Εσκασε το χαιρέκακο χειλάκι μας με μια χούφτα οδηγούς που είδαν τα πανάκριβα ηλεκτρικά τους οχήματα (EVs) να σβήνουν και να μην μπορούν να φορτωθούν ούτε σε γερανούς (οι ρόδες ήταν κλειδωμένες), προκαλώντας τεράστιο μποτιλιάρισμα στην Αράχωβα. Δεν ήταν βέβαια οι μόνοι συντελεστές. Υπήρχε και ικανότατο supporting cast (οι λεγόμενοι δεύτεροι ρόλοι): συνέδραμαν οι αιώνιοι Ελληνάρες που ανέβηκαν στο χιονισμένο βουνό χωρίς αλυσίδες και το όχημα οδικής βοήθειας που ανέβηκε και αυτό χωρίς εξοπλισμό και δίπλωσε μεγαλοπρεπώς στη μέση του δρόμου.

Με αφορμή το γεγονός θα διαβάσατε ότι η αυτονομία των ηλεκτρικών αυτοκινήτων μειώνεται δραστικά, έως και 40%, όταν επικρατούν χαμηλές θερμοκρασίες. Επομένως όσοι ανέβηκαν με Τesla στον Παρνασσό βέβαιοι ότι «δεν κάνει κρύο στην Ελλάδα» και ότι  «τσίμα-τσίμα θα τη βγάλουμε», πήραν στον λαιμό τους και τους υπόλοιπους. Και έγιναν αντικείμενο εθνικού χλευασμού, καθώς αυτή τη φορά δεν βρέθηκε ούτε ένας να κατηγορήσει τον Μητσοτάκη που δεν έστησε φορτιστές στη μέση του πουθενά στις πλαγιές του Παρνασσού. Οχι, δεν διχαστήκαμε καθόλου αυτή τη φορά. Επικράτησε θαυμασία ενότης στα μικροαστικά μας τραπέζια, καθώς πολλοί το ευχαριστήθηκαν με την ψυχή τους, γελώντας με την ταλαιπωρία των άλλων.

Το επεισόδιο των Χριστουγέννων άνοιξε παράλληλα μια ευρύτερη συζήτηση για τα προβλήματα της νέας τεχνολογίας στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς. Αντέχουν τα πλοία, οι γέφυρες και τελικά το ηλεκτρικό μας δίκτυο τη μαζική εξάπλωση των EVs;

Ας τα πάρουμε με τη σειρά αρχίζοντας από την κατάσταση διεθνώς. Σύμφωνα με το Associated Press, την ώρα που οι πωλήσεις ηλεκτρικών οχημάτων αυξάνονται κατακόρυφα στην Κίνα, η υιοθέτηση πιο φιλικών προς το περιβάλλον οχημάτων σημείωσε κάμψη στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Ευρώπη το 2024, κυρίως λόγω των υψηλών τιμών και της ανεπάρκειας των σταθμών φόρτισης. Μάλιστα, ακόμη και σε ευρωπαϊκές χώρες όπου σημειώθηκε αύξηση, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο –όπου οι πωλήσεις ενισχύθηκαν κατά 17% το 2024, σε αντίθεση με την πτώση σε Γερμανία (-21,8%) και Γαλλία (-24.4%) έως το τέλος Νοεμβρίου– η γκρίνια για την ανεπάρκεια των υποδομών είναι έντονη.

Θα γίνει της… Αράχωβας και στα νησιά;

Στην Ελλάδα τι γίνεται; Προφανώς το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο. Αν κάποιος δεν τολμήσει να ανέβει στον Παρνασσό ή στο Πήλιο τον χειμώνα, μπορεί να πάει με το ηλεκτρικό του αυτοκίνητο σε κάποιο νησί το καλοκαίρι; Μπορεί, αλλά το εγχείρημα μοιάζει δύσκολο. Καταρχάς, σύμφωνα με εγκύκλιο του υπουργείου Ναυτιλίας που ισχύει από το περυσινό καλοκαίρι, το επίπεδο φόρτισης των ηλεκτρικών οχημάτων που μπαίνουν στα πλοία δεν πρέπει να υπερβαίνει το 40%. Η απόφαση ελήφθη για λόγους ασφαλείας, καθώς υπάρχει κίνδυνος πυρκαγιάς στα EVs, ενώ τα πλοία είναι εφοδιασμένα πλέον με ειδικές κουβέρτες ώστε, αν πάρει φωτιά κάποιο ηλεκτρικό, να τις ρίχνουν πάνω στο όχημα για να την περιορίζουν.

Από την άλλη πλευρά, πολλοί οδηγοί ηλεκτρικών οχημάτων που έφτασαν πέρυσι το καλοκαίρι στα νησιά με φόρτιση 40% και κάτω, ανακάλυψαν ότι σε κάποια από αυτά τα νησιά υπήρχαν ελάχιστοι ή και καθόλου φορτιστές. Οσο αυξάνονται, λοιπόν, τα ηλεκτρικά, πολλοί περιμένουν ότι και στα νησιά μας θα γίνει της… Αράχωβας το ερχόμενο καλοκαίρι.

Ενα ακόμη ζήτημα είναι το αυξημένο βάρος των EVs, όχι μόνο για τα πλοία, αλλά ακόμη και για τους δρόμους και τις γέφυρες. Σύμφωνα με τον Guardian, καθηγητές του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου υπολόγισαν το 2022 ότι θα μπορούσε να υπάρξει πρόσθετη φθορά, από 20% έως 40%, στους δρόμους, η οποία θα σχετίζεται με τα βαρύτερα ηλεκτρικά οχήματα που διαθέτουν μπαταρία, σε σύγκριση με τους κινητήρες εσωτερικής καύσης. Ωστόσο είναι προφανές ότι τον πρώτο λόγο για την πρόσθετη φθορά έχουν τα λεωφορεία και τα βαρέα φορτηγά.

Eίναι, πάντως, νωρίς για να ανησυχούμε. Οι απόψεις των ειδικών για τις αντοχές των υποδομών διίστανται. Ενώ ακόμη κι αν υπάρχει κίνδυνος, ο ρυθμός εξάπλωσης των EVs δεν είναι ακόμη τέτοιος που να δημιουργεί άμεσο ζήτημα. Πρόβλημα του μέλλοντος είναι και η επάρκεια του ελληνικού ηλεκτρικού δικτύου, το οποίο είναι για την ώρα σε θέση να υποστηρίξει την τρέχουσα ζήτηση από τα EVs. Αν τελικά η τεχνολογία γνωρίσει και στη χώρα μας μεγάλη άνθηση, θα απαιτηθούν ασφαλώς νέος σχεδιασμός και επενδύσεις για την ενίσχυση και την προσαρμογή του δικτύου.

Στην Ελλάδα οι πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων αυξήθηκαν το 2024: το δεκάμηνο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2024 είχαν ήδη πουληθεί περισσότερα αμιγώς ηλεκτρικά αυτοκίνητα από όσα πουλήθηκαν ολόκληρο το 2023. Βεβαίως, με βάση το σύνολο των αυτοκινήτων που πουλήθηκαν το 2024, εκτιμάται ότι τα ηλεκτρικά θα είναι τελικά το 8% έως 10%. Αποτελούν ακόμη, δηλαδή, ένα πολύ μικρό τμήμα του στόλου των 5,5 εκατ. οχημάτων που κυκλοφορούν στη χώρα μας – ενός στόλου γερασμένου, καθώς 4,5 εκατ. αυτοκίνητα είναι άνω των 10 ετών.

Παρά την αύξηση των πωλήσεων στην Ελλάδα, η διείσδυση των EVs στην αγορά δεν αυξάνεται αλματωδώς, όπως αναμενόταν πριν από μερικά χρόνια. Παρόμοιο είναι το σκηνικό στην Ευρώπη, η αυτοκινητοβιομηχανία της οποίας πλήρωσε την απόφαση της Κομισιόν για την πλήρη μετάβαση στα ηλεκτρικά με την απαγόρευση της πώλησης θερμικών κινητήρων από το 2035. Παγκοσμίως, χαμένη από τις τεράστιες επενδύσεις που δεν απέδωσαν ανάλογες πωλήσεις βγήκε η Volkswagen και κερδισμένη, μέχρι στιγμής, η ιαπωνική Τoyota. Προσφέροντας μεγάλη γκάμα υβριδικών οχημάτων (με μπαταρία αλλά και θερμικό κινητήρα) μοιάζει να προέβλεψε ότι οι καταναλωτές δεν θα μετακινηθούν μαζικά προς την ηλεκτροκίνηση.

Η απαγόρευση της πώλησης οχημάτων με κινητήρα εσωτερικής καύσης, που ήταν η σημαία της προηγούμενης Κομισιόν υπό την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, είναι πιθανό να αναθεωρηθεί για την επόμενη πενταετία υπό την πίεση των Γερμανών, οι οποίοι είναι πλέον έξω φρενών. Αυτό σημαίνει ότι το ακόμη πιο αυστηρό πλαίσιο που αποφάσισε η Ελλάδα για την απαγόρευση της πώλησης νέων ΙΧ με κινητήρες εσωτερικής καύσης από το 2030 (αντί του ευρωπαϊκού 2035) είναι επίσης εξαιρετικά πιθανό να «το φάει η μαρμάγκα». Μέχρι τότε, πάντως, και με δεδομένη την έλλειψη υποδομών φόρτισης, η χρήση ηλεκτρικού χωρίς άγχος αυτονομίας θα είναι εφικτή μόνο εντός των πόλεων και για όσους διαθέτουν πρίζα στο σπίτι ή στη δουλειά.

Μετά την Αράχωβα, φίλοι της ηλεκτροκίνησης έγραψαν στα social media ότι απαιτεί καλύτερο προγραμματισμό ένα ταξίδι με ηλεκτρικό αυτοκίνητο στα χιόνια. Σωστά. Από την άλλη πλευρά, πολλοί έχουν συνδέσει το αυτοκίνητο με την ελευθερία του ταξιδιού που προσφέρουν τα ντίζελ και τα βενζινοκίνητα αυτοκίνητα, καθώς μπορείς σχεδόν παντού να βρεις καύσιμα και «γεμίζουν» μέσα σε λίγα λεπτά. Είναι λογικό να μη θέλουν να αφήσουν πίσω αυτή την αίσθηση ελευθερίας στις διακοπές τους. Με άλλα λόγια, δεν θέλουν να αφήσουν πίσω κάτι που έχει κατακτηθεί και θεωρείται δεδομένο εδώ και δεκαετίες, για να βρουν στις λίγες μέρες της ανάπαυλας από το άγχος της καθημερινότητας μια χρυσή ευκαιρία για νέος άγχος και αυστηρό προγραμματισμό.

Αν δεν αυξηθεί η αυτονομία των ηλεκτρικών, δεν μειωθεί η τιμή τους και δεν πολλαπλασιαστούν τα σημεία φόρτισης, δεν θα γίνουν πλειοψηφία εκείνοι που θα πιάσουν το κομπιουτεράκι και θα προγραμματίζουν στάσεις κάθε δύο ώρες, διπλασιάζοντας σχεδόν τον χρόνο ένας μακρινού ταξιδιού.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News