Η Αυστραλία αποφάσισε να απαγορεύσει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στα παιδιά ηλικίας κάτω των 16 ετών. Το νομοσχέδιο, που την περασμένη Πέμπτη πήρε το πράσινο φως από τη Γερουσία –και αναμένεται να εγκριθεί και από τη Βουλή, όπου η κυβέρνηση έχει την πλειοψηφία– υποχρεώνει τα πιο δημοφιλή από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook, το X, το Instagram, το TikTok, αλλά όχι το WhatsApp και το YouTube, να λάβουν «λογικά μέτρα» με στόχο τον αποκλεισμό των ανηλίκων κάτω των 16 ετών από τις πλατφόρμες τους.

Οταν τεθεί σε ισχύ ο νόμος (μετά από 12 μήνες το νωρίτερο), όσες εταιρείες δεν έχουν προετοιμαστεί κατάλληλα ώστε να συμμορφωθούν στις διατάξεις ίσως κληθούν να καταβάλουν πρόστιμα ύψους έως και 50 εκατ. δολαρίων Αυστραλίας (περίπου 30 εκατ. ευρώ). Ωστόσο, τυχόν παραβάσεις από ανηλίκους και γονείς δεν θα τιμωρούνται, καθώς ο νόμος –ο οποίος στοχεύει επίσης στην προστασία της ιδιωτικότητας– δεν υποχρεώνει άτομα κάτω των 16 ετών να προσκομίζουν έγγραφα για την επαλήθευση της ηλικίας τους.

Ο Εργατικός πρωθυπουργός της Αυστραλίας Αντονι Αλμπανέζι δεν έχει καμία αμφιβολία: θεωρεί πως τα κοινωνικά δίκτυα είναι «μια πηγή κοινωνικής πίεσης και άγχους, ένα εργαλείο για απατεώνες και αρπακτικά» και γι’ αυτό προτρέπει τα παιδιά της Αυστραλίας «να αφήσουν τα smartphones τους και να αφιερώσουν περισσότερο χρόνο στο ποδόσφαιρο, στο κρίκετ, στο τένις, στο βόλεϊ και στην κολύμβηση».

«Η αυστραλιανή νομοθεσία, που είναι από τις πιο αυστηρές του κόσμου, σίγουρα θα βρει μιμητές» γράφει η Ντανιέλα Αμάουι στη Repubblica, αναφέροντας ενδεικτικά ότι στην πατρίδα της, την Ιταλία, συζητείται ήδη σε κοινοβουλευτικό επίπεδο η απαγόρευση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης σε παιδιά ηλικίας κάτω των 15 ετών, ενώ παρόμοιες προτάσεις εκφράζονται στη Νορβηγία, στην Ισπανία, σε πολλές αμερικανικές Πολιτείες και αλλού. Ομως η ιταλίδα αρθρογράφος θέτει δύο ερωτήματα που οφείλουν, κατά τη γνώμης της, να σκεφτούν και να τα απαντήσουν όσοι βιάζονται να νομοθετήσουν.

«Ποιοι είναι οι σημερινοί δεκαεξάρηδες; Παιδιά στα οποία πρέπει απλώς να απαγορευτούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ώστε να ξεπεράσουν τις ανησυχίες τους, την κατάθλιψη, τη δυσφορία τους, ή νεαροί ενήλικες που σε πολλές χώρες ήδη ψηφίζουν, οδηγούν, έχουν τραπεζικό λογαριασμό και είναι ανεξάρτητοι;» διερωτάται.

«Οι δεκαεξάχρονοι είναι καταρχάς “ψηφιακοί ιθαγενείς”» απαντά η ίδια. «Χρησιμοποιούν υπολογιστές, smartphones και iPads (που έβαλαν στα χέρια τους οι γονείς τους) από τότε που ήταν παιδιά και θα βρουν –το κάνουν ήδη– τρόπους να ξεπεράσουν τις απαγορεύσεις […] Στη Γαλλία, όπου ο νόμος απαιτεί γονική συναίνεση για παιδιά κάτω των 15 ετών, σχεδόν οι μισοί χρήστες καταφέρνουν να παρακάμπτουν τη ρύθμιση».

Το δεύτερο ερώτημα της Ντανιέλα Αμάουι είναι ακόμη πιο αμείλικτο: Γιατί, έπειτα από χρόνιες απαιτήσεις για εκκαθάριση των διαφόρων TikTok, X και Meta από ψευδείς ειδήσεις, λογαριασμούς που υποδαυλίζουν μίση και ωθούν στην ανορεξία, στην αυτοκτονία και σε πολλά άλλα, οι πλατφόρμες τους εξακολουθούν να είναι γεμάτες; «Επειδή στα άκρα κερδίζουν» συμπεραίνει η αρθρογράφος.

Ολοκληρώνοντας το άρθρο της στη Repubblica, η Αμάουι θέτει και ένα τρίτο ερώτημα που αφορά όχι τόσο τους νομοθέτες και τους κλειδοκράτορες της κοινωνικής δικτύωσης, όσο τους γονείς, τα σχολεία και την κοινωνία στο σύνολό της: «Είμαστε σίγουροι ότι αντί να απαγορεύσουμε, δεν θα ήταν καλύτερο να εκπαιδεύσουμε; Οι νέοι πρέπει να είναι προετοιμασμένοι, εφοδιασμένοι με εργαλεία που θα τους επιτρέπουν να αντιλαμβάνονται σε τι εκτίθενται. Θα πρέπει να τους εξηγήσουμε πώς να αναγνωρίζουν τις αληθείς από τις ψευδείς ειδήσεις, πώς να αλληλεπιδρούν χωρίς να καταβάλλονται συναισθηματικά, πώς να είναι online χωρίς να γίνονται ευάλωτοι, εσωστρεφείς και χειραγωγήσιμοι. Θα πρέπει να τους διδάξουμε να αποστασιοποιούνται από το διαδίκτυο όταν αντιλαμβάνονται πως αυτό γίνεται επικίνδυνο».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News