Η εντυπωσιακή κατάρρευση του καθεστώτος Ασαντ στη Συρία, μιας «οικογενειακής επιχείρησης» από τη δεκαετία του 70, είναι ένας γεωπολιτικός σεισμός, από τον οποίο προκύπτουν νικητές και ηττημένοι.

Ο Νίκολας Κριστόφ, ο βραβευμένος αρθρογράφος των New York Times και άριστος γνώστης της Μέσης Ανατολής, επιχειρεί μία συνοπτική ανάλυση, ξεκινώντας από τους χαμένους.

Οι ηττημένοι

Η Συρία ήταν στενός σύμμαχος και ζωτικής σημασίας χερσαίος μεταφορικός σύνδεσμος με τον Λίβανο και τη Χεζμπολάχ.

Το Ιράν υποστήριξε τη Συρία, καθώς ο Ασαντ αγωνιζόταν να παραμείνει στην εξουσία κατά τη διάρκεια του τρομακτικού εμφυλίου πολέμου της χώρας -που ξεκίνησε το 2011 και μένει να φανεί αν έχει τελειώσει- και χρησιμοποίησε τη Δαμασκό για να προβάλει ισχύ σε όλη την περιοχή.

Το Ιράν έχει ήδη αποδυναμωθεί σημαντικά τους τελευταίους μήνες, λόγω των πληγμάτων από το Ισραήλ, και αυτό ενισχύει την αίσθηση ότι το καθεστώς της Τεχεράνης είναι ενδεχομένως ευάλωτο και σίγουρα μια μικρότερη δύναμη από ό,τι παλαιότερα.

Ενα ερώτημα, σημειώνει ο Κριστόφ, είναι αν όλα αυτά χρησιμοποιηθούν ως επιχειρήματα από την ηγεσία του Ιράν για την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων ως αποτρεπτικό μέσο.

Η Ρωσία χάνει επίσης έναν σημαντικό σύμμαχο και πιθανώς θα χάσει και τις πολύτιμες στρατιωτικές βάσεις της στη Συρία.

Το 2015, η Μόσχα επενέβη στρατιωτικά για να υποστηρίξει το καθεστώς Ασαντ στον εμφύλιο πόλεμο, ρίχνοντας βόμβες σε μη στρατιωτικούς στόχους, σκοτώνοντας αμάχους και αυξάνοντας την αντιδημοτικότητά του μεταξύ των πολιτών.

Η Ρωσία θεωρεί πολύτιμη τη ναυτική της βάση στην Ταρτούς, η οποία της επιτρέπει να υποστηρίζει πολεμικά πλοία στη Μεσόγειο.

Η Χεζμπολάχ υποστήριξε τον Ασαντ στον εμφύλιο της Συρίας και εξαρτήθηκε από όπλα που στέλνει το Ιράν μέσω της Συρίας στον Λίβανο. Το καθεστώς Ασαντ για δεκαετίες παρενέβαινε βίαια στην πολιτική του Λιβάνου.

Η αίρεση των αλαουιτών στη Συρία, ένα παρακλάδι του σιιτικού Ισλάμ που ανέρχεται ίσως στο 10% ή και περισσότερο των Σύρων, αναμένεται να κινδυνεύσει τώρα από τους τζιχαντιστές.

Η οικογένεια Αλ-Ασαντ ήταν αλαουίτες, οι οποίοι ήταν μισητοί για τα προνόμια που απολάμβαναν.

Το ίδιο ανησυχεί ο Κριστόφ και για τους χριστιανούς της Συρίας, οι οποίοι σε κάποιο βαθμό προστατεύονταν από τους Αλ-Ασαντ, αλλά τώρα ενδέχεται επίσης να στοχοποιηθούν και οι γυναίκες να χάσουν δικαιώματα.

Οι φονταμελιστές που εισήλθαν στη Δαμασκό, μπορεί να μην είναι Ταλιμπάν, επισημαίνουν οι ΝΥΤ, αλλά δεν απέχουν και πολύ.

Οι νικητές

Ας δούμε και τους νικητές από την πτώση του Ασαντ.

Οι σουνίτες μουσουλμάνοι ισλαμιστές καταπιέζονται άγρια στη Συρία εδώ και δεκαετίες και τώρα έχουν το πάνω χέρι.

Η νέα ηγεσία περιλαμβάνει δυνάμεις που είχαν εμπλακεί στο Ισλαμικό Κράτος και την Αλ Κάιντα, αν και έχουν αποκηρύξει αυτόν τον εξτρεμισμό. Είναι πολύ νωρίς για να αποδειχθεί στην πράξη, αλλά ο Κριστόφ δηλώνει επιφυλακτικός.

Το Ισραήλ κερδίζει, τουλάχιστον για ένα διάστημα, από την αποδυνάμωση εχθρών όπως το Ιράν και η Χεζμπολάχ, αλλά και το καθεστώς Ασαντ.

Ομως, το να έχει αποκτήσει γείτονα ένα σκληροπυρηνικό ισλαμιστικό καθεστώς, αν αυτή είναι η κατεύθυνση που θα ακολουθήσει η Συρία, δεν μπορεί να είναι καλό μακροπρόθεσμα.

Ο Ερντογάν επίσης βγαίνει κερδισμένος. Η Τουρκία αναμένεται να χρησιμοποιήσει την επιρροή της για να προσπαθήσει να χαλιναγωγήσει τους Κούρδους σε όλη την περιοχή.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορεί επίσης να ωφεληθούν με την έννοια ότι η Ρωσία και το Ιράν είναι ξεκάθαρα χαμένοι, αλλά πολλά εξαρτώνται από το τι θα επακολουθήσει.

Αν οι τζιχαντιστές θέλουν να δείξουν καλή διαγωγή προς την Ουάσινγκτον, θα μπορούσαν να απελευθερώσουν άμεσα τον Οστιν Τάις, έναν αμερικανό δημοσιογράφο που θεωρείται φυλακισμένος στη Συρία από το 2012. Η κίνηση αυτή θα ήταν ένας τρόπος για τη νέα ηγεσία να δείξει τις προθέσεις και την αξιοπιστία της.

Η πτώση του Ασαντ σίγουρα χαροποιεί τους υποστηρικτές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά κανείς δεν ξέρει πώς θα φερθούν οι σκληροπυρηνικοί ισλαμιστές και αν θα προχωρήσουν σε εκκαθάριση των αντιπάλων τους.

«Ενα σκληρό μάθημα που έμαθα καλύπτοντας τον κόσμο: μερικές φορές αυτό που ακολουθεί ένα τρομερό καθεστώς είναι εξίσου κακό ή και χειρότερο», κατέληξε ο Κριστόφ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News