Ενα αυτοκίνητο σκεπασμένο από ένα γιγάντιο σεμεδάκι, με τραγούδια του ράπερ Grandmaster Flash να παίζουν σε εκκωφαντική ένταση από το στερεοφωνικό του, πρόσφερε στη δημιουργό του το φετινό βραβείο Τέρνερ, που απονέμεται σε βρετανούς εικαστικούς καλλιτέχνες.

Οι κριτές επαίνεσαν τους «απροσδόκητους και παιχνιδιάρικους συνδυασμούς υλικών» της Τζάσλιν Κάουρ, που περιλάμβαναν ένα αντίγραφο του παλιού αυτοκινήτου της οικογένειάς της ντυμένο με το γνωστό δαντελωτό ύφασμα, όπως αναφέρει δημοσίευμα των Times του Λονδίνου.

Το Ford Escort Cabriolet Mk3 και άλλα αντικείμενα από την παιδική ηλικία της ινδικής καταγωγής Κάουρ μαζί με την οικογένειά της στη Γλασκόβη –ανάμεσά τους ένα κουτάκι του αναψυκτικού Irn-Bru της δεκαετίας του 1990 και ένα πολύ παλιό βρετανικό χαλί Axminster– εντυπωσίασαν την κριτική επιτροπή, σύμφωνα με τον Αλεξ Φάρκουαρσον, διευθυντή και πρόεδρο της γκαλερί Τέιτ.

Ο Φάρκουαρσον λέει στους Times ότι υπήρξε «ισχυρή υποστήριξη στο τέλος για τη νίκη της Τζάσλιν» και ότι η κριτική επιτροπή εντυπωσιάστηκε από τον τρόπο που η 38χρονη καλλιτέχνις «μεταμορφώνει μια ολόκληρη σειρά καθημερινών αντικειμένων, κάποια από τα οποία είναι κοινά και χαμένα στον χρόνο, σε ζωντανά περιβάλλοντα» με τη βοήθεια μουσικής και ηχητικών εφέ.

Προσθέτει ότι η τέχνη της Κάουρ «είναι ανοιχτή σε ευρύτερα ζητήματα μνήμης, πολιτισμού και πολιτικής, που αφορούν μεγάλες ιστορικές και γεωγραφικές συντεταγμένες – ιδιαίτερα την κληρονομιά της αποικιοκρατίας». Κατά την αποδοχή του βραβείου της η Κάουρ κάλεσε την γκαλερί Τέιτ να κόψει τους δεσμούς της με φιλανθρωπικούς υποστηρικτές της που, όπως είπε, είναι συνένοχοι στη «γενοκτονία του παλαιστινιακού λαού».

Η νικήτρια του φετινού βραβείου Τέρνερ υπογράφει μια επιστολή που συνυπέγραψαν περισσότεροι από 1.000 καλλιτέχνες και εργαζόμενοι στον χώρο του πολιτισμού, η οποία καλεί την γκαλερί Τέιτ να απομακρυνθεί από τρεις οργανώσεις. «Η Τέιτ δεν θα έπρεπε να θέτει σε κίνδυνο την καριέρα των καλλιτεχνών. Οι δεσμοί με αυτές τις οργανώσεις είναι ανήθικοι» είπε στην τελετή απονομής του βραβείου της.

Η βράβευση της Κάουρ για το έργο «Sociomobile» προκάλεσε συγκρίσεις με μερικές από τις πιο αξιομνημόνευτες παλαιότερες νικητήριες συμμετοχές των βραβείων Τέρνερ, όπως «Το Κρεβάτι μου» της Τρέισι Εμίν και ο διατηρημένος σε φορμαλδεΰδη καρχαρίας του Ντέιμιεν Χερστ με τίτλο «Η Φυσική Αδυνατότητα του Θανάτου στο Μυαλό Κάποιου που Βρίσκεται Εν Ζωή».

Το βραβείο Τέρνερ, πάντως, σύμφωνα με ορισμένους κριτικούς τέχνης είναι σήμερα μια χλωμή απομίμηση αυτού που εκπροσωπούσε την εποχή των Εμίν και Χερστ, όταν η σύγχρονη τέχνη αιχμαλώτιζε τη φαντασία ενός μεγάλου κοινού. Ο αριθμός των επισκεπτών στα μεγαλύτερα μουσεία τέχνης της Βρετανίας απέχει πολύ από τα επίπεδα της εποχής πριν την πανδημία – με την Γκαλερί Μοντέρνας Τέχνης Τέιτ να δέχεται περίπου ένα εκατομμύριο λιγότερους επισκέπτες συγκριτικά με τότε.

Ο οργανισμός Τέιτ –ο οποίος περιλαμβάνει γκαλερί στο Λονδίνο, στο Λίβερπουλ και στην Κορνουάλη, διοργανώνει τα βραβεία Τέρνερ και χρηματοδοτείται από το βρετανικό Δημόσιο– παρουσίασε έλλειμμα πολλών εκατομμυρίων λιρών πέρυσι. Οι κριτικοί τέχνης επικρίνουν την ποιότητα των πρόσφατων νικητών του Τέρνερ, το οποίο ιστορικά θεωρείται το σημαντικότερο βραβείο σύγχρονης τέχνης στη χώρα.

Τα τελευταία χρόνια έχουν εκφραστεί αρκετά παράπονα ότι οι σύγχρονοι καλλιτέχνες είναι πολύ απασχολημένοι με τις ταυτολογικές πολιτικές: τη δημιουργία έργων που δίνουν προτεραιότητα σε ερωτήματα σχετικά με την ταυτότητα, σε μια προσπάθεια αποκατάστασης των ανισορροπιών του κόσμου της τέχνης, ο οποίος ιστορικά κυριαρχείται από λευκούς άνδρες.

Η Κάουρ, γεννημένη το 1986, αποφοίτησε από τη Σχολή Τέχνης της Γλασκόβης το 2008 και έκτοτε έχει παρουσιάσει έργα της σε πολλές γκαλερί, όπως το Young V&A στο Λονδίνο και το Βαλτικό Κέντρο Μοντέρνας Τέχνης στην πόλη Γκέιτσχεντ. Η βράβευσή της συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο ύψους 25.000 λιρών (30.175 ευρώ). Η έκθεση του έργου της στην Γκαλερί Τέιτ του Λονδίνου θα διαρκέσει έως τις 16 του προσεχούς Φεβρουαρίου.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News