Παρότι η Γαλλία δεν έχει κυβέρνηση ούτε (ακόμη) προϋπολογισμό για το 2025, η «καταιγίδα» στις αγορές που προέβλεψαν ορισμένοι πολιτικοί της, συμπεριλαμβανομένου του ίδιου του Μισέλ Μπαρνιέ, ο οποίος ανατράπηκε από τη θέση του πρωθυπουργού με ψήφο δυσπιστίας την Τετάρτη, δεν έχει εκδηλωθεί.

To Politico κάνει λόγο σε ανάλυσή του για μια «πολύ ήρεμη αντίδραση των χρηματοπιστωτικών αγορών» στα τελευταία γεγονότα, παρότι οι επενδυτές ανησυχούσαν για τον κίνδυνο να παραλύσει η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης, γεγονός που θα αποσταθεροποιούσε ενδεχομένως ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ενωση.

O δείκτης αναφοράς του χρηματιστηρίου της Γαλλίας (CAC 40) κινήθηκε ανοδικά μέσα στην εβδομάδα, ενώ το βαρόμετρο του πολιτικού κινδύνου, η διαφορά μεταξύ των αποδόσεων των γαλλικών δεκαετών ομολόγων και εκείνων της Γερμανίας, δεν έδειξε σημάδια συναγερμού.

Κρίση χρέους σε αργή κίνηση; 

«Δεν υπήρξε καμία κίνηση στην αγορά επειδή δεν υπήρχε το στοιχείο του αιφνιδιασμού» ανέφερε στο Politico ο Λεό Μπαρνικού, ο γάλλος ανώτερος οικονομολόγος της Oxford Economics. Η απουσία δράματος ήταν εμφανής και στις Βρυξέλλες: ακόμη και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποβάθμισε την Πέμπτη τη σοβαρότητα της κατάστασης, τονίζοντας ότι τα οικονομικά θεμέλια της Γαλλίας είναι σε καλή κατάσταση, παρά το τεράστιο χρέος της.

Οι ειδικοί εκτιμούν ότι ο κύριος λόγος αυτής της εκκωφαντικής σιωπής στις αγορές, εκτός από τον παράγοντα της αναμονής, είναι ότι πρόκειται για μια ακόμη κρίση χρέους «που εκτυλίσσεται σε αργή κίνηση», επισημαίνει ο ιστότοπος.

Το Politico σχολιάζει επίσης ότι η Γαλλία μπορεί να πλέει σε αχαρτογράφητα νερά, αλλά έχει… αποφασίσει να μην ανησυχεί. «Αυτή η κρίση θα συνεχιστεί για αρκετό καιρό» δήλωσε ο αντιπρόεδρος της S&P Global Market Intelligence, Κεν Γουάτρετ. «Μέχρι στιγμής η αντίδραση των χρηματοπιστωτικών αγορών ήταν σχετικά ήπια» είπε, προειδοποιώντας όμως ότι η αντίδραση θα μπορούσε να επιδεινωθεί «όσο περισσότερο συνεχίζεται» η παρούσα αναταραχή.

Ο πανικός δεν έχει ξεσπάσει, λοιπόν, γιατί η πτώση της κυβέρνησης ήταν μια αναμενόμενη εξέλιξη και τα πράγματα, παρότι επιδεινώνονται, κινούνται με αργό ρυθμό. Τι μέλλει γενέσθαι, όμως, αν η συνεχιστεί η δημοσιονομική ανησυχία;

Εγινε «κακός μαθητής» της ευρωζώνης

Από εκεί που η Ελλάδα αποτέλεσε την περασμένη δεκαετία τον διασημότερο «κακό μαθητή» της ευρωζώνης, σήμερα τη θέση αυτή διεκδικεί η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της. Ο λόγος; Το Παρίσι βρίσκεται αντιμέτωπο με τη λεγόμενη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος των Βρυξελλών για υπέρβαση των δαπανών το 2023.

Το έλλειμμα θα φθάσει εφέτος το 6,2% του ΑΕΠ, ύψος διπλάσιο από το όριο της ΕΕ. Το πιο ανησυχητικό, σύμφωνα με το Politico, είναι ότι το χάσμα συνεχίζει να διευρύνεται, παρότι οι πιέσεις στα δημόσια ταμεία από την πανδημία και την εισβολή στην Ουκρανία υποχωρούν στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης. Επιπλέον, αυτό το «άνοιγμα» στο έλλειμμα «δεν ήρθε από το πουθενά. Το έλλειμμα της Γαλλίας ήταν κάτω από το 3% του ΑΕΠ μόνο σε τρία από τα τελευταία 22 χρόνια, καθώς οι διαδοχικές κυβερνήσεις ανέβαλλαν τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις».

Το σχέδιο προϋπολογισμού του Μπαρνιέ, που περιλάμβανε περικοπές δαπανών ύψους 40 δισ. ευρώ και αυξήσεις φόρων ύψους 20 δισ. ευρώ, είχε καθησυχάσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι αυτή τη φορά το Παρίσι «θα ήταν σοβαρό», αναφέρει το Poilitico, και εξιστορεί τα τελευταία γεγονότα:

—Σε μια επίδειξη καλής πίστης, η Επιτροπή είχε αποδεχθεί ένα προκαταρκτικό σχέδιο που περιέγραφε μια σταθερή μείωση του ελλείμματος τα επόμενα χρόνια, χωρίς να ζητά διευκρινίσεις για τι θα συνέβαινε σε περίπτωση απόρριψης των δημοσιονομικών προτάσεων του Μπαρνιέ.

—«Με τον τρόπο αυτόν συνεχίστηκε μια μακρά παράδοση στις Βρυξέλλες, όπου ο πρώτος κανόνας για τα ελλείμματα του γαλλικού προϋπολογισμού είναι ότι… δεν μιλάς για τα ελλείμματα του γαλλικού προϋπολογισμού» σχολιάζει με χιούμορ ο ιστότοπος. Τόσο το 2003 όσο και το 2014, η Γαλλία είχε περιφρονήσει τους υφιστάμενους κανόνες για το έλλειμμα και είχε αποφύγει τις κυρώσεις. «Parce que c’est la France» (Eπειδή είναι η Γαλλία), όπως το είχε θέσει ο τότε πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.

Η παραδοσιακή «ομερτά» 

Αυτή τη φορά η Κομισιόν κίνησε τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος κατά της Γαλλίας, αν και σε ένα νέο πλαίσιο, όπου ο κίνδυνος κυρώσεων έχει σχεδόν εξαλειφθεί. Παράλληλα, όμως, η «ομερτά» συνεχίζεται, σύμφωνα με Politico, που δίνει και ένα παράδειγμα:

♦ Κατά την εμφάνισή της ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου την Πέμπτη (5/12), η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ απέκρουσε κάθε προσπάθεια από ευρωβουλευτές να θέσουν το ζήτημα τι θα μπορούσε να συμβεί σε περίπτωση που οι αγορές ομολόγων πραγματικά τρομάξουν.

«Δεν θα μιλήσω για μεμονωμένες χώρες» είπε η Λαγκάρντ απαντώντας σε ερώτηση που αναφερόταν στη Γαλλία, προτού απαντήσει με ένα θερμό «ναι» στην επόμενη ερώτηση, όταν ρωτήθηκε συγκεκριμένα αν η Γερμανία θα πρέπει να αυξήσει το επίπεδο των δημόσιων επενδύσεών της. Η αντίφαση ήταν προφανής…

Το ζήτημα είναι πιθανό να τεθεί στη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών της ΕΕ στις Βρυξέλλες την επόμενη εβδομάδα, παρότι δεν περιλαμβάνεται στην επίσημη ημερήσια διάταξη. «Δεν υπάρχει καμία πίεση, καμία πρόθεση να μεταφερθούν συγκεκριμένα μηνύματα στη Γαλλία» δήλωσε στο Politico ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ ενόψει της συνάντησης. «Αυτό που βιώνει η Γαλλία είναι μια κοινοβουλευτική συνταγματική διαδικασία. Είναι μια πολιτικά περίπλοκη κατάσταση και πρέπει να σέβεται κανείς τις δημοκρατικές διαδικασίες» πρόσθεσε.

Ο ίδιος αξιωματούχος δήλωσε ότι η νέα γαλλική κυβέρνηση ίσως χρειαστεί να στείλει στην Επιτροπή μια νέα πρόταση για την πορεία μείωσης του ελλείμματος τα επόμενα χρόνια. Τι συμβαίνει όμως με τον προϋπολογισμό του Μπαρνιέ, ο οποίος έχει πια χάσει την εμπιστοσύνη της Βουλής; Οι ειδικοί συμφωνούν ότι ο Μπαρνιέ (ως υπηρεσιακός πρωθυπουργός) ή ο διάδοχός του θα μπορούσε να υιοθετήσει έναν ειδικό νόμο, ο οποίος θα επέτρεπε στο κράτος να μεταφέρει ουσιαστικά τον προϋπολογισμό του προηγούμενου έτους στο 2025 έως ότου υιοθετηθεί ένας νέος.

Η ακροδεξιά Μαρίν Λεπέν, η οποία συνέβαλε στην πτώση του Μπαρνιέ ενώνοντας τις δυνάμεις της με την Αριστερά, δήλωσε ότι το κόμμα της, ο Εθνικός Συναγερμός, θα ψηφίσει υπέρ της έγκρισης αυτού του ειδικού νόμου. Η αντιγραφή του περυσινού προϋπολογισμού σημαίνει ότι, σε αντίθεση με όσα υποσχέθηκε, η Γαλλία δεν θα μειώσει το έλλειμμά της. Ο υπουργός Προϋπολογισμού Λοράν Σαν Μαρτέν προειδοποίησε, δε, ότι το έλλειμμα θα μπορούσε να διευρυνθεί περαιτέρω, φτάνοντας στο 7% του ΑΕΠ.

Το παρήγορο είναι ότι η γαλλική οικονομία εκτιμάται ότι θα συνεχίσει να αναπτύσσεται το 2025, κάτι που έχει ως θετική συνέπεια τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης. Ετσι, παρότι πολλές δαπάνες θα αυξηθούν λόγω πληθωρισμού, το ίδιο θα συμβεί και με ορισμένα φορολογικά έσοδα.

Επιπλέον, θυμίζει το Politico, η ΕΚΤ αναμένεται να συνεχίσει να μειώνει τα επιτόκιά της το επόμενο έτος, γεγονός που αναμένεται να συγκρατήσει το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους της. «Σε αντίθεση με την Ελλάδα και την Πορτογαλία πριν από 14 χρόνια, η Γαλλία δεν έχει τεράστιο έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Δεν εξαρτάται από την “καλοσύνη των ξένων” για τη χρηματοδότηση της κυβέρνησής της» προσθέτει ο ιστότοπος.

Σημαίνει αυτό ότι η Γαλλία δεν θα αντιμετωπίσει κανένα πρόβλημα αν στη θέση του σχεδίου προϋπολογισμού του Μπαρνιέ, που άρεσε στις Βρυξέλλες, δούμε ένα copy-paste του περυσινού; Μάλλον όχι. Διότι η ψυχραιμία των αγορών δεν πρέπει ποτέ να θεωρείται δεδομένη. Και οι Βρυξέλλες, άλλωστε, παρά την παράδοση της «ομερτά» για τη Γαλλία, θα αναγκαστούν κάποια στιγμή να επιβάλουν τους κανόνες με τρόπο αμερόληπτο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News