675
Το Parker Solar Probe προστατεύεται από μια θερμική ασπίδα από σύνθετο άνθρακα. Ετσι κατάφερε να πλησιάσει υπερβολικά κοντά στον Ηλιο | Johns Hopkins University/APL/Steve Gribben

Δορυφόρος-ανιχνευτής πέταξε πιο κοντά στον Ηλιο από ποτέ

Protagon Team Protagon Team 24 Δεκεμβρίου 2024, 21:13
Το Parker Solar Probe προστατεύεται από μια θερμική ασπίδα από σύνθετο άνθρακα. Ετσι κατάφερε να πλησιάσει υπερβολικά κοντά στον Ηλιο
|Johns Hopkins University/APL/Steve Gribben

Δορυφόρος-ανιχνευτής πέταξε πιο κοντά στον Ηλιο από ποτέ

Protagon Team Protagon Team 24 Δεκεμβρίου 2024, 21:13

Οταν, το 1958, ο νεαρός αμερικανός καθηγητής Γιουτζίν Πάρκερ διατύπωσε τη θεωρία ότι ο Ηλιος εκπέμπει μια μορφή ανέμου, οι συνάδελφοί του τον χλεύασαν, χαρακτήρισαν τη διαπίστωσή του «απόλυτη ανοησία» και του πρότειναν να επισκεφθεί μια βιβλιοθήκη για να βελτιώσει τις γνώσεις του.

Την Τρίτη, 66 χρόνια μετά την απόδειξη της θεωρίας του, ένας διαστημικός ανιχνευτής αξίας 1,44 δισ. ευρώ που πήρε το όνομά του, πλησίασε τον Ηλιο πιο κοντά από ό,τι έχει καταγραφεί ποτέ, απορροφώντας «κολασμένες» θερμοκρασίες και έντονα επίπεδα ακτινοβολίας, για να μελετήσει αυτό που οι επικριτές του θεωρούσαν ότι δεν υπήρχε.

Σύμφωνα με δημοσίευμα των Times του Λονδίνου, η πρώτη πρόταση για την εξερεύνηση της εξωτερικής ατμόσφαιρας του Ηλιου από κοντά έγινε το 1962 από το Συμβούλιο Διαστημικών Μελετών του Εθνικού Ερευνητικού Συμβουλίου, μετά την αποστολή του διαστημοπλοίου Mariner 2 της NASA, που επιβεβαίωσε την παρουσία του ηλιακού ανέμου.

Αλλά τα μέσα και τα υλικά για την υλοποίηση μιας τέτοιας αποστολής –ειδικά για την ανάπτυξη μιας θερμικής ασπίδας ικανής να προστατεύει τον ανιχνευτή και τα επιστημονικά του όργανα από την κατάρρευση– δεν υπήρχαν εκείνη την εποχή. Ο ηλιακός άνεμος, μια σταθερή υπερηχητική εκροή φορτισμένων σωματιδίων, ρέει προς την ηλιόπαυση –την άκρη του ηλιακού μας συστήματος–, όπου τα αποτελέσματά του γίνονται αμελητέα στο κατώφλι του διαστρικού χώρου.

Τον Μάρτιο του 2018, το Parker Solar Probe –σχεδιασμένο, κατασκευασμένο και διαχειριζόμενο από το Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Γκοντάρ της NASA και το Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής Τζονς Χόπκινς στο Μέριλαντ των ΗΠΑ– εκτοξεύθηκε από το Κέιπ Κανάβεραλ της Φλόριντα. Ο ίδιος ο Πάρκερ βρισκόταν εκεί για να παρακολουθήσει την εκτόξευση, τέσσερα χρόνια πριν τον θάνατό του, σε ηλικία 94 ετών.

Το 2021, το διαστημικό σκάφος έγινε το πρώτο ανθρωπογενές αντικείμενο που «άγγιξε» τον Ηλιο πετώντας μέσα από το στέμμα του –το πιο απόμακρο μέρος της ατμόσφαιράς του– για να πάρει δείγματα σωματιδίων και να συλλέξει δεδομένα για τα μαγνητικά του πεδία. Η επιτυχία αυτή χαιρετίστηκε από τους επιστήμονες ως μνημειώδης στιγμή και αρχή μιας «χρυσής εποχής εξερεύνησης της ηλιοφυσικής επιστήμης».

Ο δρ Γιουτζίν Πάρκερ, πρωτοπόρος της ηλιοφυσικής, ήταν παρών στην εκτόξευση του δορυφόρου-ανιχνευτή με το όνομά του το 2018, τέσσερα χρόνια πριν τον θάνατό του (KIM SHIFLETT/NASA)

Η επίλυση μυστηρίων γύρω από τον ηλιακό άνεμο –όπως το πού σχηματίζεται, πώς επιταχύνεται, τα μοτίβα του ταξιδιού του και το πώς οδηγεί το στέμμα να αγγίξει θερμοκρασίες πάνω από 300 φορές μεγαλύτερες από εκείνες της ηλιακής επιφάνειας– είναι το κλειδί για την κατανόηση και την πρόβλεψη των επιπτώσεών του στη Γη, η οποία βρίσκεται 150 εκατ. χιλιόμετρα μακριά από τον Ηλιο.

Οσα συμβαίνουν στον Ηλιο επηρεάζουν τον πλανήτη μας. Ισχυρές εκρήξεις ακτινοβολίας εκτοξεύουν αστρικό υλικό σε όλο το ηλιακό μας σύστημα με τη μορφή πλάσματος, που μπορεί να βλάψει τους δορυφόρους πλοήγησης και επικοινωνιών, να καταστρέψει τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας και να γίνει επιβλαβές για τους αστροναύτες που ζουν και εργάζονται στο Διάστημα.

Το μεσημέρι της Τρίτης το Parker Solar Probe βυθίστηκε σε απόσταση 6 εκατ. χιλιομέτρων από την επιφάνεια του Ηλιου, ταξιδεύοντας με 700.000 χιλιόμετρα την ώρα – ταχύτητα που θα το μετέφερε από το Τόκιο στη Νέα Υόρκη σε λίγο λιγότερο από ένα λεπτό. Με όρους εγγύτητας, αν η Γη βρισκόταν στο ένα άκρο ενός ραβδιού μήκους ενός μέτρου και ο Ηλιος στο άλλο, η θέση του Parker Solar Probe θα ήταν σε απόσταση 5 εκατοστών από την ηλιακή επιφάνεια.

Πρόκειται για το γρηγορότερο αντικείμενο που κατασκευάστηκε ποτέ από τον άνθρωπο. Το διαστημόπλοιο θα κάνει δύο ακόμη στενές προσεγγίσεις του Ηλιου, στις 22 Μαρτίου και στις 19 Ιουνίου του επόμενου έτους. Ο ανιχνευτής ταξιδεύει σε περιβάλλον όπου οι θερμοκρασίες μετρώνται σε εκατομμύρια βαθμούς Κελσίου, αλλά προστατεύεται από μια ανθρακοειδή θερμική ασπίδα, η οποία θα απορροφήσει το μέγιστο των 980 βαθμών Κελσίου στην πλευρά που βλέπει προς τον Ηλιο.

Ο δορυφόρος-ανιχνευτής διαθέτει μια μεταλλική πλάκα στερεωμένη στο εσωτερικό του, με ένα απόφθεγμα του αείμνηστου επιστήμονα: «Ας δούμε τι μας επιφυλάσσει το μέλλον». Με αφορμή την αποστολή, η NASA έπλεξε το εγκώμιο του Πάρκερ χαρακτηρίζοντας τις ιδέες του «επαναστατικές για την αντιμετώπιση των θεμελιωδών ερωτημάτων σχετικά με τη λειτουργία του Ηλιου και των αστέρων σε όλο το Σύμπαν».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News

Διαβάστε ακόμη...

Διαβάστε ακόμη...