Είναι κοινό μυστικό ότι οι περισσότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ανυπομονούν να απαλλαγούν από τους μετανάστες της Συρίας που κατέκλυσαν τη Γηραιά Ηπειρο μετά το ξέσπασμα της επανάστασης του 2011. Η πλειονότητα των κρατών της Ευρώπης έχουν ήδη παγώσει τις αιτήσεις ασύλου Σύρων, ενώ συντάσσουν ήδη σχέδια για την παροχή κινήτρων επιστροφής των προσφύγων που παραμένουν εντός των συνόρων τους.

Οπως αναφέρει ανάλυση του Politico, πριν καλά καλά προσγειωθεί το αεροπλάνο του Ασαντ στη Ρωσία, η Αυστρία ανακοίνωσε την εκπόνηση σχεδίων απέλασης 100.000 Σύρων από τα εδάφη της. Παράλληλα, ο καγκελάριος Καρλ Νεχάμερ ανακοίνωσε πως το αυστριακό κράτος θα προσφέρει ποσό 1.000 ευρώ σε όσους αποφασίσουν να εγκαταλείψουν οικειοθελώς τη χώρα.

Περισσότερο για λόγους ευπρέπειας, άλλες κυβερνήσεις της ΕΕ έκαναν πιο προσεκτικά βήματα, περιοριζόμενες προς το παρόν στο πάγωμα της εξέτασης των αιτήσεων ασύλου από Σύρους. Η Νάνσι Φέιζερ, υπουργός Εσωτερικών της Γερμανίας, θεωρεί ότι η χώρα της πρέπει να περιμένει ώσπου να ξεκαθαρίσει το πολιτικό τοπίο στη Δαμασκό.

Οι περισσότεροι πρόσφυγες αμφιταλαντεύονται ανάμεσα στην ελπίδα και το άγχος για τις προοπτικές της Συρίας, όπως αναφέρουν οι ανταποκριτές του ανεξάρτητου, φιλοδημοκρατικού συριακού ραδιοφωνικού σταθμού Rozana, ο οποίος επικεντρώνεται στο ρεπορτάζ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και εκπέμπει από στούντιο στο Παρίσι και στο Γκαζιαντέπ της Τουρκίας.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες τους, αναφέρει το Politico, είναι ίσως αρκετά νωρίς για σκέψεις απαλλαγής της Ευρώπης από του σύρους μετανάστες. Μάλιστα, αν τα πράγματα στραβώσουν στη Δαμασκό, η ήπειρος ενδέχεται να βρεθεί αντιμέτωπη με μια νέα εισροή προσφύγων. Ουδείς γνωρίζει αν η κύρια ομάδα ανταρτών, Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), που έχει τζιχαντιστικές ρίζες, θα τηρήσει τις υποσχέσεις της ή θα εφαρμόσει τις γνώριμες μεθόδους της ισλαμιστικής καταστολής.

Το βασικό ερώτημα των αναλυτών για την επόμενη μέρα στη Συρία είναι αν το συνονθύλευμα των δυνάμεων της αντιπολίτευσης, που ανέλαβαν τη διακυβέρνηση της χώρας, θα αποδεχτούν ένα κοσμικό, δημοκρατικό κράτος – και αν θα ξεπεράσουν τα θρησκευτικά και εθνοτικά ρήγματα μεταξύ σουνιτών, αλαουιτών, δρούζων, Κούρδων και χριστιανών, που επιδεινώθηκαν από τον 13χρονο εμφύλιο πόλεμο.

Με βάση το ιστορικό της Συρίας το μέλλον δεν φαντάζει ευοίωνο, επισημαίνει το Politico. Η Αραβική Ανοιξη, που οδήγησε στην εκδίωξη των δικτατόρων της περιοχής, γέννησε ελπίδες για εκδημοκρατισμό και ειρήνη, αλλά τελικά έφερε νέους δικτάτορες. Ακόμα και στη Λιβύη, της οποίας η κοινωνία είναι πολύ πιο συνεκτική από εκείνη της Συρίας, τη σύντομη περίοδο μεταβατικής ειρήνης διαδέχθηκαν οι σφαίρες.

Προς το παρόν στη Συρία επικρατεί η αγαλλίαση για την πτώση του καθεστώτος και το άνοιγμα των φυλακών, με δεκάδες χιλιάδες ευγνώμονες κρατούμενους να βλέπουν μετά από καιρό το φως του ηλίου και να επανενώνονται με τις οικογένειές τους, οι οποίες είχαν χάσει εδώ και χρόνια την ελπίδα ότι θα τους ξανάβλεπαν. Οπως συνήθως συμβαίνει με την πτώση μιας απολυταρχίας, κυριαρχούν οι αποκαλυπτικές εικόνες της χλιδής του καθεστώτος.

Από το 1946, όταν και εξασφάλισε την ανεξαρτησία της, η Συρία έχει γνωρίσει μόνο πραξικοπήματα, στρατιωτικές εξεγέρσεις και επαναστάσεις, ενώ από το 1963 βιώνει τις συνέπειες μιας αιμοσταγούς δικτατορίας. Για μια χώρα που δεν έχει αποκτήσει ποτέ δημοκρατική διακυβέρνηση, ούτε ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν τόλμησε να προφέρει καν τη λέξη «δημοκρατία» στις πρώτες  δηλώσεις του επί αραβικού εδάφους, στη γειτονική Ιορδανία.

Ανέφερε μόνο ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστεί πως «ο συριακός λαός πρέπει να έχει την ευκαιρία να επιλέξει την πορεία του προς τα εμπρός». Το πώς ακριβώς θα επιτευχθεί κάτι τέτοιο χωρίς ελεύθερες και δίκαιες εκλογές αποτελεί προς το παρόν αντικείμενο εικασιών, γράφει το Politico. Ο κορυφαίος αμερικανός διπλωμάτης μίλησε αόριστα για μια «περιεκτική Συρία, που θα προστατεύει τα δικαιώματα των θρησκευτικών μειονοτήτων και δεν θα γίνει βάση τρομοκρατίας και εξτρεμισμού».

Ο Μπλίνκεν δεν αναφέρθηκε ούτε στον νέο ηγέτη και ανώτατο διοικητή των ανταρτών της Συρίας, Αχμέντ Χουσεϊν αλ-Σαρά (γνωστό με το αντάρτικο όνομα Αμπού Μοχάμεντ αλ-Γκολάνι), που παραμένει στη λίστα των επικηρυγμένων τρομοκρατών σε ΗΠΑ και Βρετανία – παρά τη φαινομενική μεταμόρφωσή του από τζιχαντιστή σε μετριοπαθή μαχητή την τελευταία οκταετία, για τα μάτια της Δύσης.

Η οργάνωση του αλ-Γκολάνι θεωρείται υπεύθυνη για δολοφονίες σύρων ακτιβιστών, και το ιδεολογικό υπόστρωμά της παραμένει σκληροπυρηνικά ισλαμιστικό, παρά τις αποστάσεις που έχει τηρήσει τα τελευταία χρόνια από την Αλ Κάιντα – της οποίας υπήρξε παρακλάδι. Η κίνηση απόσχισης, που χρονολογείται από το 2016, ήταν τακτικιστική, με βάση την απόφασή της να επικεντρωθεί στην ανατροπή του Ασαντ και να απομακρυνθεί από τη διεθνιστική τζιχάντ.

Αλλά η επιβολή του νόμου της σαρία και η στρατιωτική διοίκηση που είχε επιβάλει στην πόλη Ιντλίμπ της βορειοδυτικής Συρίας κατά τη διάρκεια της εξέγερσης προδίδουν, ίσως, τις αρχές της μελλοντικής διακυβέρνησης που σχεδιάζει ο αλ-Γκολάνι – αρχές που περιλαμβάνουν την πλήρη απόρριψη της δημοκρατίας και της εκκοσμίκευσης, και τον εναγκαλισμό μιας ισλαμικού τύπου διακυβέρνησης. Υπό αυτό το πρίσμα δεν διαφέρει πολύ από το καθεστώς των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν.

Παρά τις διαβεβαιώσεις του αλ-Γκολάνι για διεξαγωγή εκλογών, οι περισσότεροι σύροι αναλυτές δεν τον πιστεύουν, γράφει το Politico. Επισημαίνεται το γεγονός ότι ο «συνασπισμός» του απαρτίζεται από 12 ομάδες ανταρτών, πολλές εκ των οποίων περιλαμβάνουν ξένους μαχητές που έχουν πολεμήσει στο Αφγανιστάν, στην Κεντρική Ασία και στο Λεβάντε – και όλες απορρίπτουν τις αξίες της φιλελεύθερης δημοκρατίας.

Στην πλειονότητά τους, οι Σύροι που πανηγύρισαν την πτώση του Ασαντ θεωρούν ότι πρέπει να αγωνιστούν για τη δημοκρατία στη χώρα τους. Οι χώρες της Δύσης θα είναι ικανοποιημένες με κάποιας μορφής σταθερότητα στην περιοχή, που θα επιτρέψει στους πρόσφυγες που έχουν κατακλείσει τις πρωτεύουσές τους να επιστρέψουν στη Συρία. Γι’ αυτό, αργά ή σύντομα, θα ανοίξουν διάλογο με τη νέα ηγεσία της χώρας – όσο κι αν δεν την εμπιστεύονται.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News