Ο κωμικός Τζο Κουκ και οι συνεργάτες του Τζέιμς Γκλάντον, Κέιλουμ Γκάλβιν γύριζαν ταινίες διάρκειας ενός λεπτού και τις αναρτούσαν στο YouTube από το 2018. Η σειρά από μικρά σκετς με τίτλο «Benches» και θέμα τις προσπάθειες τριών φίλων να βρουν το τέλειο παγκάκι κέρδισε κάποια βραβεία σε φεστιβάλ, αλλά τίποτε περισσότερο.

Αργότερα αποφάσισαν να δημοσιεύσουν τη σειρά «Natty Wine Bros» –μονόλεπτα κωμικά επεισόδια γύρω από τρεις αριστοκράτες λάτρεις του κρασιού σε συνεδρίες γευσιγνωσίας– στο TikTok. Τα γύρισαν μέσα σε μία ημέρα και αρχικά τα ανάρτησαν στο Instagram, χωρίς ιδιαίτερη ανταπόκριση – ενώ τον Νοέμβριο του 2022 τα μετέφεραν στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης για σύντομα βίντεο. Μέσα σε λίγες ημέρες έγιναν viral.

Οπως λένε στο ρεπορτάζ της Telegraph, τα βίντεο άγγιξαν τις 300.000 θεάσεις στο TikTok – και αμέσως μετά, διπλάσιο αριθμό θεάσεων στο Instagram. Το εντελώς λονδρέζικο χιούμορ τους έγινε διάσημο σε περιοχές της Νέας Υόρκης, της Αυστραλίας και άλλων περιοχών του πλανήτη. Μια σκοτσέζικη παμπ άρχισε να προβάλλει τα επεισόδια σε οθόνη στην είσοδό της.

Με τη στοιχειώδη δράση και τα πολλά αστεία του, το «Natty Wine Bros» είναι ενδεικτικό μιας νέας τάσης στην ψυχαγωγία: την αγγλόφωνη εκδοχή μιας μορφής αφήγησης που έγινε γνωστή στην Κίνα ως «ντουάντζου». Πρόκειται, όπως αναφέρει η Telegraph, για μίνι σειρές 100 και άνω επεισοδίων, με το καθένα διάρκειας μικρότερης των δύο λεπτών.

Η παραγωγή τους κοστίζει συνολικά γύρω στα 145.000 ευρώ και συνήθως γυρίζονται σε λιγότερο από δύο εβδομάδες. Οι πιο επιτυχημένες εξ αυτών κερδίζουν εκατομμύρια ευρώ. Στην Κίνα η βιομηχανία των βίντεο σύντομης μορφής απέφερε το 2023 37,4 δισ. γιουάν (4,9 δισ. ευρώ).

Το περιεχόμενό των κινεζικών ντουάντζου είναι αρκετά απλοϊκό και στοχεύει στον εντυπωσιασμό. Συνήθως περιστρέφεται γύρω από το σεξ, την εξουσία και μερικές φορές τη φαντασία – ειδικά τους λυκανθρώπους. Οι πιο δημοφιλείς σειρές που αναρτώνται στο Douyin –τον κινεζικό πρόγονο του TikTok– περιλαμβάνουν τίτλους όπως «Η Σέξι Σύζυγος του Προέδρου», «Η Νύφη του Βασιλιά Λύκου» και «Το Αφεντικό Πίσω από τα Παρασκήνια είναι ο Σύζυγός μου».

Το ντουάντζου είναι η βιντεοσκοπημένη μορφή των κινεζικών διαδικτυακών μυθιστορημάτων – μιας αρχικά ανατρεπτικής μορφής μυθοπλασίας, που ξεπήδησε πριν περίπου 20 χρόνια σε γωνιές του διαδικτύου που δεν ελεγχόταν από κινέζους λογοκριτές. Δημοσιεύονται σε δόσεις, όπως τα μυθιστορήματα του Καρόλου Ντίκενς στα εβδομαδιαία βικτωριανά περιοδικά. Οι συγγραφείς τους αναρτούν ένα κεφάλαιο και αν οι αναγνώστες θέλουν περισσότερα πληρώνουν συνδρομές.

Ο μεγαλύτερος εκδοτικός οίκος διαδικτυακών μυθιστορημάτων, Qidian, εγκαινιάστηκε το 2002 και εισήγαγε το μοντέλο της συνδρομητικής ανάγνωσης έναν χρόνο αργότερα, με χρέωση ανά 1.000 λέξεις. Σήμερα, όπως αναφέρει η Telegraph, στην Κίνα υπάρχουν 20 εκατομμύρια δοαδικτυακοί συγγραφείς πλήρους ή μερικής απασχόλησης, που παράγουν εκατομμύρια λέξεις σε καθημερινή βάση, απευθυνόμενοι σε περίπου 502 εκατ. αναγνώστες.

Αρχικά οι αρχές της χώρας δεν είχαν επικεντρώσει την προσοχή τους στις διαδικτυακές νουβέλες, αλλά όσο αυξανόταν η δημοτικότητά τους οι λογοκριτές άρχισαν να τις προσέχουν. Το 2019, 1,2 εκατ. online βιβλία εξαφανίστηκαν από το Qidian – κυρίως έργα επιστημονικής φαντασίας, όχι πολιτικού περιεχομένου. Οι αρχές απαγόρευαν μυθιστορήματα με «πορνογραφικό περιεχόμενο, σεξουαλικές παρεκκλίσεις και βία», όπως αναφέρει το πρακτορείο ειδήσεων China News.

Την ίδια εποχή, σύμφωνα με την Telegraph, άρχισαν να απογειώνονται και οι ταινίες ντουάντζου. Πρωτοκυκλοφόρησαν το 2013 στο Youku Tudou –μια κινεζική έκδοση του εκτός νόμου YouTube– και διέθεταν κοινά θέματα επιπέδου σαπουνόπερας (δισεκατομμυριούχος που ερωτεύεται μια καθαρίστρια σπιτιού) ή επιστημονικής φαντασίας (ταλαιπωρημένος υπάλληλος ξυπνάει ανακαλύπτοντας ότι διαθέτει μεταφυσικές ικανότητες).

Οι πλοκές κινούνταν γρήγορα, με πολλές ανατροπές, πολύ σεξ και άφθονη βία. Οι περιορισμοί που επέβαλε η Υπηρεσία Διαδικτυακής Λογοκρισίας το 2019 –την περίοδο της πανδημίας, όταν η δημοφιλία της αγοράς εξερράγη εμπορικά– αφαίρεσαν τις απεικονίσεις ομοφυλοφιλίας, «σεξουαλικά διεγερτικού περιεχομένου», παρακμής και ηδονισμού. Μέχρι το τέλος του 2023 το κοινό των βίντεο μικρού μήκους έφτασε περίπου τα 1,6 δισ., σύμφωνα με την Telegraph.

Τώρα κινεζικές εταιρείες συνεργάζονται με αμερικανικές και βρετανικές εταιρείες παραγωγής για να εξάγουν το είδος, είτε προσλαμβάνοντας ηθοποιούς για να παρέχουν αγγλικές φωνές στις κινεζικές παραγωγές, είτε ξαναγυρίζοντάς τες με Δυτικά καστ. Κάποια από αυτά τα φιλμ προβάλλονται στο TikTok, αλλά πολλά είναι αντιγραφές ή προωθητικά διαφημιστικά ενός αυξανόμενου αριθμού εφαρμογών που ειδικεύονται σε αυτό το περιεχόμενο – γνωστές ως «κάθετες μπομπίνες φιλμ».

Κάποιες είναι εταιρείες με έδρα την Κίνα ή τη Σιγκαπούρη, όπως η DramaBox και η FlexTV, αλλά ορισμένες ανήκουν στο Ηνωμένο Βασίλειο ή στις ΗΠΑ – όπως το αξιοσέβαστο δίκτυο ταινιών μικρού μήκους ShortsTV με έδρα το Λονδίνο και η ReelShort, που ανήκει στα στούντιο Crazy Maple του Λος Αντζελες. Ενα πρακτορείο ταλέντων ανέφερε στην Telegraph ότι κάθε μήνα γυρίζονται έως και 40 φιλμ κάθετων διαστάσεων στην Καλιφόρνια.

Γυρίζονται γρήγορα, με αστείο προϋπολογισμό και κάκιστη ποιότητα, αλλά προσφέρουν χαμηλόμισθη εργασία σε πολλούς νεαρούς ηθοποιούς. Κάθε παραγωγή απαιτεί κατά μέσο όρο ένα δεκαήμερο γυρισμάτων, διαθέτει 30 ηθοποιούς και 150 σκηνές, ενώ κοστίζει μόλις 180.000 ευρώ. Το χαμηλό budget είναι εμφανές στην οθόνη.

Οι χαρακτήρες είναι είτε λυκάνθρωποι είτε δισεκατομμυριούχοι, διευθύνοντες σύμβουλοι ή βρικόλακες, είτε ένας συνδυασμός και των τεσσάρων. Τα σενάρια είναι ανόητα και η ποιότητα της υποκριτικής από μέτρια έως κάκιστη. Οι πρωταγωνιστές αμείβονται με 300 έως 500 δολάρια (280-470 ευρώ) για εργασία πέντε έως επτά ημερών και δεν είναι μέλη του συνδικαλιστικού σωματείου ηθοποιών, που επιβάλλει ως κατώτατο ημερομίσθιο τα 783 δολάρια (738 ευρώ).

Ο βασικός λόγος για τους χαμηλούς προϋπολογισμούς, όπως εξηγεί η Telegraph, είναι η δυσκολία κέρδους στο TikTok, καθώς σε αντίθεση με το YouTube, η πλατφόρμα δημοσίευσης σύντομων βίντεο δεν περιέχει διαφημίσεις – επομένως ο μόνος τρόπος δημιουργίας εσόδων είναι η τοποθέτηση προϊόντων από εμπορικές επωνυμίες. Αλλά τα οφέλη είναι, δυνητικά, τεράστια.

Μέχρι τον Μάιο του 2024 το 60% του ενός δισ. ενεργών χρηστών του TikTok ανήκαν στη γενιά Ζ – την πρώτη από την εφεύρεση της μικρής οθόνης που εγκατέλειψε τη συμβατική τηλεόραση. Πάνω από τους μισούς νέους ηλικίας 16-24 ετών σε όλον τον κόσμο δεν παρακολουθούν καθόλου τηλεόραση. Αντίθετα, ξοδεύουν κατά μέσο όρο 1 ώρα και 33 λεπτά παρακολουθώντας βίντεο στο TikTok και στο YouTube.

Η Telegraph αναφέρει ότι οι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς και τα στούντιο του Χόλιγουντ ακολουθούν τις συνήθειες των εκπροσώπων της γενιάς Ζ στο TikTok, προσφέροντας τις δικές τους εκδοχές μικρών, κάθετων διατάσεων, ταινιών μικρού μήκους –ταινίες ή τηλεοπτικές εκπομπές «κομμένες» σε βίντεο TikTok– με την ελπίδα να παρασύρουν τους νεαρούς θεατές στους κινηματογράφους ή στην τηλεόραση.

Το BBC, για παράδειγμα, κυκλοφορεί τον δεύτερο κύκλο της σειράς «Cheaters» την επόμενη εβδομάδα, με κάθε επεισόδιο να διαρκεί μόλις 10 λεπτά. Ο βρετανικός ραδιοτηλεοπτικός φορέας αναρτά ήδη σύντομα ειδησεογραφικά κλιπ του, καθώς και σκηνές δημοφιλών σειρών του, όπως η σαπουνόπερα «EastEnders» και η δραματική σειρά εποχής «Call the Midwife».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News