά την πρώτη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ. Οσον αφορά το πώς, είπε σε δημοσιογράφους ότι οι πολιτικές πεποιθήσεις του πρώην και επόμενου προέδρου των ΗΠΑ ταίριαζαν με έναν ορισμό του φασισμού που είχε βρει σε ένα διαδικτυακό λεξικό: «ακροδεξιά, αυταρχική, υπερεθνικιστική πολιτική ιδεολογία… χαρακτηριστικά της οποίας αποτελούν η δικτατορική ηγεσία, η συγκεντρωτική απολυταρχία, ο μιλιταρισμός, η βίαιη καταστολή της αντιπολίτευσης, η πίστη σε μια φυσική κοινωνική ιεραρχία». 

Το επιτελείο της προεκλογικής εκστρατείας του Τραμπ απάντησε στην κατηγορία λέγοντας απλώς ότι ο Τζον Κέλι «γελοιοποιούνταν». Ορισμένοι από τους πιο μετρημένους και διαβασμένους από τους υποστηρικτές του εκλεγμένου, πλέον, προέδρου των ΗΠΑ επισήμαναν ότι η κατηγορία ήταν άστοχη καταρχάς επειδή ο Τραμπ δεν είναι μιλιταριστής. Πράγματι, ο 45ος και 47ος πρόεδρος των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας επιδίωξε να αναδειχθεί ως υποψήφιος υπέρ της ειρήνης, δεσμευόμενος, μάλιστα, για τον οριστικό τερματισμό των πολέμων στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή. 

Ωστόσο το επιτελείο της Κάμαλα Χάρις επιδίωξε –αν και μάταια όπως αποδείχθηκε την 5η Νοεμβρίου– να εκμεταλλευτεί τη δήλωση του Τζον Κέλι. Οπως εξηγεί ο Ράχμαν στο άρθρο του, οι Δημοκρατικοί ήταν πεπεισμένοι πως οι αμερικανοί ψηφοφόροι θα απέρριπταν ένα υποψήφιο που ήταν ευνοϊκά διακείμενος απέναντι στον φασισμό.

«Ωστόσο ενδέχεται να υπερεκτίμησαν το εύρος των ιστορικών γνώσεων του μέσου ψηφοφόρου», γράφει ο βρετανός αρθρογράφος. «Οι δημοσιογράφοι στο τέλος της προεκλογικής εκστρατείας διαπίστωσαν ότι οι περισσότεροι ψηφοφόροι συνέδεαν τον φασισμό με τον Χίτλερ — και τον Χίτλερ με το Ολοκαύτωμα. Καθώς κανείς δεν πίστευε ότι ο Τραμπ σχεδίαζε να φτιάξει ένα αμερικανικό Αουσβιτς, ήταν σχετικά εύκολο για το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα να απορρίψει τις κατηγορίες περί φασισμού ως φιλελεύθερη υστερία», προσθέτει. 

Ομως ιστορικοί της δεκαετίας του 1930 πιστεύουν ότι τόσο ο Τραμπ όσο και ορισμένοι άλλοι παγκόσμιοι ηγέτες μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν ο Βλαντίμιρ Πούτιν και ο Σι Τζινπίνγκ, αναβιώνουν πτυχές της φασιστικής ιδεολογίας. «Ο υπερεθνικισμός, η λατρεία του ηγέτη και η περιφρόνηση των φιλελεύθερων αξιών είναι ξανά στη μόδα σε όλο τον κόσμο — όχι μόνο στην Αμερική», προειδοποιεί ο Ράχμαν ενόψει της νέας χρονιάς.