Η Ευρώπη έχει φοβηθεί. Μετά από χρόνια ηρεμίας και συλλογικού αισθήματος ασφάλειας, που δημιούργησε το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, οι χώρες της κοιτούν τώρα ξανά προς τα ανατολικά και προετοιμάζονται για αυτό που όλοι εύχονται να μην συμβεί, αλλά κανείς πλέον δεν αποκλείεει: Εναν πόλεμο με τη Ρωσία. Ιδιαίτερα οι χώρες που βρίσκονται κοντά της.
Η Γερμανία αναπτύσσει μια εφαρμογή που βοηθά τους πολίτες να εντοπίσουν το πλησιέστερο καταφύγιο σε περίπτωση που η χώρα δεχθεί επίθεση. Η Σουηδία διανέμει ένα φυλλάδιο 32 σελίδων με τίτλο «Αν έρθει η Κρίση ή ο Πόλεμος» (βλ. εικόνα). Μισό εκατομμύριο Φινλανδοί έχουν ήδη κατεβάσει από το Διαδίκτυο έναν οδηγό έκτακτης ανάγκης.
Αν η προοπτική μιας ευρύτερης σύγκρουσης στην Ευρώπη φαίνεται μακρινή για πολλούς, ορισμένες χώρες προετοιμάζονται για αυτήν, γράφει ο Guardian. Οπως το έθεσε ο υπουργός Αμυνας της Γερμανίας, Μπόρις Πιστόριους, «λαμβάνουν μέτρα για να κάνουν τους πληθυσμούς τους ετοιμοπόλεμους».
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει αυξήσει δραματικά τις εντάσεις σε όλη την περιοχή της Βαλτικής, ωθώντας τη Φινλανδία και τη Σουηδία να εγκαταλείψουν δεκαετίες αδέσμευτης πολιτικής και να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ. Η στρατιωτική ικανότητα, ωστόσο, δεν είναι το παν. Πρέπει και οι πολίτες να είναι προετοιμασμένοι.
«Ζούμε σε αβέβαιες εποχές. Επί του παρόντος διεξάγονται ένοπλες συγκρούσεις στη δική μας γωνιά του κόσμου. Η τρομοκρατία, οι επιθέσεις στον κυβερνοχώρο και οι εκστρατείες παραπληροφόρησης χρησιμοποιούνται για να μας υπονομεύσουν και να μας επηρεάσουν», αναφέρει ο πρόλογος του σουηδικού φυλλαδίου.
Διατίθεται και στα αγγλικά και γράφει ακόμη ότι η συλλογική ανθεκτικότητα είναι απαραίτητη. Επίσης λέει ότι στην περίπτωση που η Σουηδία δεχθεί επίθεση, «όλοι πρέπει να κάνουν αυτό που τους αναλογεί ώστε να υπερασπιστούν την ανεξαρτησία και τη δημοκρατία».
Οι Σουηδοί είναι εξοικειωμένοι με τέτοια φυλλάδια. Το πρώτο εκδόθηκε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το τωρινό συμβουλεύει, μεταξύ άλλων θεμάτων, για τα συστήματα προειδοποίησης, τα αντιαεροπορικά καταφύγια, την ψηφιακή ασφάλεια, ακόμη και τον τρόπο χρήσης της τουαλέτας εάν δεν υπάρχει νερό.
Συνιστά επίσης στους ανθρώπους να ελέγχουν ετησίως την παροχή νερού στα σπίτια τους, να έχουν πολλές κουβέρτες, ζεστά ρούχα και εναλλακτική θέρμανση, να προμηθευτούν ένα ραδιόφωνο με μπαταρία και να αποθηκεύσουν άφθονα τρόφιμα που προσφέρουν ενέργεια (εικόνα κάτω).
Οι αντιδράσεις μεταξύ των Σουηδών κατοίκων ήταν μικτές, γράφει ο Guardian. Ο 36χρονος Τζόνι Σαμούν, κομμωτής από τη Σόλνα, κοντά στη Στοκχόλμη, είπε στο βρετανικό Μέσο ότι είναι «καλό να είσαι προετοιμασμένος». Αλλά, πρόσθεσε ότι ενώ το φυλλάδιο είναι μια καλή ιδέα, ο κόσμος δεν ασχολείται πολύ με αυτό.
«Στο κομμωτήριο δεν έχω ακούσει πολλούς ανθρώπους να μιλάνε για αυτό. Μόνο ένας είπε ότι το είχε πάρει», είπε. «Ο κόσμος δεν αγχώνεται». Από την άλλη, η Μούνα Αγιάν, μια εργαζόμενη στον τομέα της υγείας από τη Στοκχόλμη, ανησυχεί για το πόσο αδιάφοροι είναι πολλοί Σουηδοί.
Εχοντας βιώσει η ίδια πολεμική σύγκρουση στη Σομαλία, η Αγιάν είπε ότι είναι φοβισμένη. «Φοβάμαι γιατί ξέρω τι σημαίνει πόλεμος, έχω επιζήσει από τον πόλεμο», είπε στον Guardian, προσθέτοντας ότι είχε εφοδιαστεί με νερό, πηγές φωτός μπαταρίας και κεριά.
Προσπαθεί επίσης να βρει πώς να το πει στα πέντε παιδιά της χωρίς να τα τρομάξει. Για τους ανθρώπους από τη Σομαλία, τη Συρία ή το Ιράκ, η συζήτηση για πιθανή σύγκρουση στη Σουηδία είναι τραυματική, είπε.
«Εμείς που ήμασταν στον πόλεμο, δεν είμαστε καλά. Ανησυχούμε πολύ, γιατί αν γίνει πόλεμος ξέρουμε τι θα γίνει. Στον πόλεμο χάσαμε συγγενείς, παιδιά εξαφανίζονται».
Η Φατούμα Μοχάμεντ, επικοινωνιολόγος από τη Στοκχόλμη, είπε στον Guardian ότι πολλές οικογένειες σε φτωχότερες περιοχές δεν έχουν αρκετό φαγητό ούτως ή άλλως, πόσο μάλλον για αποθήκευση, ενώ άλλες προσπαθούν να βρουν πού είναι τα τοπικά καταφύγιά τους. Πρόσθεσε ότι θα ήθελε να δει περισσότερες πληροφορίες να παρέχονται στους ανθρώπους αυτοπροσώπως και όχι μόνο με φυλλάδια.
Η διεύθυνση πολιτικής προστασίας της Νορβηγίας, DSB, έχει διανείμει ένα παρόμοιο φυλλάδιο στα 2,6 εκατομμύρια νοικοκυριά της χώρας. «Ζούμε σε έναν όλο και πιο ταραγμένο κόσμο», γράφει, που επηρεάζεται από την κλιματική αλλαγή, τις ψηφιακές απειλές και «στη χειρότερη περίπτωση, από πολεμικές πράξεις».
Το νορβηγικό φυλλάδιο (εικόνα κάτω) συμβουλεύει τους ανθρώπους να αποθηκεύουν μη ευπαθή τρόφιμα, όπως «κονσέρβες οσπρίων, ενεργειακές μπάρες, αποξηραμένα φρούτα, σοκολάτα, μέλι, μπισκότα και ξηρούς καρπούς».
Η Νορβηγία συμβουλεύει επίσης τους κατοίκους να εφοδιάζονται με βασικά φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων των δισκίων ιωδίου, ώστε να είναι έτοιμοι σε περίπτωση πυρηνικού συμβάντος και, όπως η Σουηδία, συνιστά στους ανθρώπους να κρατούν απόθεμα μετρητών στο σπίτι.
Θα επιζήσεις για 72 ώρες;
Στη Φινλανδία, ένας μεγάλος διαδικτυακός οδηγός που ονομάζεται «Προετοιμασία για Έκτακτα Συμβάντα και Κρίσεις» προσφέρει στους κατοίκους πληροφορίες και συμβουλές για οτιδήποτε, από διακοπές νερού έως πυρκαγιές, κατάρρευση του Διαδικτύου ή «μακροπρόθεσμες κρίσεις, όπως στρατιωτικές συγκρούσεις»
Στον ιστότοπο, 72tuntia.fi, η Φινλανδία, η οποία μοιράζεται σύνορα 1.340 χιλιομέτρων με τη Ρωσία, καλεί τους πολίτες της να κάνουν ένα τεστ επιβίωσης: «Θα επιζούσατε επί 72 ώρες;» σε περίπτωση μιας σειράς κρίσεων, καλώντας τους να βελτιώσουν τόσο τις δεξιότητές τους όσο και τα εφόδιά τους (βλ. εικόνα).
Ο ιστότοπος παρέχει συμβουλές για την ενίσχυση της ψυχολογικής ανθεκτικότητας «ώστε να αυξήσετε την ικανότητά σας να αντιμετωπίζετε δύσκολες συνθήκες», τη βελτίωση της προσωπικής ασφάλειας στον κυβερνοχώρο και τη θωράκιση των εσωτερικών χώρων: «Σφραγίστε τις πόρτες και τα παράθυρα. Ανοίξτε το ραδιόφωνο. Περιμένετε ήρεμα για οδηγίες», λέει μεταξύ άλλων.
Η Σουβι Ακσέλα, της Εθνικής Ενωσης Ετοιμότητας Γυναικών (Nasta), η οποία συμμετέχει στην επιτροπή εμπειρογνωμόνων των 72 ωρών, είπε στον Guardian ότι η επιτροπή έχει εξετάσει το ενδεχόμενο να συστήσει την αποθήκευση τροφίμων, σε ποσότητες που αρκούν για μια ολόκληρη εβδομάδα, όπως έκαναν η Σουηδία και η Νορβηγία.
Ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία ήταν ένα «κάλεσμα αφύπνισης» ακόμη και σε μια χώρα που είχε προετοιμαστεί από καιρό, πρόσθεσε: Πολλές γυναίκες έχουν εγγραφεί σε μαθήματα ετοιμότητας, τα ραδιόφωνα με μπαταρία έχουν εξαφανιστεί από τα καταστήματα και ερωτήσεις όπως «πόσο νερό έχεις στο σπίτι;» ή «έχεις σόμπα κατασκήνωσης;» έχουν γίνει πολύ συχνές.
Εν τω μεταξύ, η Γερμανία εστιάζει στην αύξηση του αριθμού των καταφυγίων της μετά από επίσημη εκτίμηση ότι το έθνος των 84 εκατομμυρίων έχει λιγότερα από 600 δημόσια καταφύγια, ικανά να φιλοξενήσουν μόλις 480.000 άτομα.
Πολλά καταφύγια της εποχής του ψυχρού πολέμου είχαν εγκαταλειφθεί λόγω της πεποίθησης ότι δεν θα χρειάζονταν πλέον, αλλά το Βερολίνο έχει τώρα ξεκινήσει ένα εθνικό σχέδιο καταφυγίων, υπό την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Προστασίας του Πληθυσμού, ενώ προωθεί και την ανάπτυξη μιας εφαρμογής γεωεντοπισμού για έκτακτες ανάγκες.
Οι ειδικοί, σύμφωνα με τον Guardian, προβλέπουν ότι μια επίθεση από τη Ρωσία μπορεί να είναι πιθανή μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια και μια τεράστια επιχείρηση βρίσκεται τώρα σε εξέλιξη για τον εντοπισμό οποιασδήποτε δομής που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως καταφύγιο εάν συνέβαινε κάτι τέτοιο, συμπεριλαμβανομένων σταθμών του μετρό και των υπογείων χώρων σε δημόσια γραφεία, σχολεία και δημαρχεία.
Τα γερμανικά νοικοκυριά έχουν παροτρυνθεί, επίσης, να προσαρμόσουν σε πιθανά καταφύγια τα δικά τους κελάρια, γκαράζ ή αποθήκες ή να ανασκάψουν παλιές αποθήκες, ενώ οι εργολάβοι θα είναι στο εξής υποχρεωμένοι να συμπεριλάβουν ασφαλή καταφύγια στα νέα σπίτια, όπως έχει ήδη κάνει η Πολωνία.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News